Τα πρόσωπα των ηρωικών αγωνιστών του 1821 ταυτίζονται κάθε χρόνο με τις εκδηλώσεις της 25ης Μαρτίου για τον εορτασμό της Επανάστασης κα...
Τα πρόσωπα των ηρωικών αγωνιστών του 1821 ταυτίζονται κάθε χρόνο με τις εκδηλώσεις της 25ης Μαρτίου για τον εορτασμό της Επανάστασης και την απελευθέρωση της Ελλάδας.
Κυρίαρχες μορφές όπως του Κολοκοτρώνη, του Καραϊσκάκη και του Μακρυγιάννη αποτελούν γνώριμες φυσιογνωμίες για όλους μας.
Πώς όμως ήταν στην πραγματικότητα τα πρόσωπα της Παλιγγενεσίας; Τι μορφή είχαν άραγε οι αγωνιστές του '21; Πόσο κοντά στην αληθινή όψη τους απεικονίζονται στους γνωστούς πίνακες;
Δεκαετίες πριν επινοηθεί και διαδοθεί η φωτογραφία και η απαθανάτιση των ανθρώπων, τον ρόλο του φωτογράφου ή οπερατέρ, με τη σύγχρονη ορολογία, εκπλήρωναν όσοι κατείχαν την τέχνη της ζωγραφικής και του σχεδίου.
Αυτός ήταν ο ρόλος που ανέλαβε ο Καρλ Κρατσάιζεν, ένας Βαυαρός αξιωματικός, χάρη στον οποίο γνωρίζουμε σήμερα την αυθεντική μορφή των μεγάλων αγωνιστών.
Ηταν ένας φιλέλληνας, ο οποίος πολέμησε στο πλευρό των Ελλήνων και βρέθηκε σε πολλά πεδία μαχών, στην Αίγινα, στον Πόρο, στη Σαλαμίνα, στο Ναύπλιο και στη μάχη του Φαλήρου.
Στην ανάπαυλα των εχθροπραξιών, ο αυτοδίδακτος ζωγράφος ζητούσε από τους ηγέτες των Ελλήνων την άδεια να αποτυπώσει τη μορφή τους.
Στο τέλος, αφού τους απαθανάτιζε με το μολύβι του, τους έβαζε να υπογράψουν οι ίδιοι το έργο και η υπογραφή αυτή αποτελούσε πιστοποιητικό αυθεντικότητας.
Ο Κρατσάιζεν είχε έρθει στην Ελλάδα την περίοδο 1826-27, βρέθηκε σε αρκετά στρατόπεδα και συγκέντρωσε μια μεγάλη σειρά από προσωπογραφίες πολλών σημαντικών αγωνιστών: Κολοκοτρώνης, Μακρυγιάννης, Νικηταράς, Τομπάζης, Κουντουριώτης, Μιαούλης, Κανάρης, Σισίνης, Μαυρομιχάλης, Μαυροκορδάτος, Ζαΐμης, Φαβιέρος κ.ά.
Ιδιαίτερα συγκινητική είναι η απεικόνιση του Γεωργίου Καραϊσκάκη, έργο που έμεινε ημιτελές. Ήταν λίγο πριν από τη μάχη του Αναλάτου, όταν ο Κρατσάιζεν φιλοτέχνησε το πορτρέτο του ήρωα λίγο πριν από τον θάνατό του, χωρίς να προλάβει να αποτυπώσει λεπτομερώς τα της ενδυμασίας του.
Μερικά χρόνια αργότερα στη Γερμανία πλέον, ο ίδιος σημειώνει ενδεικτικά στον πρόλογο ειδικής έκδοσης: «Κατά τη διάρκεια της παραμονής μου στην Ελλάδα μου δόθηκε η ευκαιρία να σχεδιάσω εκ του φυσικού τα πορτρέτα των περισσότερων εξαίρετων ανδρών της νεότερης ιστορίας της χώρας αυτής».
Παράλληλα με τους αγωνιστές, ο Βαυαρός αξιωματικός - ζωγράφος δημιούργησε σειρά έργων ως ένα μοναδικό χρονικό καταγεγραμμένο με ημερομηνίες. Σκίτσα και υδατογραφίες με το Παλαμήδι, την Αίγινα, τη ζωή των ανθρώπων, πολεμικές συνθέσεις και πλοία του αγώνα.
Όταν επέστρεψε στη Γερμανία, ο Κρατσάιζεν δημιούργησε μια σειρά από 24 λιθογραφίες που κυκλοφόρησαν σε ένα λεύκωμα.
Στο πέρασμα του χρόνου τα έργα του έπεσαν στη λήθη μέχρι τη στιγμή που οι κληρονόμοι του Κρατσάιζεν ανακοίνωσαν ότι διαθέτουν την περίφημη συλλογή. Και το 1926 ο Ζαχαρίας Παπαντωνίου προέτρεψε την ελληνική κυβέρνηση να αγοράσει το κληροδότημα. Ετσι έναντι 200.000 δραχμών τα έργα του Κράτσαϊζεν επέστρεψαν στον τόπο που δημιουργήθηκαν.
Τις δεκαετίες μετά την απελευθέρωση της Ελλάδας πολλοί καλλιτέχνες εμπνεύστηκαν από τα έργα του Κρατσάιζεν. Ανάμεσά τους και ο Θεόδωρος Βρυζάκης, ο πρώτος της Σχολής του Μονάχου. Στον περίφημο πίνακά του «Το εν Πειραιεί ευρισκόμενον στρατόπεδον του Καραϊσκάκη, έτος 1827» ανάμεσα στους αγωνιστές με τις φουστανέλες διακρίνεται με βαυαρική στολή και ο Καρλ Κρατσάιζεν.
Δεν υπάρχουν σχόλια
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.