Τουρκία και πυρηνικά - Θα εμπιστευτεί ο πλανήτης βόμβα υδρογόνου στα χέρια του Ερντογάν;

infognomonpolitics Παναγιώτης Μπαλακτάρης Η επαρχία της Μερσίνας στην Τουρκία φιλοξενεί περίπου 2 εκατομμύρια ψυχές και έχει μια ακτογρ...

infognomonpolitics Παναγιώτης Μπαλακτάρης
Η επαρχία της Μερσίνας στην Τουρκία φιλοξενεί περίπου 2 εκατομμύρια ψυχές και έχει μια ακτογραμμή 321 χιλιομέτρων με αμμώδεις παραλίες. Η πρωτεύουσά της είναι η πόλη Μερσίνα και δεύτερη μεγαλύτερη πόλη η Ταρσός, γενέθλια γη του Αποστόλου Παύλου. Η πόλη Μερσίνα που πήρε την ονομασία της από το φυτό μυρσίνη «βλέπει» στη Μεσόγειο. Διαθέτει πανεπιστήμιο και είναι το μεγαλύτερο μεσογειακό λιμάνι της Τουρκίας. Έχει διυλιστήριο πετρελαίου, βιομηχανική ζώνη και θεσμοθετημένη ελεύθερη εμπορική ζώνη (άλλως, Ελεύθερη Οικονομική Ζώνη).





Στην πόλη Büyükeceli κατοικούν 1.068 άνθρωποι. Η πόλη υπάγεται διοικητικά στην Μερσίνα, είναι εγκατεστημένη στους πρόποδες του Ταύρου σε υψόμετρο 60 μέτρων και απέχει 3 χιλιόμετρα από τη Μεσόγειο. Οι άνθρωποι ασχολούνται σχεδόν αποκλειστικά με τη γεωργία και ειδικότερα την καλλιέργεια μελιτζάνας, τομάτας και αγγουριού. Είναι μια πόλη στην οποία δεν έχουν παρατηρηθεί ταραχές και δεν έχουν διαδραματισθεί σοβαρά γεγονότα τα προηγούμενα χρόνια.

Η Μερσίνα έχει τουρισμό, η Büyükeceli όχι. Εκεί ακριβώς, λοιπόν, που δεν επισκέπτονται πληθυσμοί τουριστών έχει σχεδιάσει η Τουρκία την κατασκευή του πρώτου πυρηνικού της εργοστασίου. Η περιοχή Ακκούγιου εξάλλου βρίσκεται στην Büyükeceli και το εγχείρημα φέρει την πλήρη ονομασία «Akkuyu Nükleer Enerji Santrali» (ANES), δηλαδή «Εργοστάσιο Πυρηνικής Ενέργειας Ακκούγιου». Το τουρκικό κράτος προτίμησε εξαρχής αυτήν την περιοχή επειδή δεν έχει τουρισμό και συγχρόνως δεν παρατηρείται σεισμική δραστηριότητα, η οποία θα έθετε σε κίνδυνο και το έργο αλλά και ανθρώπινες ζωές σε περίπτωση ενός ατυχήματος για παράδειγμα. Η άδεια για την περιοχή αυτή χορηγήθηκε το μακρινό 1976.

Οι υπογραφές για την κατασκευή του πυρηνικού εργοστασίου τέθηκαν τον Μάιο του 2010 μεταξύ Ρωσίας και Τουρκίας και την ανέγερσή του ανέλαβαν θυγατρικές της ρωσικής ROSATOM. Η συνολική αξία της επένδυσης ανέρχεται στα 25 δισεκατομμύρια δολάρια και αποτελεί το πρώτο από τα 4 παρόμοια φιλόδοξα έργα της γείτονος. Το δεύτερο έχει σχεδιαστεί να γίνει στη Σινώπη του Δυτικού Πόντου, πατρίδα του Μιθριδάτη του Μεγάλου, από μια γαλλοϊαπωνική κοινοπραξία. Το τρίτο σχεδιάζεται για την περιοχή Igneada του Ευξείνου Πόντου με τη συνεργασία Κίνας και ΗΠΑ και το τέταρτο – που περισσότερο θα είναι ένα μικρό ορυχείο – ουρανίου, στην Κωνσταντινούπολη.


Άμεσες προτεραιότητες της Τουρκίας είναι η ενεργειακή αυτάρκεια και η ενεργειακή ασφάλεια δοθέντος ότι εισάγει ενέργεια κατά ποσοστό ακόμη και 75% με στοιχεία του 2015. Αυτός είναι και ο βασικός λόγος που η Τουρκία επιδιώκει την κατασκευή πυρηνικού εργοστασίου, το οποίο βέβαια θα μετασχηματίσει και ολόκληρη την τουρκική οικονομία. Μια οικονομία η οποία μέχρι τώρα είναι προσανατολισμένη σταθερά στην αμυντική βιομηχανία και τα οφέλη της, που ωστόσο γρήγορα εξατμίζονται, εκτός και αν πρωταγωνιστήσει σε παγκόσμιο πόλεμο. Η τουρκική στόχευση να βρίσκεται το 2023 στις 10 μεγαλύτερες οικονομίες του κόσμου περνάει και μέσα από την κατασκευή πυρηνικού εργοστασίου. Η εκτιμώμενη τεράστια μείωση της ανάγκης της Τουρκίας για εισαγωγή ενέργειας και αντιθέτως, η δυνατότητα εσωτερικής χρήσης και περαιτέρω εξαγωγής ενέργειας αναμένεται ότι θα θωρακίσει την τουρκική οικονομία. Γι’ αυτό σχεδιάζει να έχει το 2023 πυρηνική ικανότητα 4,8 GWe. Το Ακκούγιου προγραμματίζεται να λειτουργεί με 4 μονάδες ικανότητας 1200 MWe. Μακροπρόθεσμα αναμένεται οι θυγατρικές της ROSATOM να αναλάβουν το 51% της ιδιοκτησίας και η κοινοπραξία 3 τουρκικών εταιρειών το 49%. Στην επίσκεψη του Ρώσου προέδρου στις 3/4/2018 θα τεθεί ο θεμέλιος λίθος του έργου.

Φυσικά, το βλέμμα της Τουρκίας είναι στραμμένο και στην ευκαιρία που έτσι θα αποκτήσει να μετατραπεί σε χώρα που θα έχει πυρηνικά, όπως είναι το Πακιστάν, η Ρωσία, το Ιράν, η Γαλλία κ.λπ. Και αυτή η προοπτική εμβάλλει σε προβληματισμό και ανησυχία πολλές ισχυρές χώρες – μεταξύ των οποίων και τη σύμμαχο Ρωσία – με αποτέλεσμα να καθίσταται αβέβαια.
Η Τουρκία από το 1945 και εντεύθεν αποτελούσε τη νοητή γραμμή σύγκρουσης Δύσης – Ρωσίας, ήτοι το πεδίο των επιχειρήσεων σε περίπτωση που οι δύο αντίπαλοι του Ψυχρού Πολέμου οδηγούνταν σε θερμό πόλεμο. Η χρησιμότητά της αυτή την είχε καταστήσει στρατηγικό σύμμαχο της Δύσης, η οποία ουδέποτε ήθελε στην πραγματικότητα την ουσιαστική ενδυνάμωση της Τουρκίας ώστε η τελευταία να μην είναι ικανή να αυτονομηθεί. Εξέλιξη που παρακολουθούμε αυτόν τον καιρό να παίρνει σάρκα και οστά. Η κατάρρευση της πολυπόθητης και δύσκολης ισορροπίας δυνάμεων οδηγεί εξάλλου σε ανισότητα. Άλλες χώρες ακμάζουν και άλλες παρακμάζουν. Την παρούσα στιγμή η Τουρκία έχει σπάσει την αλυσίδα της ισορροπίας δυνάμεων και αυτονομείται από τους παλιούς πάτρωνές της. Αυτομάτως ο υπαρκτός κίνδυνος είναι να στραφεί και εναντίον τους. Αυτός είναι και ο μοναδικός λόγος για τον οποίον η Ουάσιγκτον δεν βλέπει με καλό μάτι τις πρόσφατες κινήσεις της Άγκυρας.
Σε επόμενο κείμενο θα εξετάσουμε τον τρόπο που η κατασκευή του ANES θα επιδράσει στις διμερείς σχέσεις της Ελλάδας με την Τουρκία και ποια θα πρέπει να είναι η – ανύπαρκτη μέχρι στιγμής για το θέμα – στάση της πατρίδας μας.