Έτσι τους διαλύσαμε στο Αιγαίο... Η πολεμική μηχανή του Οθωμανικού στόλου που τσάκισε η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΨΥΧΗ

Η πορεία της Επανάστασης του 1821 εξαρτήθηκε σε μεγάλο βαθμό και από τις επιχειρήσεις που έγιναν και στην θάλασσα. Ειδικά δε η ναυμαχία του...

Η πορεία της Επανάστασης του 1821 εξαρτήθηκε σε μεγάλο βαθμό και από τις επιχειρήσεις που έγιναν και στην θάλασσα. Ειδικά δε η ναυμαχία του Ναβαρίνου ήταν η σύγκρουση που ουσιαστικά έκρινε και την νικηφόρα για τους Έλληνες έκβαση της επανάστασης, που εκείνη την χρονική στιγμή, λόγω της έλευσης των αιγυπτιακών δυνάμεων του Ιμπραήμ, είχε επί της ουσίας σε στρατιωτικό επίπεδο καταπνιγεί.








Στην ελληνική ιστορία έχουν μείνει βέβαια πιο έντονες οι στιγμές κατά τις οποίες Έλληνες ναυμάχοι όπως ο Κανάρης και ο Μιαούλης πυρπόλησαν πλοία του οθωμανικού στόλου, δίνοντας «πόντους» σε ψυχολογικό επίπεδο. Αυτό βέβαια χωρίς να παραγνωρίζεται και η τεράστια στρατηγική σημασία που είχαν οι νίκες σε ναυμαχίες όπως του Γέροντα, των Σπετσών, της Σάμου, της Άνδρου κλπ.

Ο ελληνικός στόλος που στην πλειονότητά του αποτελούνταν από εμπορικά ιστιοφόρα, επί της ουσίας σιταροκάραβα, που είχαν εξοπλιστεί με δαπάνες των ίδιων των καραβοκύρηδων στις περισσότερες περιπτώσεις, έδωσε πολλές ναυμαχίες με τον Οθωμανικό στόλο στην αρχή και στην συνέχεια και με συμμαχικούς στόλους των Οθωμανών, όπως ο Αιγυπτιακός.

Ο στόλος των Ελλήνων τα χρόνια της Επανάστασης σε αριθμούς

Είναι χαρακτηριστικό πως σύμφωνα με όλα τα χρονικά της εποχής, η Ύδρα παράταξε τα χρόνια της επανάστασης περί τα 50 πλοία, οι Σπέτσες περί τα 44, τα Ψαρά περί τα 41 και η Σάμος περί τα 40. Συνολικά δηλαδή 175 πλοία προήλθαν από αυτές τις 4 κατ’ εξοχήν ναυτικές περιοχές. Πλοία έδωσαν και άλλες περιοχές της Ελλάδας για τα οποία όμως δεν έχει βεβαιωθεί ο αριθμός τους. Μια πρόχειρη εκτίμηση τούρκων αναλυτών κάνει λόγο για 200 πλοία ενώ ρωσικές πηγές τα ανεβάζουν σε 230.

Σε γενικές γραμμές είναι γνωστές οι ιστορίες και οι μύθοι γύρω από τον στόλο των Ελλήνων τα χρόνια της Επανάστασης. Αυτός που είναι ο μεγάλος άγνωστος είναι ο Οθωμανικός στόλος, που απλά έχει μείνει στο θυμικό των Ελλήνων ως μεγάλος και επικίνδυνος.
Ο οθωμανικός στόλος και η ιστορία του

Ο οθωμανικός στόλος στην ακμή του κατά τον 16ο αιώνα έφτασε στο σημείο να στέλνει υπερπόντιες αποστολές με πιο γνωστή εκείνη στην Ινδονησία το 1565.



Σύμφωνα με το Οθωμανικό Αρχείο που είναι γνωστό ως Katib Celebi ένας τυπικός στόλος των Οθωμανών στα μέσα του 17ου αιώνα αποτελείτο από 40 γαλέρες και 6 μαούνες με πλήρωμα 15.800 άτομα εκ των οποίων οι 10.500 ήταν κωπηλάτες και οι 5.300 ένοπλοι.

Η μακροχρόνια σύγκρουση με την θαλασσοκράτειρα Βενετία είχε ως αποτέλεσμα να στεφθεί νικητής ο οθωμανικός στόλος το 1669.

Ο 18ος αιώνας χαρακτηρίζεται από στασιμότητα για τον οθωμανικό στόλο που έδρεψε αρκετές νίκες ειδικά κατά των Ρώσων με την επανακατάκτηση του Αζόφ αλλά και ήττες.


Μια από αυτές τις ήττες, ήταν αυτή στην ναυμαχία του Τσεσμέ στο πλαίσιο του Ρωσοτουρκικού πολέμου του 1768-1774, κατά την οποία ο Οθωμανικός στόλος καταστράφηκε.

Ο οθωμανικός στόλος την περίοδο της Ελληνικής Επανάστασης

Αυτή η συνεχής πτώση του αξιόμαχου του οθωμανικού στόλου συνεχίστηκε και στον 19ο αιώνα με αποτέλεσμα, στα πρώτα στάδια της Ελληνικής Επανάστασης, ο στόλος των Ελλήνων που αποτελούνταν όπως προαναφέραμε κυρίως από εμπορικά σκάφη που τα είχαν μετατρέψει σε πολεμικά οι καραβοκύρηδες, να μπορέσει να αντιμετωπίσει σχεδόν στα ίσια τον οθωμανικό.

Στην αρχή της επανάστασης ο οθωμανικός στόλος σε αντίθεση με τα σιταροκάραβα των Ελλήνων διέθετε κατεξοχήν πολεμικά πλοία και συγκεκριμένα 20 τρικάταρτα «πλοία της γραμμής» με 80 κανόνια το κάθε ένα, 7 με 8 φρεγάτες των 50 κανονιών η κάθε μία, 5 κορβέτες με 30 κανόνια η κάθε μία και περίπου 40 μπρίκια με 20 ή λιγότερα κανόνια το κάθε ένα. Στο σύνολο δηλαδή 72-73 πολεμικά πλοία.

Οι Έλληνες απέναντι σε αυτά τα «θηρία» προχώρησαν σε ευρεία χρήση των πυρπολικών αλλά και της ναυτοσύνης τους. Χρειάστηκε η παρέμβαση του αιγυπτιακού στόλου για να μπορέσουν οι οθωμανοί να ελέγξουν την κατάσταση στο Αιγαίο και να μπορέσει να γίνει εφικτή η εισβολή του Ιμπραήμ στον Μοριά και την Κρήτη.

Στην Ναυμαχία του Ναβαρίνου ο συνδυασμένος στόλος της Αιγύπτου και των Οθωμανών αντέταξε στα 22 πλοία των Δυτικών, περί τα 78 πλοία με 2.180 κανόνια. Η ποιοτική διαφορά όμως ήταν τεράστια υπέρ των Δυτικών καθώς απέναντι στα 10 «πλοία της γραμμής» όπως λέγονταν τα πιο ισχυρά πλοία της εποχής, ο τουρκοαιγυπτιακός στόλος αντέταξε μόλις 3.

Στην ίδια ναυμαχία οι τουρκοαιγύπτιοι διέθεταν 7 φρεγάτες με διπλό κατάστρωμα έναντι μιας των Δυτικών. Ο υπόλοιπος τουρκοαιγυπτιακός στόλος ήταν μικρότερα σκάφη και συγκεκριμένα 58 κορβέτες και μπρίκια που διέθεταν και μικρότερου διαμετρήματος κανόνια.