Τι γυρεύει ο Μέγας Αλέξανδρος στου Ζωγράφου; Η οδύσσεια του εντυπωσιακού αγάλματος που χρειάστηκε 32 χρόνια για να ολοκληρωθεί και όταν ήρθε η ώρα να εκτεθεί δεν έβρισκαν θέση

ΜΗΧΑΝΗ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ: Στην οδό Ανακρέοντος στου Ζωγράφου, ανάμεσα στις πολυόροφες πολυκατοικίες, δεσπόζει ένα άγαλμα του Μεγάλου Αλεξάνδρου πο...

ΜΗΧΑΝΗ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ: Στην οδό Ανακρέοντος στου Ζωγράφου, ανάμεσα στις πολυόροφες πολυκατοικίες, δεσπόζει ένα άγαλμα του Μεγάλου Αλεξάνδρου που προκαλεί έκπληξη στους περαστικούς. Δεν βρίσκεται σε κάποια πλατεία ούτε σε κάποιον κεντρικό δρόμο. Βρίσκεται στον κήπο ενός νεοκλασικού κτιρίου και περιβάλλεται από δέντρα.




Έξω από την πόρτα υπάρχει μια επιγραφή: «Εργαστήριο Γιάννη Παππά» Μουσείο Μπενάκη. Πρόκειται για το εργαστήριο του μεγάλου Έλληνα γλύπτη που έζησε τον περασμένο αιώνα και φιλοτέχνησε δεκάδες αγάλματα σπουδαίων προσωπικοτήτων. Όπως ανέφερε ο γιος του, Αλέκος Παππάς στη «Μηχανή του Χρόνου», το άγαλμα του Μεγάλου Αλεξάνδρου άρχισε να το μελετά από το 1941, όταν ήταν 28 ετών. Ήταν η εποχή της γερμανικής κατοχής.

Ο Γιάννης Παππάς είχε πολεμήσει στο Μέτωπο και είχε μόλις επιστρέψει στην Αθήνα. Τότε άρχισε τη συστηματική του έρευνα για τον έφιππο. Μελέτησε τον σκελετό, το μυικό σύστημα, έφιππα αγάλματα της Αναγέννησης και επισκέφθηκε ιππικούς ομίλους και τον ιππόδρομο, προκειμένου να μελετήσει τη μορφή του αλόγου.
Μελέτησε το μικρό αττικό άλογο απ’ τα ανάγλυφα και τον Παρθενώνα, το μεγάλο θεσσαλικό και το μεγάλο πεδινό πόνι της Βορείου Ελλάδος, το Αγγλικό περιπάτου, το ιππικής δεξιοτεχνίας και το άλογο κούρσας. Ωστόσο, κανένα από αυτά τα άλογα δεν του ταίριαζε με τον περίφημο Βουκεφάλα. Ύστερα από μεγάλη έρευνα αποφάσισε να χρησιμοποιήσει ένα ιδιόρρυθμο άλογο που βρήκε στον τότε Ιππικό Όμιλο Παράδεισου Αμαρουσίου, του οποίου το μέγεθος ταίριαζε σε έναν αναβάτη ύψους 1,67 μέτρων.
Την μορφή του αλόγου την εμπνεύστηκε από τον ιππικό όμιλο Αμαρουσίου αφού πρώτα μελέτησε δεκάδες άλλους τύπους αλόγων από την αρχαιότητα έως τις ημέρες μας

Αφού βρέθηκε το «μοντέλο» για το γλυπτό του αλόγου ξεκίνησε η έρευνα για το άγαλμα του μακεδόνα στρατηλάτη. Ο Γιάννης Παππάς επισκέφθηκε όλα τα γνωστά Μουσεία, όπου υπήρχαν κεφαλές του Μεγάλου Αλεξάνδρου και τελικά κατέληξε στην κεφαλή της Περγάμου, η οποία αποδίδεται στον Λύσιππο και εκτίθεται στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Κωνσταντινούπολης.
Για τη στολή του αναβάτη ταξίδεψε με τον ενδυματολόγο του Εθνικού Θεάτρου, Αντώνη Φωκά, στο Μουσείο της Νάπολης, με σκοπό να μελετήσουν το πρωτότυπο ψηφιδωτό της Μάχης της Ισσού από την οικία του Φαύνου στη Πομπηία. Αμέσως μετά, ο Φωκάς έφτιαξε το ένδυμα στο εργαστήρι του Εθνικού Θεάτρου, με το οποίο «έντυσαν» το άγαλμα.

Στη συνέχεια άρχισε να κατασκευάζει το τελικό πρόπλασμα στον γύψο. Ο Μέγας Αλέξανδρος θα απεικονιζόταν έφηβος, δίχως να κρατά όπλα. Το «μοντέλο» του Μεγάλου Αλεξάνδρου ήταν ο γλύπτης Κώστας Οικονόμου, ενώ βοηθοί του ήταν οι τότε μαθητές του, Θόδωρος Βασιλόπουλος και Θόδωρος Παπαγιάννης.
Χρειάστηκαν 32 χρόνια συστηματικής εργασίας προκειμένου να ολοκληρωθεί! Το 1973 ο έφιππος ήταν το πρώτο μεγάλο σε διαστάσεις γλυπτό που χυτεύθηκε στην Ελλάδα. Είχε μήκος 3,8 και ύψος 3,45 μέτρα.
Το γλυπτό για να κατασκευαστεί χρειάστηκε τρεις δεκαετίες. Όταν ήρθε η ώρα να εκτεθεί άρχισαν τα προβλήματα.

Η «περιπέτεια» του αγάλματος
Για τα επόμενα 20 χρόνια παρέμεινε στο εργαστήριο του Γιάννη Παππά στου Ζωγράφου. Πρώτη φορά εκτέθηκε στην Εθνική Πινακοθήκη το 1992 και την επόμενη χρονιά το αγόρασε το Υπουργείο Πολιτισμού. Στη συνέχεια παραχωρήθηκε ως δωρεά στον Δήμο Αθηναίων. Αρχικός σκοπός ήταν το άγαλμα να τοποθετηθεί στο ιστορικό κέντρο της Αθήνας, όμως το Κ.Α.Σ. αντιδρούσε και δεν επέτρεψε να γίνει κάτι τέτοιο.

Αν και έγιναν αρκετές μελέτες θέσεων για να εκτεθεί το αριστούργημα του Γιάννη Παππά, δεν καρποφόρησαν. Πέρασαν 45 χρόνια από την ολοκλήρωσή του και βρίσκεται ακόμη στο εργαστήριο του γλύπτη, όπου κοσμεί τον πανέμορφο κήπο του, που αποτελεί μια ανάσα δροσιάς και πολιτισμού σε μια από τις πιο πυκνοκατοικημένες περιοχές της Αθήνας.