Μια δεύτερη σκέψη για τον «φασισμό» της διαφορετικότητας

Του Στέλιου Ιατρού meaculpa Στο μεγάλο χρηματιστήριο της διαφορετικότητας όλες οι διαφορετικότητες είναι ίσες, αλλά κάποιες διαφορετι...

Του Στέλιου Ιατρού meaculpa

Στο μεγάλο χρηματιστήριο της διαφορετικότητας όλες οι διαφορετικότητες είναι ίσες, αλλά κάποιες διαφορετικότητες είναι πιο ίσες απ’ τις άλλες.




Κάποιες εμπορεύσιμες ταμπέλες διαφορετικότητας έχουν καταστεί οι par excellence διαφορετικότητες. Έχουν καταστεί η νόρμα ανάμεσα στις ταμπέλες, κι αυτό συνέβη γιατί αφενός είναι συχνότερες, αφετέρου δε γιατί από ’να σημείο κι έπειτα οι λοιπές διαφορετικότητες περνούν απαρατήρητες αφού μικρότερο ή αμελητέο ακροατήριο έχει τα μάτια του ανοιχτά για να τις προσέξει. Έτσι, επειδή το ακροατήριο συνηθίζει να θεωρεί κατά κανόνα αυθεντικότερες διαφορετικότητες αυτές κι όχι τις άλλες που αυθορμήτως αναφύονται κάθε φορά που μικρονοϊκοί διώκτες διώκουν το νέο διαφορετικό, προκύπτει μια μονοπωλιακή ελίτ μεταξύ των διαφορετικοτήτων, και μια εσωτερική καταπίεση ανάμεσά τους για την διατήρηση της εσωτερικής τους ιεραρχίας. Γιατί δεν υπάρχει ανεκτικότητα και δημοκρατία μήτε μεταξύ των συναισθηματικών κοινοτήτων της διαφορετικότητας.

Κάποιες απλά έλαβαν προσοχή νωρίτερα ή ευρύτερα και δεν είναι διατεθειμένες να μοιραστούν την επιτυχία του μάρκετινγκ τους με τις άλλες. Τα λόμπυ που προωθούν τον εαυτό τους έχουν ενταχθεί στη συστημική νόρμα που υπηρετείται εξίσου κι απ’ τους διώκτες τους, γιατί τό ’να χέρι νίβει τ’ άλλο, κι αν μια διαφορετικότητα πάψει να εκπροσωπείται από αναγνωρίσιμο brand name, τότε είναι άραγε διαφορετικότητα; Ασφαλώς, για τα πρόσωπα που την διαθέτουν ως ταυτότητα, όχι όμως για το χρηματιστήριο των διαφορετικοτήτων που διαπραγματεύεται την εμπορευσιμότητα των brand names.


Όταν τελικά η διαφορετικότητα καθίσταται νόρμα τούτο δεν ωφελεί τα πρόσωπα εκείνα που διατηρούν δυστυχώς το στίγμα ενώπιον όσων εξακολουθούν να τα διώκουν. Αποφέρει όμως μετρήσιμο κέρδος στο σύστημα που αξιοποιεί εμπορικά τις διαφορετικότητες, τις ποιεί δηλαδή αξίες εκμεταλλεύσιμες.

Γι’ αυτό θα δείτε πως το εμπόριο της διαφορετικότητας ξεκινά κι εξαντλείται με το κόλλημα και την αναβάθμιση της ταμπέλας σε κάτι αποδεκτό, του αντικειμένου δηλαδή που καθίσταται εμπορεύσιμο, κι απέχει πάντοτε απ’ το να επιφέρει αλλαγή στην κοινωνία για την ίδια την βιωματική εμπειρία της διαφορετικότητας, ή όφελος για τα πρόσωπα που διώκονται ένεκα της ταμπέλας. Γιατί η ίδια η διαφορετικότητα είναι μεν ταμπέλα για όποιον θέλει να την αξιοποιήσει, όμως είναι απλώς μια φυσιολογική ταυτότητα για το πρόσωπο που την έχει. Είναι μια ισότιμη, αυθεντική ταυτότητα.

Εάν όμως είναι ισότιμη, τότε δεν είναι ως εμπορεύσιμο αγαθό πιο ακριβή από άλλες, γιατί είναι ίσης τιμής με τις άλλες. Για να ενδιαφέρει έναν καταναλωτή πρέπει να διαφέρει. Κι όταν η ταμπέλα της διαφορετικότητας θριαμβεύσει απέναντι στην εικαζόμενα ανταγωνιστική νόρμα, καμία βελτίωση δεν έρχεται για τα διαφορετικά άτομα — ανόητος όρος βέβαια, αφού δεν υπάρχουν και όμοια άτομα — παρά ο θρίαμβος εγγράφεται μονάχα ως όφελος της ταμπέλας όπως εκείνη κατέστη αξία εμπορεύσιμη. Είναι η ταμπέλα κι όχι η διαφορετικότητα που καθίσταται αποδεκτή ποσότητα στους κυνικούς οφθαλμούς του εμπορίου.