Οι επιθέσεις στη Σρι Λάνκα καταδεικνύουν τον συνεχιζόμενο κίνδυνο από τα εξτρεμιστικά ισλαμικά κινήματα, είτε πρόκειται για το ISIS, την αλ...
Οι επιθέσεις στη Σρι Λάνκα καταδεικνύουν τον συνεχιζόμενο κίνδυνο από τα εξτρεμιστικά ισλαμικά κινήματα, είτε πρόκειται για το ISIS, την αλ Κάιντα και τα παρακλάδια τους είτε για τους μιμητές τους.
Σε άρθρο της στο περιοδικό «Newyorker», η Robin Wright (*) περιγράφει:
Ακριβώς έναν μήνα μετά την απώλεια του τελευταίου τμήματος της επικράτειάς του, το «Ισλαμικό Κράτος» προειδοποιεί ότι μπορεί ακόμα να εκπλήξει τον κόσμο - αυτήν τη φορά με την επίθεση στη Σρι Λάνκα. Τη Μ. Τρίτη ανέλαβε την ευθύνη για τις βομβιστικές επιθέσεις που σημειώθηκαν σε τρεις εκκλησίες και ισάριθμα δημοφιλή ξενοδοχεία, από τις οποίες σκοτώθηκαν περισσότεροι από 300 αθώοι πολίτες, συμπεριλαμβανομένων πλέον των 40 παιδιών, και τραυματίστηκαν τουλάχιστον 500.
Δεύτερο ανακοινωθέν του ISIS περιελάμβανε βίντεο με οκτώ άνδρες να στέκονται μπροστά από τη μαύρη και άσπρη σημαία τους, επτά με το πρόσωπό τους καλυμμένο από ασπρόμαυρες μαντήλες, καθώς έδιναν όρκους πίστης στο «Ισλαμικό Χαλιφάτο».
Η ίδρυση της αλ Κάιντα στο Αφγανιστάν το 2001 και ο θάνατος του Οσάμα μπιν Λάντεν, μία δεκαετία αργότερα, δεν εξάλειψαν την οργάνωση. Σήμερα, η ομάδα έχει ενεργά παραρτήματα στην Αραβική Χερσόνησο και στη Βόρεια Αφρική, και ελέγχει τη στρατηγική συριακή επαρχία στα σύνορα με την Τουρκία.
Τα τελευταία δύο χρόνια, το ISIS έχει χάσει έκταση αντίστοιχη της Βρετανίας στο εσωτερικό της Συρίας και του Ιράκ, αλλά εξακολουθεί να διαθέτει οκτώ επίσημα παραρτήματα και περισσότερα από 20 δίκτυα που διεξάγουν σε τακτικά χρονικά διαστήματα τρομοκρατικές και αντάρτικες επιχειρήσεις σε ολόκληρη την Αφρική, την Ασία, την Ευρώπη και τη Μέση Ανατολή, σύμφωνα με την Εθνική Στρατηγική για την Αντιτρομοκρατία των ΗΠΑ.
«Το ISIS έχει, φυσικά, πληγεί, αλλά η έννοια των εδαφών και της τρομοκρατίας δεν ήταν ποτέ συνενωμένες και από αυτήν την άποψη η ιδεολογία και η ικανότητα του ISIS να ασκεί βία μακριά από τα προηγούμενα πεδία μάχης εξακολουθεί να υφίσταται» δηλώνει ο Bruce Hoffman, ειδικός για την αντιτρομοκρατική δράση στο Πανεπιστήμιο του Georgetown και συγγραφέας του βιβλίου «Inside Terrorism».
Η δολοφονία των ηγετών κάποιας τρομοκρατικής ομάδας ή η μείωση της φυσικής επικράτειας που ελέγχει «δεν είναι η ίδια με την υπονόμευση της ιδεολογίας της ή την καταστροφή του λόγου ύπαρξής της. Η εκδίκηση και τα αντίποινα έδωσαν στο ISIS νέο σκοπό και ενέργεια», προσθέτει.
Σε ομιλία στο κοινοβούλιο, τη Μ. Τρίτη, ο πρωθυπουργός της Σρι Λάνκα Ranil Wickremesinghe δήλωσε ότι η προκαταρκτική έρευνα έδειξε ότι οι βομβιστικές επιθέσεις στη Σρι Λάνκα ήταν αντίποινα για τα «χτυπήματα» σε τεμένη της Νέας Ζηλανδίας, αν και δεν παρείχε αποδείξεις.
Ο Hoffman είπε ότι το ISIS κινήθηκε γρήγορα για να εκμεταλλευτεί τις επιθέσεις του περασμένου μήνα σε δύο τζαμιά στη Νέα Ζηλανδία, κατά τις οποίες σκοτώθηκαν 50 άτομα, για να δικαιολογήσει και να ενεργοποιήσει νέες επιθέσεις και «να γίνει και πάλι επίφοβο».
Το ISIS εξακολουθεί να έχει το «εμπορικό σήμα» και την ικανότητά του να εμπνέει τον Αλή Σουφάν, πρώην ειδικό του FBI στην αντιτρομοκρατία και συγγραφέα της «Ανατομίας της Τρομοκρατίας, ο οποίος υποστηρίζει:
«Από τον θάνατο του Μπιν Λάντεν μέχρι την άνοδο του ISIS, αν και περισσότεροι από 100 ανώτεροι ηγέτες έχουν σκοτωθεί και έχουν συλληφθεί δεκάδες χιλιάδες μαχητές και οπαδοί του, το κίνημα ξέρει πώς να εκμεταλλεύεται τις τοπικές εντάσεις για δικούς του σκοπούς».
Ελεύθερος ο αρχηγός
Ο αυτοαποκαλούμενος χαλίφης στο ISIS, Abu Bakr al Baghdadi, παραμένει ελεύθερος. Υπήρξε ο εμπνευστής για επιθέσεις σε όλον τον κόσμο, παρόλο που το χαλιφάτο έχασε την επικράτειά του. Το 2016 κάλεσε τους ISIS «στρατιώτες» έξω από το χαλιφάτο να ξεκινήσουν επιθέσεις κατά των «απίστων» ανά τον κόσμο. Σε ένα ηχητικό μήνυμα, το 2017, ο Baghdadi απευθύνθηκε στους οπαδούς του για να «αποτρέψει» το «αίσθημα της ήττας», λέγοντας: «Ω στρατιώτες του χαλιφάτου, ανεμίστε τις φλόγες του πολέμου στους εχθρούς σας, να τους πολιορκούν σε κάθε γωνιά, και σεις να στέκεστε γρήγοροι και θαρραλέοι».
Το 2018, το ISIS συνδέθηκε με τουλάχιστον 3.670 επιθέσεις παγκοσμίως, σύμφωνα με την ειδική υπηρεσία παρακολούθησης του BBC. Το «Ισλαμικό Χαλιφάτο» ανέλαβε την ευθύνη για περισσότερες από 300 επιθέσεις στο Αφγανιστάν, περισσότερες από 180 στην Αίγυπτο, περίπου 70 στη Σομαλία, περισσότερες από 40 σε Νιγηρία και Υεμένη και 27 στις Φιλιππίνες.
Η Σρι Λάνκα ήταν, κατά κάποιον τρόπο, ένας περίεργος στόχος για το ISIS. Η χώρα της Νότιας Ασίας, όπως οι γείτονές της στην Ινδία, στο Πακιστάν και στο Μπανγκλαντές, ουδέποτε συμμετείχε στον συνασπισμό εναντίον του ISIS, στον οποίο περιλαμβανόταν περί το ένα τρίτο των χωρών του κόσμου.
Η Σρι Λάνκα βρίσκεται περίπου 300 χιλιόμετρα μακριά από το χαμένο χαλιφάτο του ISIS και δύο φορές πιο μακριά από τη Νέα Ζηλανδία. Οι αξιωματούχοι της Σρι Λάνκα κατηγόρησαν δύο ελάχιστα γνωστά τοπικά εξτρεμιστικά κινήματα - το National Thowheeth Jama'ath και το Jammiyathul Millathu Ibrahim - για τις επιθέσεις. Ωστόσο, μέχρι τώρα δεν ήταν γνωστό ότι είχαν διασυνδέσεις με το ISIS, έως ότου το βίντεο που κυκλοφόρησε τη M. Τρίτη έδειξε ότι οι δράστες δεσμεύονταν να το υπακούουν.
O ISIS έχει δεσμούς με τοπικές ομάδες τζιχαντιστών, οι οποίες τον μιμούνται, και η οργάνωση τους παρέχει υλική υποστήριξη για τον σχεδιασμό επιθέσεων.
Η περίπτωση τεσσάρων Μαροκινών, οι οποίοι συνελήφθησαν για αποκεφαλισμό δύο γυναικών τουριστριών, από τη Σκανδιναβία τον Δεκέμβριο, υπογραμμίζει τη δυσκολία αποκρυπτογράφησης του βάθους των δεσμών μεταξύ ISIS και κυττάρων που τη μιμούνται. Στο Μαρόκο, η κυβέρνηση κατέληξε στο συμπέρασμα ότι οι άνδρες οι οποίοι επιτέθηκαν στις γυναίκες στα Όρη του Άτλαντα ενεργούσαν με δική τους πρωτοβουλία, παρά την υπόσχεση υποταγής στο ISIS.
Στο παρελθόν, το κίνημα Τζιχάντ έπρεπε να «αποδεχθεί» τη δέσμευση, προκειμένου κάποια ομάδα να αγκαλιαστεί επίσημα στους κόλπους του.
----
(*) Η Robin Wright έλαβε το χρυσό μετάλλιο από τον Σύνδεσμο Ανταποκριτών του ΟΗΕ για τις διεθνείς καλύψεις της και το Βραβείο Overseas Press Club για την «καλύτερη αναφορά σε οποιοδήποτε μέσο απαιτεί εξαιρετικό θάρρος και πρωτοβουλία» για την κάλυψη των αφρικανικών πολέμων. Η Αμερικανική Ακαδημία Διπλωματίας την έχρισε «δημοσιογράφο της χρονιάς» για «διακεκριμένη αναφορά και ανάλυση διεθνών υποθέσεων». Επίσης, της απονεμήθηκε το Βραβείο Εθνικού Τύπου για τη διπλωματική εκδήλωση και έλαβε επιχορήγηση του Ιδρύματος MacArthur Foundation.
