ΟΙ ΑΛΛΑΓΕΣ ΣΤΗΝ ΡΩΜΑΪΚΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΚΑΤΑ ΤΟΝ 2Ο ΑΙΩΝΑ Π.Χ.: ΘΑ ΒΡΕΙΤΕ ΑΠΙΣΤΕΥΤΕΣ ΟΜΟΙΟΤΗΤΕΣ ΜΕ ΤΗ ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ

Οι ρωμαϊκές κατακτήσεις κατά τον 2ο π.Χ αιώνα επέφεραν βαθειά οικονομική, κοινωνική και πολιτική μεταβολή. Η ρωμαϊκή κοινωνία μεταλλάχθη σε ...

Οι ρωμαϊκές κατακτήσεις κατά τον 2ο π.Χ αιώνα επέφεραν βαθειά οικονομική, κοινωνική και πολιτική μεταβολή. Η ρωμαϊκή κοινωνία μεταλλάχθη σε μεγάλο βαθμό. Επειδή η Ιστορία κάνει κύκλους, οι ίδιες καταστάσεις, με αυτά που θα εξιστορηθούν, συμβαίνουν τη σημερινή εποχή στις δυτικές κοινωνίες, και κατ’ επέκταση στην Ελλάδα. Ο θρίαμβος του οικονομικού φιλελευθερισμού σε βάρος του υπαρκτού σοσιαλισμού (αν και προδιαγεγραμμένος εκ των πραγμάτων, λόγωι του αδιεξόδου στο οποίο ωδηγήθηκε το κομμουνιστικό μοντέλο), καίτοι προοιώνιζε μία εποχή ανάπτυξης, εν τούτοις, είκοσι έτη μετά, ωδήγησε στο σημερινό παγκόσμιο οικονομικό ναυάγιο. Η κρίση που ξεκίνησε το 2008 είναι η βαθύτερη που βιώνουν οι αστικές κοινωνίες από την εποχή της βιομηχανικής επαναστάσεως. Έμπροσθεν της τωρινής κρίσης, εκείνη του 1929 φαντάζει παιδικό παραμύθι. Και τα χειρότερα δεν τα έχουμε δει ακόμη.
Αλλά, ας επανέλθουμε στην εξέταση εκείνης της εποχής.
Οι μακροχρόνιοι πόλεμοι της ρωμαϊκής Res Publica είχαν ως αποτέλεσμα την καταστροφή της μεσαίας τάξης. Όταν γράφουμε για μεσαία τάξη στη Ρώμη εννοούμε τους ιδιοκτήτες των μικρών κτημάτων εις την ύπαιθρον χώραν. Τους μεγάλους πολέμους διεξήγαγε, κυρίως, η μεσαία τάξις. Πολλοί έπεσαν στα πεδία των μαχών ή πέθαναν από τις κακουχίες και όσοι επανήλθαν, βρέθηκαν σε πολύ δύσκολη οικονομική θέση. Ο αγρός τους είχε μείνει ακαλλιέργητος, η οικογένειά τους είχε χρεωθεί για να συντηρηθεί, ενώ και οι ίδιοι άρχισαν να δανείζονται. Τότε ήταν που τους κατέστρεψε η τοκογλυφία. Συγχρόνως είχε καταντήσει αδύνατη η καλλιέργεια και η συντήρησις μικρών κτημάτων, από τη στιγμή, μάλιστα, που άνοιξαν οι μεγάλες σιταγορές της Σικελίας, της Σαρδηνίας, και, ιδίως, της Αφρικής. Η εισαγωγή άφθονων σιτηρών από εκείνες τις περιοχές συνετέλεσε στην ελαχιστοποίηση έως την παύση της παραγωγής αυτών στην Ιταλική χερσόνησο, καθόσον η υπερπροσφορά αυτή έριξε τις τιμές. Οι εισαγωγείς σιτέμποροι κυριάρχησαν στη ρωμαϊκή αγορά, εκτοπίζοντας με αυτόν τον τρόπο τα προϊόντα των γηγενών μικροκαλλιεργητών, οι οποίοι, μετά από αυτή την εξέλιξη, αναγκάσθηκαν να πουλήσουν τα κτήματά τους, να εγκαταλείψουν την ύπαιθρο και να μεταναστεύσουν στη Ρώμη (μήπως σας θυμίζει αυτό το γεγονός τη σημερινή κατάσταση με την εξαθλίωση των αγροτών, την εγκατάλειψη της ελληνικής υπαίθρου, τον συνωστισμό αυτών στα μεγάλα αστικά κέντρα, με τον παράλληλο κατακλυσμό της ελληνικής αγοράς από πάμφθηνα εισαγόμενα αγροτικά είδη, όπως πατάτες, κρεμμύδια, στάρι, λεμόνια, σκόρδα, κ.ά τα οποία διακινούν επιτήδειοι εισαγωγείς;).

Στη συνέχεια, οι μεγάλοι γαιοκτήμονες αγόρασαν τους αγρούς των μικροϊδιοκτητών, τα ένωσαν και σχημάτισαν τις μεγάλες ιδιοκτησίες, τα λεγόμενα latifundia. Στα κτήματα αυτά εγκατέστησαν δούλους, σταμάτησαν την καλλιέργεια δημητριακών, φύτευσαν αμπέλια και ελιές, επειδή την εποχή εκείνη ήταν περισσότερο προσοδοφόρα και ανέπτυξαν την κτηνοτροφία. Το αποτέλεσμα ήταν, αφενός μεν να ελαττωθεί στο μέγιστο η ιταλική παραγωγή δημητριακών, αφετέρου δε να αλλάξει η δημογραφική σύνθεσις της υπαίθρου (παρόμοια αντιστοίχησις με την εποχή μας όπου η αγροτική παραγωγή έχει συρρικνωθεί, ενώ ταυτόχρονα εργάζονται στα χωράφια, ως επί το πλείστον λαθρομετανάστες), διότι τη θέση των ρωμαίων καλλιεργητών να λάβουν δούλοι από την Ασία. Κατά συνέπεια, είχαν δίκιο εκείνοι που υποστήριζαν ότι τα μεγάλα κτήματα κατέστρεψαν τη Ρώμη (αυτό θα συμβεί, πολλούς αιώνες μετά με τους Δυνατούς στο Βυζάντιο).

Ανάλογη εξέλιξη έλαβε χώρα και στις πόλεις. Ενώ το εμπόριο και η βιομηχανία γνώρισαν μεγάλη ανάπτυξη, ταυτόχρονα οι ελεύθεροι μικροτεχνίτες καταστράφηκαν, γιατί δεν άντεχαν το συναγωνισμό των μεγάλων εργαστηρίων τα οποία χρησιμοποιούσαν, κυρίως, δούλους (το ίδιο συμβαίνει και στην Ελλάδα, αλλά και στη Δυτική Ευρώπη, όπου χρησιμοποιούνται είτε αφγανοπακιστανοί με φθηνά ή και ανασφάλιστα ημερομίσθια, είτε φθηνοί ανατολικοευρωπαίοι εργάτες, μάλιστα, για να το προχωρήσουμε περισσότερο, οι μεγαλοβιομήχανοι μεταφέρουν τις βιομηχανικές τους μονάδες είτε στην Ανατολική Ευρώπη, είτε στην Ασία για περαιτέρω περιορισμό τόσο των εργατικών, όσο και εν γένει του λειτουργικού κόστους). Τοιουτοτρόπως, αυτοί οι μικροτεχνίτες, όπως και οι μικροκαλλιεργητές πιο πάνω, οι οποίοι συνέθεταν τη μεσαία τάξη, τη ραχοκοκαλιά δηλαδή της ρωμαϊκής κοινωνίας, περιήλθαν σε μεγάλη ένδεια και κατήντησαν πένητες. Αυτό είχε σοβαρότατες συνέπειες.

Η ανάδυσις των νέων κοινωνικών τάξεων

Τα παραπάνω φαινόμενα είχαν ως αποτέλεσμα η κοινωνική ειρήνη και η ισότης, οι οποίες είχαν επιτευχθεί στη Ρώμη μετά από πλείστους όσους αγώνες των Πληβείων, να διαταραχθούν και να δημιουργηθεί ένα τεράστιο κοινωνικό χάσμα που εγκυμονούσε μεγάλους κινδύνους για την ρωμαϊκή κοινωνική συνοχή. Κατά τον 2ο π.Χ αιώνα στη Ρώμη υπήρχαν δύο κοινωνικές τάξεις` Μία μειοψηφία πλουσίων και ένα πλήθος ακτημόνων και νεοπτώχων. Στην πρώτη ανήκουν οι Συγκλητικοί και οι Ιππείς, ενώ στη δεύτερη ο λεγόμενος Αστικός όχλος.
Ι. Οι Συγκλητικοί, της οποίας ο πλούτος συνίστατο, κυρίως, στη μεγάλη γαιοκτησία, έχουν ως αποκλειστικό έργο τη διακυβέρνηση του ρωμαϊκού κράτους. Από εκείνους εκλέγονται οι άρχοντες, οι οποίοι πολλές φορές είναι ανίκανοι ή κάνουν κακή χρήση της δύναμής τους, περιφρονούν τους νόμους, διαφθείρουν τη συνείδηση των κατώτερων λαϊκών στρωμάτων και δεν κυβερνούν σωστά τις επαρχίες.
ΙΙ. Οι Ιππείς είναι οι πλούσιοι του χρήματος. Στην ουσία πρόκειται για τους νεόπλουτους αστούς, οι οποίοι αντί των πολιτικών αξιωμάτων προτιμούν το εμπόριο, τις τραπεζικές εργασίες και τις προμήθειες στο δημόσιο (σημερινή αντιστοίχισις των νεόπλουτων, αριστερής κοπής, αποκλειστικών δημοσίων εργολάβων οι οποίοι δήθεν κόπτονται για τη δημοκρατία και τα ανθρώπινα δικαιώματα). Εμπορεύονται κυρίως τα σιτηρά, τα οποία εισάγουν σε μεγάλες ποσότητες από την Αίγυπτο και τη Σικελία, ενώ συγχρόνως επιδίδονται στην τοκογλυφία. Η βασικότερη, όμως, πηγή του πλούτου τους προέρχεται από τις προμήθειες του δημοσίου (αντιστοιχήστε τους σημερινούς διαγωνισμούς για τα μεγάλα δημόσια έργα και την τροφοδοσία των δημοσίων υπηρεσιών), καθώς και από την ενοικίασιν των φόρων. Είναι δηλαδή Δημοσιώναι (φέρτε στο νου σας την ανάθεσιν των χρονιζόντων φορολογικών υποθέσεων σε διεθνή και σε ελληνικά δικηγορικά γραφεία, σε διεθνείς ή ελληνικές ελεγκτικές και λογιστικές εταιρείες με αμοιβή επί των βεβαιωμένων). Οι ιππείς καταρτίζουν εταιρικά σχήματα, μέσω των οποίων αναλαμβάνουν την κατασκευή δημοσίων έργων. Επιπλέον, προμηθεύουν τον εξοπλισμό του ρωμαϊκού στρατού, και, το κυριώτερο, ενοικιάζουν τους φόρους. Αγοράζουν δηλαδή από την πολιτείαν τους φόρους μεγάλων περιφερειών, προκαταβάλλουν το αντίτιμο εις το δημόσιον και μετά τους πωλούν τμηματικώς στις επαρχίες σε μικρότερους ιδιώτες-επιχειρηματίες, τους λεγόμενους και Τελώνες. Εκείνοι, με τη σειρά τους, επιδίδονται στην είσπραξη αυτών των φόρων χρησιμοποιώντας σκληρά και απάνθρωπα μέσα.
Συνεπώς, από τη μία μεριά τα μέλη της Συγκλήτου ως κυβερνήτες της Res publica, και από την άλλη οι Ιππείς είτε με την επιχειρηματική ιδιότητα, είτε, προπάντων, με την ιδιότητά τους ως δημοσιώνες, ρήμαξαν τις επαρχίες και κατήντησαν αληθινή πληγή.
ΙΙΙ. Εκτός, όμως, της τάξης των συγκλητικών και των ιππέων, το μεγαλύτερο κομμάτι της ρωμαϊκής κοινωνίας αποτελούσε ο Αστικός όχλος. Η θέσις όλων εκείνων που συγκροτούσαν αυτό το τεράστιο πλήθος είναι τραγική. Αδυνατούν να βρουν εργασία, διότι στα κτήματα και στα μεγάλα εργαστήρια προτιμώνται οι δούλοι (η σημερινή ανεργία των Ελλήνων, εκτός των τραγικών κυβερνητικών επιλογών, οφείλεται, σε μεγάλο ποσοστό, στην παράνομη απασχόληση φθηνών αλλοδαπών εργατικών χεριών). Ο κόσμος αυτός διαβιεί κάτω από δύσκολες συνθήκες σε μικρές και ανθυγιεινές κατοικίες, ενώ παράλληλα εξαρτώνται από τον οίκτο της πολιτείας και των πλουσίων, οι οποίοι, ενίοτε, προβαίνουν σε προσφορά ενδύσεως και τροφίμων, με σκοπό να τους πάρουν με το μέρος τους (όρα τις φιλανθρωπίες των σημερινών μεγιστάνων, οι οποίοι πετούν ορισμένα ψίχουλα με σκοπό να εξωραΐσουν την εικόνα τους στο ευρύ κοινό).

Επιπρόσθετα, και αυτό είναι το μεγάλο δράμα, για ένα πιάτο φαγητό η μάζα των νεοπτώχων προβαίνει στην πώληση της ψήφου των στις εκλογές. Το μόνον που τους έχει απομείνει είναι ο τίτλος του Ρωμαίου Πολίτου, τα μεγάλα θεάματα και οι διάφορες γιορτές (ας αναλογιστούμε τη σημερινή κατάσταση της ελληνικής κοινωνίας με την αγορά ψήφων μέσωι ρουσφετολογικών προσλήψεων στο δημόσιο ή διαφόρων διευκολύνσεων, την αποχαύνωση του φιλοθεάμονος κοινού με άξονα τη ρηχή διασκέδαση, την trash tv, την αποκτήνωση των νέων με το άφθονο αλκοόλ, τα ναρκωτικά και τον αχαλίνωτο και ανεξέλεγκτο ηδονισμό, απότοκο του οποίου είναι η εμφάνιση ιδιορρύθμων μειοψηφιών με ιδιαίτερους σεξουαλικούς προσανατολισμούς, την ασύδοτη δήθεν ελευθεριακή κουλτούρα και την αποδοχή του δυτικού μαζικού καταναλωτικού προτύπου υποπροϊόντων της δυτικής υποκουλτούρας).

lalei-kairia.blogspot.com