ΑΓΝΩΣΤΕΣ ΜΟΡΦΕΣ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ: ΑΝΤΩΝΙΟΣ ΧΑΤΖΗΕΛΕΥΘΕΡΙΟΥ... Ο ΑΡΧΙΣΤΡΑΤΗΓΟΣ ΤΩΝ ΠΟΝΤΙΩΝ ΑΝΤΑΡΤΩΝ

Ο Πόντος το 1914 φλέγονταν από τις ορδές των τούρκων στρατιωτών και των τσετών (τούρκοι αντάρτες), τα ελληνικά χωριά καίγονταν και ερημόνωντ...

Ο Πόντος το 1914 φλέγονταν από τις ορδές των τούρκων στρατιωτών και των τσετών (τούρκοι αντάρτες), τα ελληνικά χωριά καίγονταν και ερημόνωνταν από τους κατοίκους τους. Οι κάτοικοι των χωριών όσοι δεν είχαν πέσει θύματα της μοχθηρίας των τούρκων, εγκατέλειπαν τα σπίτια τους και ανηφόριζαν τα κακοτράχαλα βουνά για να προστατευθούν.

Οι τούρκοι για να μειώσουν την μαχητικότητα των Ελλήνων του Πόντου τους έστελναν στα πασίγνωστα τάγματα εργασίας (αμελέ ταμπουρού), που περνούσαν μέσα από τις αραιοκατοικημένες περιοχές της Μικράς Ασίας για να τους εξοντώσουν βιολογικά. Το σχέδιο της εξόντωσης του Ελληνισμού της Ανατολής είχε γερμανική σφραγίδα με κύριο εκπρόσωπό της τον Leman von Sanders που σχεδίασε με μεθοδικότητα την εξόντωση αυτή. Πολλοί Πόντιοι για να σωθούν από το μαχαίρι του τούρκου έφυγαν στην Ρωσία και στην Ελλάδα. Αφού χτύπησαν τους τούρκους χωροφύλακες και τους πήραν τα όπλα, πολλοί άντρες κατέφυγαν στα απάτητα βουνά και έκαναν αντάρτικο.

Ένας απ' αυτούς ήταν και ο Αντώνης Χατζηελευθερίου ή Αντών Πασάς ή Αντών Αγάς, από το χωριό Κουρουκοκτσέ της επαρχίας της Πάφρας. Γεννήθηκε το 1888 και σε ηλικία 24 ετών, το 1912, κλήθηκε από τον τούρκικο στρατό για να καταταγεί. Από την πρώτη στιγμή προτίμησε να πάει στα βουνά, τους αιώνιους σύμμαχους του κατατρεγμένου Ελληνισμού που τόσες φορές τον προστάτευσε από τις αδικίες και τις ατιμίες των εχθρών του. Οι συγχωριάνοι του όμως τον προέτρεψαν να πάει, γιατί αλλιώς οι τούρκοι θα αφάνιζαν το χωριό τους. Ο Αντώνης Χατζηελευθερίου πήγε με βαριά καρδιά τον Μάρτιο του 1912 πρώτα στην Σαμψούντα (αρχαία Αμισός) και μετά στην Αμάσεια όπου κατατάχθηκε στο 4ο σώμα του τουρκικού στρατού.

Οι τούρκοι από την πρώτη μέρα τον εξευτέλιζαν και τον ταπείνωναν όπως έκαναν άλλωστε σε όλους τους Έλληνες που είχαν την ατυχία να καταταγούν στον στρατό. Οι αγγαρείες, οι ταπεινώσεις και τα βασανιστήρια ήταν στο ημερήσιο πρόγραμμα. Η ψυχή του Χατζηελευθερίου έβραζε από θυμό, είχε υπομείνει πολλά μέχρι τότε, όμως στην Αμάσεια βρήκε την ευκαιρία να το σκάσει από τον τούρκο φρουρό, αφού πρώτα τον εκτέλεσε, τον Σεπτέμβριο του 1912.

Μετά από πολλές ταλαιπωρίες και βάσανα κι αφού διέσχισε τα βουνά του Πόντου, έφτασε μόνος του στο χωριό που γεννήθηκε. Εκεί κατέφυγε στο βουνό, όπου βρήκε κι άλλους που κρύβονταν από τους τούρκους ή ήταν λιποτάκτες από τον τουρκικό στρατό και σχημάτισε ένα αντάρτικο σώμα. Στο βουνό γνώρισε και παντρεύτηκε στις αρχές του 1915 την γυναίκα του Πελαγία Οξύζογλου. Στις αρχές του 1915 ξεκίνησε τον ένοπλο αγώνα κατά των τούρκων σαν αρχηγός μια μεγάλης αντάρτικης ομάδας.

Οι αντάρτες τότε προμηθεύονταν τα όπλα τους από την Ρωσία που δεν είχε καταληφθεί ακόμη από τους μισσέληνες μπολσεβίκους, καθώς και από τα όπλα που έφεραν μαζί τους οι λιποτάκτες από τον τουρκικό στρατό. Οι μάχες εναντίον του τούρκικου στρατού και των τούρκων ανταρτών είχαν ανάψει πάνω στα βουνά του Πόντου. Οι Έλληνες γνωρίζοντας την γεωγραφία της περιοχής έστηναν ενέδρες με μικρές ομάδες και κατατρόπωναν τους τούρκους.

Στις αρχές Μαρτίου του 1915 ο Αντώνης Χατζηελευθερίου μαζί με το αντάρτικο σώμα του βρίσκονταν στην λιμνοθάλασσα της Πάφρας για να πάρει ψάρια για τους άντρες του. Εκεί όμως του είχαν στήσει ενέδρα οι τούρκοι. Ο Χατζηελευθερίου όμως, είχε πληροφορηθεί από τους άντρες του για την ενέδρα και προτίμησε σαν παλληκάρι που ήταν να επιτεθεί κατά μέτωπον. Η ξαφνική επίθεση των ανταρτών του Χατζηελευθερίου έγινε τα ξημερώματα, με τους αντάρτες του Αντώνη Χατζηελευθερίου να πέφτουν σαν λιοντάρια πάνω στους τούρκους ενθυμούμενοι όλα τα δεινά που είχαν υποστεί απ' αυτούς. Οι τούρκοι τα έχασαν και υποχώρησαν αλλόφρονες στο βουνό Καλινίκ όπου και εξοντώθηκαν, αφού είχαν περικυκλωθεί και από άλλα αντάρτικα σώματα. Συνελλήφθησαν πολλοί τούρκοι χωροφύλακες και στρατιώτες και τους αντάλλαξαν με Έλληνες αιχμάλωτους που σάπιζαν στις φυλακές της Σαμψούντας και της Πάφρας. Στα βουνά του Πόντου αντηχούσε το όνομα του θρυλικού καπετάνιου.

Τον Ιούνιο του 1916 στην Μητρόπολη της Τραπεζούντας, με επικεφαλής των Μητροπολίτη Χρύσανθο και παρόντων των καπετάνιων των αντάρτικων ομάδων του δυτικού Πόντου, ο Αντώνης Χατζηελευθερίου ορίσθηκε «αρχιστράτηγος» όλων των αντάρτικων ομάδων του δυτικού Πόντου.

Τον Απρίλιο του 1917 με 400 αντάρτες βάδισε κατά της κωμόπολης Τσιτνίκ στην περιοχή της Αμάσειας και απείλησε ότι θα την κάψει αν δεν απελευθέρωναν την Πελαγία, την γυναίκα του. Είχε σκοπό με 5.000 αντάρτες να επιτεθεί στην Αμάσεια και να μην αφήσει τούρκο για τούρκο.

Από την πλευρά τους οι τούρκοι κατατρομοκρατήθηκαν μαθαίνοντας αυτές τις ειδήσεις και έσπευσαν να απελευθερώσουν την Πελαγία.

Τον Μάϊο του 1917 οι τούρκοι της Αμάσειας και της Πάφρας έστειλαν Έλληνες που είχαν επιρροή στην περιοχή για να διαπραγματευτούν με τον Αντώνη Χατζηελευθερίου. Οι όροι ήταν οι παρακάτω: να παραδώσουν τα όπλα τους, δίχως όρους αμνηστίας σε όλους, να σταματήσουν οι εχθροπραξίες και να γυρίσουν όλοι πίσω στα σπίτια τους. Ο Αντώνης επειδή γνώριζε πολύ καλά τι εστί τούρκος, ήξερε πως οι υποσχέσεις τους ήταν ψεύτικες, γι' αυτό και δεν τις δέχτηκε. Οι τούρκοι τον επικήρυξαν για 5.000 χρυσές τουρκικές λίρες, θεωρώντας τον έτσι έναν από τους μεγαλύτερους αντιπάλους τους.

Ό,τι δεν κατάφεραν όμως, να κάνουν με την δύναμη των όπλων οι τούρκοι, το κατάφεραν με την δύναμη του χρυσού, που τόσους και τόσους σπουδαίους άντρες έχει καταστρέψει. Δυο πρωτοπαλλίκαρα του Αντώνη Χατζηελευθερίου, ο Αναστάσιος Αβραμίδης και ο Ελευθέριος Κουλπαρίδης, θαμπωμένοι από τον χρυσό των τούρκων, οργάνωσαν την δολοφονία του παλληκαριού, χωρίς καμιά τύψη. Πήραν με το μέρος τους και τον Αντώνη Χατζηπαρασκευά προτείνοντάς τον για καπετάνιο. Ο Ελευθέριος Κουλπαρίδης μάλιστα, ήταν και κουμπάρος του Χατζηελευθερίου και με πρόφαση να πάνε σ' ένα χωριό για να του αγοράσουν ένα καλό άλογο σαν δώρο, πήγε μαζί τους. Αφού πρώτα ακινητοποίησαν τους συνοδούς του και την γυναίκα του, τον σκότωσαν και μετά τον αποκεφάλισαν. Πήγαν το κεφάλι του στην Πάφρα και μετά στην Σαμψούντα όπου το κάρφωσαν σε ένα πάσσαλο και το περιέφεραν σαν τρόπαιο σε όλη την περιοχή.
Αυτή η κατάπτυστη πράξη των τριών προδοτών συντάραξε τον Ελληνισμό του Πόντου. Ο Γερμανός Καραβαγγέλης εξόπλισε ένα σώμα και έψαξε να τους βρει, αλλά μάταια. Μέχρι και ο Κιορ Τζεμίλ, ένας ανώτερος τούρκος αξιωματούχος στην Πάφρα είπε σε αυτούς τους τρεις προδότες: «Άντε να χαθείτε καταραμένα σκυλιά. Πώς τολμήσατε να κάνετε ένα τέτοιο έγκλημα στον αρχηγό σας; Εμένα ήταν αντίπαλος μου, αλλά εσείς πώς σκοτώσατε ένα τέτοιο παλληκάρι;»
ΤΙΜΗ ΚΑΙ ΔΟΞΑ στους ξεχασμένους ήρωες της Ποντιακής γενοκτονίας που με την στάση τους και το ήθος τους έγραψαν λαμπρές σελίδες δόξας πάνω στα βουνά του Πόντου.

Μπορεί ο Χατζηελευθερίου να λησμονήθηκε στην σημερινή εποχή του εθνομηδενισμού, της ισοπέδωσης των ιδανικών και των αξιών του Ελληνισμού, αλλά το όνομά του, όπως και χιλιάδων άλλων παλληκαριών που άφησαν τα κόκκαλά τους πάνω στα ποντιακά βουνά, δεν θα σβηστεί ποτέ από τις καρδιές των πραγματικών Ελλήνων.

Αίας ο Τελαμώνιος
Τ. Ο. Καβάλας