ΤΥΦΕΚΙΑ ΚΑΙ ΑΡΑΒΙΔΕΣ «ΓΚΡΑ» (GRAS) ΠΟΥ ΠΕΡΑΣΑΝ ΣΤΑ ΧΕΡΙΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΣΤΡΑΤΟΥ ΤΟ 1877 ΚΑΙ ΠΕΡΕΜΕΙΝΑΝ ΣΕ ΥΠΗΡΕΣΑ ΜΕΧΡΙ ΤΟ Β'ΠΠ

Το τυφέκιο και οι αραβίδες Ιππικού και Πυροβολικού Γκρας Mle 1874 άρχισαν να παραλαμβάνονται από τον Ελληνικό Στρατό την περίοδο 1877...

Το τυφέκιο και οι αραβίδες Ιππικού και Πυροβολικού Γκρας Mle 1874 άρχισαν να παραλαμβάνονται από τον Ελληνικό Στρατό την περίοδο 1877-1878, από τα εργοστάσια της Steyer. Μετά το 1886 είναι πολύ πιθανό να παραλήφθηκε ποσότητα όμοιων όπλων και από τη Γαλλία. Μέχρι το 1906 είχαν αγοραστεί συνολικά περί τα 150.000 όπλα (τυφέκια και αραβίδες), ενώ κατά τη διάρκεια του Α΄Παγκοσμίου Πολέμου παραχωρήθηκε από τους Γάλλους μικρή ποσότητα τυφεκίων Gras Mle1874/14 (1874/80/14).

Τα παραπάνω όπλα παρέμειναν σε υπηρεσία μέχρι και το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, αν και ως κύρια όπλα χρησιμοποιήθηκαν ουσιαστικά μέχι τις αρχές του 20ου αιώνα. Με το τυφέκιο Πεζικού εξοπλίστηκαν τα Τάγματα Πεζικού και τα Τάγματα Ευζώνων, με την αραβίδα Πυροβολικού το Πυροβολικό, οι Νοσοκόμοι και οι Λόχοι Αγωγέων. Μετά το 1906, άρχισαν να αντικαθίστανται σταδιακά από τα νεότερα όπλα που κάθε φορά αποκτούνταν, παρέμεναν όμως σε υπηρεσία σε βοηθητικούς σχηματισμούς. Η επίσημη ονομασία τους ήταν «Τυφέκιο Γκρα» και «αραβίδα Γκρα», για το τυφέκιο και τις αραβίδες αντίστοιχα.







Το όπλο κατασκευάστηκε το 1874 και η ονομασία του προέρχεται από τον εμπνευστή του, Λοχαγό Πυροβολικού Μπασίλ Γκρας (Basil Gras). Αποτελούσε ουσιαστικά βελτίωση του τυφεκίου Chassepot, ώστε να βάλλει φυσίγγιο με μεταλλικό κάλυκα. Επελέγη από το Στρατό της Γαλλίας στο πλαίσιο του αγώνα των εξοπλισμών που είχε ξεκινήσει ανάμεσα στη Γαλλία και τη Γερμανία και χρησιμοποιήθηκε ως κύριο όπλο του (με τις αντίστοιχες αραβίδες) από το 1874 έως το 1886, ενώ από κάποιες μονάδες των μετόπισθεν συνέχισε να χρησιμοποιείται ακόμη και μέχρι τον Β΄Παγκόσμιο Πόλεμο.






ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ-ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ
Οι τύποι τυφεκίων και αραβίδων Γκρας που χρησιμοποιήθηκαν στον Ελληνικό Στρατό είναι οι εξής:


1) Τυφέκια και αραβίδες Mle 1866-74, τα οποία είναι τροποποιημένα Chassepot Mle1866, ώστε να βάλλουν το μεταλλικό φυσίγγιο 11mm του Γκρας.
2) Τυφέκια και αραβίδες Mle 1874, που αποτέλεσαν τη βασική μορφή του όπλου.
3) Τυφέκια και αραβίδες Mle 1874/80, τα οποία ενσωματώνουν τροποποίηση του 1880, σύμφωνα με την οποία στη θήκη του κινητού ουραίου (πίσω από τη θαλάμη) δημιουργούνταν εγκοπή με σκοπό τη διαφυγή των αερίων από τυχόν διάρρηξη του καφυλλίου ή του κάλυκα κατά τη βολή.
4) Τυφέκια και αραβίδες Mle 1874/80/14, τα οποία ενσωματώνουν την τροποποίηση του 1880 κατά το έτος 1914 τροποποιήθηκαν εκ νέου, ώστε να βάλλουν το φυσίγγιο των 8mm Lebel.

Τα τυφέκια αρχικά έφεραν την ξιφολόγχη του τυφεκίου Chassepot Mle 1866 και στη συνέχεια ξιφολόγχη υποδείγματος 1874. Οι αραβίδες Ιππικού δεν έφεραν ξιφολόγχη, ενώ οι αραβίδες Πυροβολικού έφεραν την υποδείγματος 1866. Τόσο το τυφέκιο όσο οι αραβίδες λειτουργούν με το σύστημα του κινητού ουραίου. Όταν αυτό είναι ασφαλισμένο, ο μοχλός του παραμένει στην οριζόντια θέση, ενώ στις αραβίδες, στην αντίστοιχη θέση, ο μοχλός είναι στραμμένος προς τα κάτω. Στο αριστερό μέρος του όπλου, και πάνω στη θήκη του κινητού ουραίου, αναγράφεται «OESTERR. WAFFENFABR. GES./Steyer» καθώς και «Y=1874», ενώ στο κοντάκιο υπάρχει το Ελληνικό Εθνόσημο. Σε όσα όπλα προέρχονται από τη Γαλλία αναγράφεται «MANUFACTURE D’ARMES/Tulle (ή St. Etienne), «Mle 1874», ενώ είναι πιθανό, ανάλογα με τον τύπο, να υπάρχει και η ένδειξη «Μ80» για τα όπλα τύπου Mle1874/80.






ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΙΚΑ ΤΥΦΕΚΙΟΥ ΓΚΡΑΣ Mle 1874&Μle 1874/80
Μήκος:1.305mm
Μήκος κάννης:821 mm
Βάρος (άδειο):4,19 κιλά
Τροφοδοσία:1 φυσίγγιο
Ραβδώσεις:4 αριστερόστροφες
Φυσίγγιο:11mm
Αρχ. Ταχύτητα:440 μ/δευτ
Κατασκευαστής: Steyer/MAS/Manufacture d’armes Tulle (MAT)


ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΥΦΕΚΙΟΥ ΓΚΡΑΣ Mle 1874/80/14
Μήκος:1.305mm
Μήκος κάννης:820 mm
Βάρος (άδειο):4,08 κιλά
Τροφοδοσία:1 φυσίγγιο
Ραβδώσεις:4 αριστερόστροφες
Φυσίγγιο:8mm Lebel
Αρχ. Ταχύτητα:700 μ/δευτ
Κατασκευαστής: Steyer/MAS/Manufacture d’armes Tulle (MAT)/Άλλα ιδιωτικά εργοστάσια

ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΑΡΑΒΙΔΑΣ ΙΠΠΙΚΟΥ ΓΚΡΑΣ Mle 1874 & Mle 1874/80
Μήκος:1.175mm
Μήκος κάννης:702 mm
Βάρος (άδειο):3,56 κιλά
Τροφοδοσία:1 φυσίγγιο
Ραβδώσεις:4 αριστερόστροφες
Φυσίγγιο:11mm
Αρχ. Ταχύτητα:428 μ/δευτ
Κατασκευαστής: Steyer/MAS/Manufacture d’armes Tulle (MAT)


ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΑΡΑΒΙΔΑΣ ΠΥΡΟΒΟΛΙΚΟΥ ΓΚΡΑΣ Mle 1874 & Mle 1874/80
Μήκος:990mm
Μήκος κάννης:510 mm
Βάρος (άδειο):3,26 κιλά
Τροφοδοσία:1 φυσίγγιο
Ραβδώσεις:4 αριστερόστροφες
Φυσίγγιο:11mm
Αρχ. Ταχύτητα:406 μ/δευτ
Κατασκευαστής: Steyer/MAS/Manufacture d’armes Tulle (MAT)

Το φυσίγγιο του τυφεκίου Γκρά 11χλστμ. Η κατασκευή του γινόταν και στην Ελλάδα απο την εταιρεία Ελληνικό Πυριτιδοποιείο ΑΕ των Αφών Μαλτσινιώτη. Η «Αφοί Μαλτσινιώτη» ιδρύθηκε το 1887 και συγχωνεύθηκε το 1908 με την ιδρυθείσα το 1874 «Ελληνικόν πυριτιδοποιείον ΑΕ». Η νέα εταιρεία προμήθευε στον Ε.Σ. τα ασυναγώνιστα φυσίγγια των 6,5 χιλ. Χ54 Mannlicher Schonauer. Ηταν ένα άκρως βολικό, πρωτοποριακό και αποτελεσματικό διαμέτρημα τόσο για την εποχή, όσο και για τις συνθήκες των Βαλκανικών πολέμων. Επέτρεπε τη μεταφορά περισσοτέρων πυρομαχικών ανά στρατιώτη... Αργότερα (1934) αγοράσθηκε από τον Πρόδρομο Μποδοσάκη, για να εξελιχθεί στη γνωστή μας ΠΥΡΚΑΛ.










Πηγή: Τα όπλα του Ελληνικού Στρατού.

guns-gr.com