Η σαγηνευτική Γερμανίδα σκηνοθέτιδα, την οποία ο κουτσομπόλης δημοσιογράφος Γουόλτερ Γουίντσελ αποκάλεσε «νόστιμη σαν σβάστικα», υπή...
Η σαγηνευτική Γερμανίδα σκηνοθέτιδα, την οποία ο κουτσομπόλης δημοσιογράφος Γουόλτερ Γουίντσελ αποκάλεσε «νόστιμη σαν σβάστικα», υπήρε το σέξι, χαμογελαστό πρόσωπο του Εθνικοσοσιαλισμού περισσότερο από μια δεκαετία.
Είχε μεγάλο ταλέντο, ακόρεστες ορέξεις και υπέρμετρες φιλοδοξίες, συνδυασμός χαρακτηριστικών που σε άλλη εποχή και άλλο ιστορικό πλαίσιο, θα την είχαν κάνει συναρπαστική μορφή.
Στο τρίτο ράιχ όμως ήταν ένα αδίστακτο εργαλείο προπαγάνδας.
Η Έλενε Μπέρτα Αμάλιε Ρίφενσταλ γεννήθηκε το 1902 σε εργατικό προάστιο του Βερολίνου.
Την αγάπη για τον κόσμο του θεάματος την πήρε από τη μητέρα της, η οποία την προσανατόλισε για καριέρα στο χορό.
Η συνάντησή της με τον πρωτοπόρο Γερμανό σκηνοθέτη ταινιών Άρνολντ Φανκ την ώθησε προς την υποκριτική και, λίγο μετά τα 20, εμφανιζόταν σε πολλές από τις ταινίες του.
Χάρη στον Φανκ, η Ρίφενσταλ έμαθε ορειβασία, σκι και σκηνοθεσία.
Λένι Ρίφενσταλ
Το 1932, στο σκηνοθετικό ντεμπούτο της, «Το Γαλάζιο Φως», υποδύθηκε μια ωραία κόρη του βουνού.
Η ταινία, ύμνος στην «τέλεια», άρια σωματική διάπλαση, «προσήλκυσε την προσοχή του Αδόλφου Χίτλερ, που όταν τη συνάντησε την έπεισε να υπηρετήσει τη ναζιστική προπαγάνδα δηλώνοντάς της πολύ απλά:
«Εσύ θα φτιάχνεις τις ταινίες μας».
Αμέσως την έβαλε να κινηματογραφήσει το Συνέδριο του Ναζιστικού Κόμματος το 1934, στο προπαγανδιστικό αριστούργημα με τον τίτλο «Ο Θρίαμβος της Θέλησης».
Αντικείμενο λατρείας για κινηματογραφιστές και σκίνχεντ ως σήμερα, ήταν μια τεχνικά έξοχη ταινία που απογείωσε την εικόνα των ναζί και των πειθαρχημένων οπαδών τους.
Τρία χρόνια αργότερα ακολούθησε η ταινία «Ολυμπία», ανάλογος ανατριχιαστικός ύμνος στην ανώτερη φυλή, που γυρίστηκε στους Ολυμπιακούς του 1936 στο Βερολίνο.
Για να διαφημίσει την ταινία, η Ρίφενσταλ έκανε περιοδεία στην Αμερική.
Ο Τύπος την αποκαλούσε «γλύκα του Χίτλερ». Τέσσερα χρόνια πριν από τον παγκόσμιο πόλεμο η Αμερική είχε επιλέξει να κάνει την αφελή…
Η προσωπική της ζωή και η σχέση της με τον ναζισμό έχουν συζητηθεί πολύ.
Αν και είναι αμφίβολο το κατά πόσον ολοκλήρωσε τη σχέση της με τον Χίτλερ, μιας και της άρεσαν περισσότερο οι τραχείς, βουνίσιοι τύποι, σίγουρα τον λάτρευε και έφτασε στις υψηλότερες βαθμίδες της ναζιστικής ιεραρχίας.
Πολλές ηγετικές μορφές του Γ’ Ράιχ έγιναν εραστές της, αλλά όχι για πολύ.
Η Ρίφενσταλ άλλαζε τους άντρες σαν τα πουκάμισα. Λέγεται ότι μόνο ένας άνδρας την παράτησε, οδηγώντας την σε αυτοκαταστροφική συμπεριφορά.
Μετά τον πόλεμο
Μέχρι τον θάνατό της αρνιόταν κάθε γνώση της γενοκτονίας που είχαν διαπράξει οι ναζιστές εραστές της.
Όμως ουδέποτε απέβαλε τον αντισημιτισμό της.
Κατηγορούσε τους Εβραίους για τις κακές κριτικές στην πρώτη της ταινία και αργότερα χρησιμοποίησε ως κομπάρσους για την ταινία της, «Κάτω Χώρες», πληθυσμούς Ρομά που μεταφέρονταν στο Άουσβιτς.
Μετά τον Β’ παγκόσμιο πόλεμο, η Ρίφενσταλ κρατήθηκε για τρία χρόνια από τους συμμάχους ως ύποπτη για φιλοναζιστικές δραστηριότητες.
Το 1949, δικάστηκε για εγκλήματα πολέμου και της επιβλήθηκε πρόστιμο 28.000 μάρκων.
Για πολύ καιρό το όνομά της ήταν ταμπού στους κινηματογραφικούς κύκλους.
Κανείς δεν της έδινε δουλειά κι έτσι περιορίστηκε να βγάζει φωτογραφίες από φυλές της Αφρικής κι αργότερα να παίρνει υποθαλάσσιες λήψεις. Φυσικά επρόκειτο για φυλές πανύψηλων αφρικανών με υπέροχα σωματικά προσόντα, για αυτό και κατηγορήθηκε ότι ουσιαστικά αναζήτησε τη φυλετική υπεροχή ακόμη και στους μαύρους!
Τελικά όμως η φήμη της αποκαταστάθηκε εν μέρει και κάποιοι κριτικοί την αναγνώρισαν ως μία από τις μεγαλύτερες εν ζωή μορφές της σκηνοθεσίας. Οι βιογράφοι της αγωνίζονταν να την απαλλάξουν από κάθε ευθύνη για τα εγκλήματα των ναζιστών που την προστάτευσαν και την ανέδειξαν.
Διασημότητες, όπως οι Μικ και Μπιάνκα Τζάγκερ, έσπευδαν να τους φωτογραφίσει και χαίρονταν την όλη παρακμιακή ατμόσφαιρα.
Η Ρίφενσταλ παρέμεινε αμφιλεγόμενη μέχρι τέλους.
Πέθανε δύο εβδομάδες αφότου έκλεισε τα 101, στις 8 Σεπτεμβρίου του 2003.
«Το Γαλάζιο Φως» της Λένι Ρίφενσταλ, 1932
Γελάει καλύτερα όποιος γελάει τελευταίος;
Το 1931, η Ρίφενσταλ συμπρωταγωνίστησε με τον Αυστριακό πρωταθλητή του σκι Χανς Σνάιντερ στη «Λευκή Έκσταση», μια ταινία που διαφήμισε το σκι σε όλον τον κόσμο.
Γυρισμένη στο Σεν Άντον, ένα χιονισμένο χωριό της δυτικής Αυστρίας, η «Λευκή Έκσταση» ήταν μια εμπειρία που άλλαξε τη ζωή όσων συμμετείχαν. Ο Σνάιντερ είχε ένα σοβαρό ατύχημα: έσπασε τον μηρό του σε τέσσερα σημεία και κόντεψε να πεθάνει.
Υπήρχαν φήμες για ερωτική του σχέση με την Ρίφενσταλ, όμως οι δυο τους τσακώθηκαν και ο Σνάιντερ έφτασε να την απεχθάνεται σε τέτοιο βαθμό που χάρηκε όταν ένας σκύλος του Αγίου Βερνάνδου τη δάγκωσε στα οπίσθια την ώρα των γυρισμάτων.
Πάντως το γέλιο τού βγήκε ξινό: επτά χρόνια αργότερα, όταν τα ναζιστικά στρατεύματα μπήκαν στη Βιέννη, ο Σνάιντερ συνελήφθη και πήγε φυλακή.
Κατόπιν γενικής κατακραυγής, του επιτράπηκε να μεταναστεύσεις στις ΗΠΑ.
Για το υπόλοιπο της ζωής του, ο Σνάιντερ κατηγορούσε τη Ρίφενσταλ ότι είχε διατάξει τη φυλάκισή του.
Τι ατζαμής!
Αποκαλούσε τον Γιόζεφ Γκέμπελς «σακάτη» και την ενοχλούσαν οι αδέξιες σεξουαλικές του επιθέσεις.
Ο μικρόσωμο υπουργός προπαγάνδας εμφανιζόταν ακάλεστος στο σπίτι της, έπεφτε στα γόνατα και την άρπαζε απ’ τους αστραγάλους μέσα σε ξεσπάσματα ασυγκράτητης λαγνείας.
Άλλοτε πάλι, της χούφτωνε απλώς τα στήθη.
Γαλάζιες Φούσκες
Λ. Ρον Χάμπαρντ
Το 1960, η Ρίφενσταλ κόντεψε να συνεργαστεί με τον ιδρυτή της Σαϊεντολογίας, Λ. Ρον Χάμπαρντ, σε ένα μιούζικαλ, ριμέικ του «Γαλάζιου Φωτός» που είχε γυρίσει η ίδια το 1932.
Ο Χάμπαρντ ήταν ένας άσημος συγγραφέας λαϊκής λογοτεχνίας κι εκείνη έψαχνε για κάποιον συνεργάτη πρόθυμο να αγνοήσει το δυσάρεστο παρελθόν της.
Ο Χάμπαρντ, που της συστήθηκε ως νιόβγαλτος στο χώρο του θεάματος και ως «επικεφαλής μεγάλης διεθνούς οργάνωσης που έχει επεκταθεί σε όλον τον πλανήτη και έχει πάνω από 1 εκατομμύρια μέλη», σύντομα της έστελνε τηλεγραφήματα όπου περιέγραφε τα σχέδιά του για τη συνεργασία τους.
«Μπορούμε να κερδίσουμε πολλά Όσκαρ με την υπέροχη ιστορία του Γαλάζιο Φωτός», δήλωνε, «Ας δουλέψουμε μαζί! Θα είναι σπουδαία, πρωτοποριακή ταινία».
Όμως ο Χάμπαρντ αναγκάστηκε να πάει στη Νότια Αφρική για σοβαρές σαϊντολογικές υποθέσεις και το σχέδιο ακυρώθηκε.
Αργότερα στην προσπάθειά του να ανοίξει δικό του στούντιο, απευθύνθηκε πάλι στη Ρίφενσταλ, όμως καθώς ανέφερε η ίδια στο ημερολόγιό της, «κι αυτό το παραφουσκωμένο σχέδιο του Χάμπαρντ έσκασε σαν σαπουνόφουσκα».
Τετ α τετ με τον καρχαρία
Ό,τι και να πει κανείς για τις ιδέες της, η Ρίφενσταλ είχε κότσια.
Το 1973, στα 71 της, είπε ψέματα για την ηλικία της για να αποκτήσει άδεια δύτη.
Στα γεράματά της άρχισε να ασχολείται με τις υποθαλάσσιες λήψεις και ήθελε να κινηματογραφήσει την υδρόβια ζωή στον Ειρηνικό.
Όμως δεν είχε προβλέψει τον καρχαρία που εμφανίστηκε κι άρχισε να ρίχνει κουτουλιές στην κάμερα. «Ένιωσα αγωνία», είπε απλώς η Ρίφενσταλ.
Η Ρίφενσταλ στο Σουδάν
Δεν το ξανακάνουμε;
Η Ρίφενσταλ εξακολουθούσε να ζει επικίνδυνα το 2000, στα 97 της χρόνια.
Εκείνη τη χρονιά, το ελικόπτερο της συνετρίβη σε μια επίσκεψη στο Σουδάν, το οποίο βρισκόταν σε εμπόλεμη κατάσταση.
Η Ρίφενσταλ διασώθηκε και μεταφέρθηκε με αεροπλάνο σε γερμανικό νοσοκομείο, όπου πέρασε βδομάδες αναρρώνοντας, με δύο σπασμένα πλευρά και διάτρηση πνεύμονα.
Πάντα οπορτουνίστρια, η Ρίφενσταλ είπε ότι θλιβόταν που το δυστύχημα δεν είχε αποτυπωθεί σε φιλμ .
Ζήτησε μάλιστα από τον προσωπικό της κινηματογραφιστή, τον Ρέι Μιούλερ, να αναπαράγει το συμβάν σε στούντιο με τρικ.
Μαζί στο διάστημα
Καθώς έχουν επισημάνει πολλοί παρατηρητικοί κινηματογραφόφιλοι, πολλές σκηνές στον «Πόλεμο των Άστρων» του Τζορτζ Λούκας είναι ξεσηκωμένες πλάνο-πλάνο από το «Θρίαμβο της Θέλησης» της Ρίφενσταλ.
Μίμηση; Μάλλον φόρος τιμής.
Όπως πολλοί νέοι σκηνοθέτες, ο Λούκας είχε δει την ταινία όταν σπούδαζε κι είχε εντυπωσιαστεί από την τεχνική της αρτιότητα, αλλά όχι από το ιδεολογικό της υπόβαθρο.
ΠΗΓΗ: «Η ΜΥΣΤΙΚΗ ΖΩΗ ΤΩΝ ΜΕΓΑΛΩΝ ΣΚΗΝΟΘΕΤΩΝ», ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΑΙΩΡΑ
Μέχρι τον θάνατό της αρνιόταν κάθε γνώση της γενοκτονίας που είχαν διαπράξει οι ναζιστές εραστές της.
Όμως ουδέποτε απέβαλε τον αντισημιτισμό της.
Κατηγορούσε τους Εβραίους για τις κακές κριτικές στην πρώτη της ταινία και αργότερα χρησιμοποίησε ως κομπάρσους για την ταινία της, «Κάτω Χώρες», πληθυσμούς Ρομά που μεταφέρονταν στο Άουσβιτς.
Μετά τον Β’ παγκόσμιο πόλεμο, η Ρίφενσταλ κρατήθηκε για τρία χρόνια από τους συμμάχους ως ύποπτη για φιλοναζιστικές δραστηριότητες.
Το 1949, δικάστηκε για εγκλήματα πολέμου και της επιβλήθηκε πρόστιμο 28.000 μάρκων.
Για πολύ καιρό το όνομά της ήταν ταμπού στους κινηματογραφικούς κύκλους.
Κανείς δεν της έδινε δουλειά κι έτσι περιορίστηκε να βγάζει φωτογραφίες από φυλές της Αφρικής κι αργότερα να παίρνει υποθαλάσσιες λήψεις. Φυσικά επρόκειτο για φυλές πανύψηλων αφρικανών με υπέροχα σωματικά προσόντα, για αυτό και κατηγορήθηκε ότι ουσιαστικά αναζήτησε τη φυλετική υπεροχή ακόμη και στους μαύρους!
Τελικά όμως η φήμη της αποκαταστάθηκε εν μέρει και κάποιοι κριτικοί την αναγνώρισαν ως μία από τις μεγαλύτερες εν ζωή μορφές της σκηνοθεσίας. Οι βιογράφοι της αγωνίζονταν να την απαλλάξουν από κάθε ευθύνη για τα εγκλήματα των ναζιστών που την προστάτευσαν και την ανέδειξαν.
Διασημότητες, όπως οι Μικ και Μπιάνκα Τζάγκερ, έσπευδαν να τους φωτογραφίσει και χαίρονταν την όλη παρακμιακή ατμόσφαιρα.
Η Ρίφενσταλ παρέμεινε αμφιλεγόμενη μέχρι τέλους.
Πέθανε δύο εβδομάδες αφότου έκλεισε τα 101, στις 8 Σεπτεμβρίου του 2003.
«Το Γαλάζιο Φως» της Λένι Ρίφενσταλ, 1932
Γελάει καλύτερα όποιος γελάει τελευταίος;
Το 1931, η Ρίφενσταλ συμπρωταγωνίστησε με τον Αυστριακό πρωταθλητή του σκι Χανς Σνάιντερ στη «Λευκή Έκσταση», μια ταινία που διαφήμισε το σκι σε όλον τον κόσμο.
Γυρισμένη στο Σεν Άντον, ένα χιονισμένο χωριό της δυτικής Αυστρίας, η «Λευκή Έκσταση» ήταν μια εμπειρία που άλλαξε τη ζωή όσων συμμετείχαν. Ο Σνάιντερ είχε ένα σοβαρό ατύχημα: έσπασε τον μηρό του σε τέσσερα σημεία και κόντεψε να πεθάνει.
Υπήρχαν φήμες για ερωτική του σχέση με την Ρίφενσταλ, όμως οι δυο τους τσακώθηκαν και ο Σνάιντερ έφτασε να την απεχθάνεται σε τέτοιο βαθμό που χάρηκε όταν ένας σκύλος του Αγίου Βερνάνδου τη δάγκωσε στα οπίσθια την ώρα των γυρισμάτων.
Πάντως το γέλιο τού βγήκε ξινό: επτά χρόνια αργότερα, όταν τα ναζιστικά στρατεύματα μπήκαν στη Βιέννη, ο Σνάιντερ συνελήφθη και πήγε φυλακή.
Κατόπιν γενικής κατακραυγής, του επιτράπηκε να μεταναστεύσεις στις ΗΠΑ.
Για το υπόλοιπο της ζωής του, ο Σνάιντερ κατηγορούσε τη Ρίφενσταλ ότι είχε διατάξει τη φυλάκισή του.
Τι ατζαμής!
Αποκαλούσε τον Γιόζεφ Γκέμπελς «σακάτη» και την ενοχλούσαν οι αδέξιες σεξουαλικές του επιθέσεις.
Ο μικρόσωμο υπουργός προπαγάνδας εμφανιζόταν ακάλεστος στο σπίτι της, έπεφτε στα γόνατα και την άρπαζε απ’ τους αστραγάλους μέσα σε ξεσπάσματα ασυγκράτητης λαγνείας.
Άλλοτε πάλι, της χούφτωνε απλώς τα στήθη.
Γαλάζιες Φούσκες
Λ. Ρον Χάμπαρντ
Το 1960, η Ρίφενσταλ κόντεψε να συνεργαστεί με τον ιδρυτή της Σαϊεντολογίας, Λ. Ρον Χάμπαρντ, σε ένα μιούζικαλ, ριμέικ του «Γαλάζιου Φωτός» που είχε γυρίσει η ίδια το 1932.
Ο Χάμπαρντ ήταν ένας άσημος συγγραφέας λαϊκής λογοτεχνίας κι εκείνη έψαχνε για κάποιον συνεργάτη πρόθυμο να αγνοήσει το δυσάρεστο παρελθόν της.
Ο Χάμπαρντ, που της συστήθηκε ως νιόβγαλτος στο χώρο του θεάματος και ως «επικεφαλής μεγάλης διεθνούς οργάνωσης που έχει επεκταθεί σε όλον τον πλανήτη και έχει πάνω από 1 εκατομμύρια μέλη», σύντομα της έστελνε τηλεγραφήματα όπου περιέγραφε τα σχέδιά του για τη συνεργασία τους.
«Μπορούμε να κερδίσουμε πολλά Όσκαρ με την υπέροχη ιστορία του Γαλάζιο Φωτός», δήλωνε, «Ας δουλέψουμε μαζί! Θα είναι σπουδαία, πρωτοποριακή ταινία».
Όμως ο Χάμπαρντ αναγκάστηκε να πάει στη Νότια Αφρική για σοβαρές σαϊντολογικές υποθέσεις και το σχέδιο ακυρώθηκε.
Αργότερα στην προσπάθειά του να ανοίξει δικό του στούντιο, απευθύνθηκε πάλι στη Ρίφενσταλ, όμως καθώς ανέφερε η ίδια στο ημερολόγιό της, «κι αυτό το παραφουσκωμένο σχέδιο του Χάμπαρντ έσκασε σαν σαπουνόφουσκα».
Τετ α τετ με τον καρχαρία
Ό,τι και να πει κανείς για τις ιδέες της, η Ρίφενσταλ είχε κότσια.
Το 1973, στα 71 της, είπε ψέματα για την ηλικία της για να αποκτήσει άδεια δύτη.
Στα γεράματά της άρχισε να ασχολείται με τις υποθαλάσσιες λήψεις και ήθελε να κινηματογραφήσει την υδρόβια ζωή στον Ειρηνικό.
Όμως δεν είχε προβλέψει τον καρχαρία που εμφανίστηκε κι άρχισε να ρίχνει κουτουλιές στην κάμερα. «Ένιωσα αγωνία», είπε απλώς η Ρίφενσταλ.
Η Ρίφενσταλ στο Σουδάν
Δεν το ξανακάνουμε;
Η Ρίφενσταλ εξακολουθούσε να ζει επικίνδυνα το 2000, στα 97 της χρόνια.
Εκείνη τη χρονιά, το ελικόπτερο της συνετρίβη σε μια επίσκεψη στο Σουδάν, το οποίο βρισκόταν σε εμπόλεμη κατάσταση.
Η Ρίφενσταλ διασώθηκε και μεταφέρθηκε με αεροπλάνο σε γερμανικό νοσοκομείο, όπου πέρασε βδομάδες αναρρώνοντας, με δύο σπασμένα πλευρά και διάτρηση πνεύμονα.
Πάντα οπορτουνίστρια, η Ρίφενσταλ είπε ότι θλιβόταν που το δυστύχημα δεν είχε αποτυπωθεί σε φιλμ .
Ζήτησε μάλιστα από τον προσωπικό της κινηματογραφιστή, τον Ρέι Μιούλερ, να αναπαράγει το συμβάν σε στούντιο με τρικ.
Μαζί στο διάστημα
Καθώς έχουν επισημάνει πολλοί παρατηρητικοί κινηματογραφόφιλοι, πολλές σκηνές στον «Πόλεμο των Άστρων» του Τζορτζ Λούκας είναι ξεσηκωμένες πλάνο-πλάνο από το «Θρίαμβο της Θέλησης» της Ρίφενσταλ.
Μίμηση; Μάλλον φόρος τιμής.
Όπως πολλοί νέοι σκηνοθέτες, ο Λούκας είχε δει την ταινία όταν σπούδαζε κι είχε εντυπωσιαστεί από την τεχνική της αρτιότητα, αλλά όχι από το ιδεολογικό της υπόβαθρο.
ΠΗΓΗ: «Η ΜΥΣΤΙΚΗ ΖΩΗ ΤΩΝ ΜΕΓΑΛΩΝ ΣΚΗΝΟΘΕΤΩΝ», ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΑΙΩΡΑ
mixanitouxronou
Δεν υπάρχουν σχόλια
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.