Τόχουμε ξαναπεί: Οι μισές σχεδόν Γιορτές των Εβραίων είναι αφιερωμένες στις Νίκες τους εναντίον των Ελλήνων και τις σφαγές χιλιάδ...
Τόχουμε ξαναπεί: Οι μισές σχεδόν Γιορτές των Εβραίων είναι αφιερωμένες στις Νίκες τους εναντίον των Ελλήνων και τις σφαγές χιλιάδων Ελλήνων από τον θεό τους τον Γιαχβέ. Το περίφημο Πουρίμ, που είναι αφιερωμένο στην εξόντωση χιλιάδων Ελλήνων της Περσίας που είχαν αρχηγό τον Αμάν από την Εβραία πόρνη Εσθήρ και τον θείο της τον Μαρδοχαίο, ο οποίος την είχε πασάρει ως μαιτρέσσα στον Βασιλέα των Περσών Ξέρξη. Όλα αυτά μπορούμε να τα διαβάσουμε με ανατριχιαστικές λεπτομέρειες στο ιερό βιβλίο της Παλαιάς Διαθήκης που ονομάζεται "ΕΣΘΗΡ" και το οποίο ποτέ δεν μάς δίδαξαν στα σχολεία και στα κατηχητικά...
Θυμίζουμε ότι η Εβραία παλλακίδα Εσθήρ ήταν αυτή που έπεισε τον Ξέρξη να επιτεθεί το 480 π.Χ. εναντίον των Ελλήνων στην Σαλαμίνα και ο περίφημος Μαρδόνιος που ήταν επικεφαλής των Περσών στην Μάχη των Πλαταιών το 479 π.Χ ήταν ο θείος της Εσθήρ, ο Εβραίος Μαρδοχαίος!..
http://www.ecclesia.gr/greek/HolySynod/commitees/liturgical/h_symposio_eisigisi5.html
Η γιορτή των Πουρίμ
Αυτή βρίσκει το λόγο καθιέρωσής της στο περιεχόμενο του βιβλίου της Εσθήρ. Πουρίμ σημαίνει κλήροι και σχετίζεται με το ότι ο Αμάν, εχθρός των Εβραίων, τράβηξε κλήρο για να αποφασίσει ποια μέρα θα τους εξόντωνε. Το σχέδιό του δεν ευοδώθηκε και αντί να σκοτωθούν οι Εβραίοι ο βασιλιάς διέταξε να σκοτώσουν τον πρωθυπουργό του. Στο βιβλίο της Εσθήρ, εξυμνείται η ίδια καθώς και ο θείος της ο Μαρδοχαίος που με την παρέμβασή του εξοντώθηκε ο Αμάν.
Το βιβλίο της Εσθήρ βέβαια...
...δεν είναι ένα ιστορικό βιβλίο, όμως αφηγείται γεγονότα που ουσιαστικά οδήγησαν την καθιέρωση μιας γιορτής κατά κάποιον τρόπο εθνικής. Δε συνδέεται ούτε με το Γιαχβέ, για το όνομα του οποίου δε γίνεται καμία αναφορά στο εβραϊκό βιβλίο της Εσθήρ, αλλά ούτε και για τη λατρεία του στο ναό.
Το πιο πιθανό είναι πως η γιορτή αυτή ξεκίνησε από τις κοινότητες των Εβραίων της ανατολικής διασποράς, ίσως στα Σούσα και γιορταζόταν ως ανάμνηση κάποιου διωγμού τον οποίο κινδύνεψαν οι Εβραίοι να υποστούν αλλά τελικά τον απέφυγαν. Το γεγονός αυτό θεωρήθηκε ότι οφείλεται σε θαύμα. Από την Περσία η γιορτή πέρασε πρώτα στη Μεσοποταμία και στη συνέχεια στην Παλαιστίνη. Πάντως είναι χαρακτηριστικό πως στο βιβλίο της Σοφίας Σιράχ, όπου υμνούνται όλοι οι σημαντικοί πρόγονοι του Ισραήλ (Σοφ. Σιρ. Κεφ. 44-50), δεν υπάρχει πουθενά θέση για το Μαρδοχαίο και την Εσθήρ. Η γιορτή εμφανίζεται για πρώτη φορά στο Β΄ Μακκ. 15,36, όπου ονομάζεται ως ‘ημέρα του Μαρδοχαίου’. Στο εβραϊκό κείμενο της Εσθήρ ονομάζεται ‘ημέρες των Πουρίμ’. Με αυτήν την ονομασία η γιορτή έγινε γνωστή στην Αίγυπτο το 114 π.Χ.
Η γιορτή αυτή γιορτάζεται ακόμη στις μέρες μας στο Ισραήλ με τον τρόπο που γιορτάζεται το καρναβάλι στο δυτικό κόσμο.
Ας δούμε επίσης, τί λένε για το Πουρίμ οι ίδιοι οι Εβραίοι...
Η γιορτή του Πουρίμ στην Εβραϊκή παράδοση γιορτάζεται στη μνήμη της σωτηρίας των Εβραίων από ένα επιζήμιο διάταγμα που εξέδωσε ο πρωθυπουργός του Βασιλείου της Περσίας, ο Αμάν, την εποχή του Πέρση βασιλιά Αχασβερός. Όταν ο Εβραίος Μορδοχάι αρνήθηκε να προσκυνήσει τον Αμάν όπως τον διέταξαν, ο Αμάν αποφάσισε να εκδικηθεί και προσπάθησε να στρέψει τον βασιλιά κατά των Εβραίων. Η Εσθήρ, ανιψιά του Μορδοχάι και βασίλισσα των Περσών, ανέτρεψε τα σχέδια του Αμάν. Την ημέρα που ο Αμάν σκόπευε να εξολοθρεύσει τους Εβραίους, εκείνοι αμύνθηκαν και σκότωσαν όσους πήγαν να τους βλάψουν. O Αμάν και οι γιοι του καταδικάστηκαν σε θάνατο. Oι Εβραίοι αποφάσισαν ότι στην Περσική Αυτοκρατορία, η επόμενη ημέρα της νίκης τους θα ήταν ημέρα γιορτής και την ονόμασαν Πουρίμ (από την Εβραϊκή λέξη πουρ που σημαίνει πεπρωμένο ή μοίρα).Την ημέρα του Πουρίμ οι Εβραίοι οφείλουν να διαβάζουν την ιστορία των γεγονότων που συνέβησαν τότε, από μία περγαμηνή που ονομάζεται μεγκιλά, να στέλνουν φαγητά και γλυκά σε τουλάχιστον δύο ανθρώπους, να ετοιμάζουν εορταστικό τραπέζι και να δίνουν χρήματα στους φτωχούς. Τα παιδιά, σύμφωνα με το έθιμο, μεταμφιέζονται και κάνουν θόρυβο με ροκάνες όταν διαβάζεται το όνομα του Αμάν.
.
Oρισμένα από τα εκθέματα εκφράζουν το πνεύμα της γιορτής για τους Εβραίους της πόλης. Oι γαμπροί και οι νύφες από ζάχαρη (JL12), ο κακός Αμάν (JL13), το Folar , ένας πύργος με ένα σφιχτό αυγό (JL14), το βιβλίο με τίτλο Allegria de Pourim γραμμένο στα Λαντίνο (Β32), μία αυθεντική φωτογραφία από μία γιορτή Πουρίμ στη σχολή Ταλμούδ Τορά της Καλαμαριάς και η φωτογραφία του ζεύγους Κλάρα και Δαβίδ Χαγουέλ από τη Θεσσαλονίκη με ενδυμασίες του Πουρίμ.
Τα εκθέματα (JL12, JL13, JL14) είναι πολύ χαρακτηριστικά δείγματα του εορτασμού του Πουρίμ στη Θεσσαλονίκη.
Γαμπροί, νύφες, γαϊδουράκια, βραχιόλια, ψαλίδια, ομοιώματα του Αμάν και των γιων του, καλαθάκια, ξυλοπάπουτσα και παπούτσια, όλα φτιαγμένα από ζύμη με ζάχαρη και βαμμένα με χρώμα ζαχαροπλαστικής. Oι Θεσσαλονικείς χρησιμοποιούσαν έναν όρο για όλα τα ζαχαρωτά αυτού του τύπου και τα αποκαλούσαν Νοβιίκας, (νυφούλες), διότι το έθιμο ήταν να τα αγοράζουν στην Εβραϊκή αγορά την Πέμπτη και την Παρασκευή πριν το Sabbath Zachor (Σάββατο της μνήμης), το Σάββατο πριν το Πουρίμ. Το Σάββατο αυτό ονομαζόταν από τους Εβραίους της Θεσσαλονίκης Shabbat de las novias (το Σάββατο των νυφών). Oι Νοβιίκας της έκθεσης είναι χειροποίητες και αποτελούν ειδικά αντίγραφα που επιμελήθηκε ο Ισαάκ ντε Μποτόν εκ Θεσσαλονίκης τη δεκαετία του 1950, ο οποίος είναι γνωστός συγγραφέας και οδοντίατρος το επάγγελμα. Oι Noβιίκας συμβολίζουν τη γονιμότητα, την αφθονία και την ευλογία και οι Εβραίοι της Θεσσαλονίκης τις δώριζαν μεταξύ τους την ημέρα του Σαββάτου των νυφών. Στις ανύπαντρες κοπέλες χάριζαν κούκλες-γαμπρούς, στους ανύπαντρους άντρες χάριζαν νύφες, στους παντρεμένους χάριζαν έγκυες κούκλες και στα εγγόνια οι παππούδες χάριζαν το Φολάρ (Folar), που ήταν επίσης ζαχαρωτό. Η βάση του Φολάρ είναι ένα στρογγυλό πιάτο με έξι - εφτά εκατοστά διάμετρο. Σε τρία σημεία του κύκλου του πιάτου υψώνονται τρεις στύλοι από ζάχαρη στολισμένοι με φτερά ή κομματάκια αλουμινόχαρτο σε σχήμα φύλλου. Στο κέντρο του Φολάρ υπάρχει ένα σφιχτό αυγό, το οποίο μπορεί να φάει κανείς μόνο αν διαλύσει το Φολάρ. Η ετυμολογία της λέξης Folar είναι πορτογαλική και σημαίνει δώρο. Κάποιοι υποστηρίζουν ότι η ετυμολογία της λέξης προέρχεται από την ισπανική λέξη Pilar που σημαίνει στύλος και ενδεχομένως να σημαίνει τον στύλο στον οποίο κρέμασαν τον Αμάν και τους γιους του οι Εβραίοι.
Oι δύο φωτογραφίες της έκθεσης απεικονίζουν την παράδοση των Εβραίων της Θεσσαλονίκης να μεταμφιέζονται. Στη μία απεικονίζεται η παράδοση που υπήρχε τα παιδιά να βγαίνουν έξω μεταμφιεσμένα. Πρόκειται για μαθητές της σχολής Ταλμούδ Τορά της Καλαμαριάς και είναι μαζί με τον διευθυντή του σχολείου, τον Αβραάμ Ισαάκ Γκατένιο και μερικούς καθηγητές. Τα καπέλα που φορούν τα παιδιά έχουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον καθώς βλέπουμε πάνω τους τα ονόματα κεντρικών ηρώων της ιστορίας του Πουρίμ, όπως του Αμάν, του Μορδοχάι και της Εσθήρ. Η φωτογραφία της Κλάρας και του Δαβίδ Χαγουέλ αποτελεί σπάνια και συναρπαστική μαρτυρία του εθίμου που θέλει οι ενήλικες να μεταμφιέζονται για το Πουρίμ. Είναι ντυμένοι σαν άποικοι στη χώρα του Ισραήλ των αρχών του 20ου αιώνα. Είναι ο προσωπικός τους τρόπος να εκφράσουν την επιθυμία τους να μοιάσουν σε εκείνους τους αποίκους. Η φωτογραφία είναι κατά κάποιον τρόπο σπάνια, κυρίως επειδή ανάμεσα στους Εβραίους της Θεσσαλονίκης, κατοίκων του Ισραήλ υπάρχουν ελάχιστες φωτογραφίες που απεικονίζουν τη συγκεκριμένη παράδοση της γιορτής.14.
Δεν υπάρχουν σχόλια
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.