Μια ωρολογιακή βόμβα έχει να διαχειριστεί η κυβέρνηση όσον αφορά το μεταναστευτικό-προσφυγικό, καθώς στη χώρα βρίσκονται δεκάδες χιλιάδες α...
Μια ωρολογιακή βόμβα έχει να διαχειριστεί η κυβέρνηση όσον αφορά το μεταναστευτικό-προσφυγικό, καθώς στη χώρα βρίσκονται δεκάδες χιλιάδες αιτούντες άσυλο και πρόσφυγες, οι ροές στα νησιά συνεχίζονται, ενώ πολλά από τα προγράμματα χρηματοδότησης από την Ευρωπαϊκή Ενωση είναι σε σημείο καμπής ή λήγουν έως το τέλος του έτους.
Της Τάνιας Γεωργιοπούλου
ΠΗΓΗ: Καθημερινή
Σε όλη την Ελλάδα βρίσκονται 85.000 αιτούντες άσυλο και πρόσφυγες, εκ των οποίων οι περίπου 15.000 στα νησιά, ενώ στη χώρα εκτιμάται ότι υπάρχουν επίσης 3.788 ασυνόδευτα ανήλικα, εκ των οποίων μόνο τα 1.921 διαμένουν σε συγκεκριμένες δομές μακροχρόνιας ή έστω προσωρινής φιλοξενίας, ακατάλληλες για ανήλικα. Περίπου 1.000 παιδιά ζουν σε άκρως επισφαλείς συνθήκες, χωρίς να υπάρχει συγκεκριμένη διεύθυνση διαμονής τους, ενώ πολλά από αυτά είναι πολύ πιθανό να τελούν σε συνθήκες αστεγίας.
Σε Λέσβο, Σάμο, Χίο, Λέρο, Κω, αλλά και Σύμη βρίσκονται, σύμφωνα με στοιχεία της Υπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ, 15.075 αιτούντες άσυλο. Από την αρχή του έτους έως και τις 14 Ιουλίου, από τη θάλασσα έφθασαν 15.216 άτομα στα νησιά του Αιγαίου, ενώ συνολικά στη χώρα εισήλθαν 21.112 μετανάστες, εκ των οποίων οι 5.896 από τα βόρεια σύνορα, στον Εβρο.
Φυσικά, οι αφίξεις βαίνουν αυξανόμενες κάθε μήνα τώρα το καλοκαίρι, καθώς οι καιρικές συνθήκες ευνοούν: τον Ιούνιο έφθασαν από την Τουρκία στα νησιά 3.122 άτομα, ενώ στατιστικά ο μήνας με τις μεγαλύτερες αφίξεις είναι ο Αύγουστος.
Πλέον, οι αιτούντες άσυλο που φθάνουν στην Ελλάδα από την Τουρκία είναι κυρίως Αφγανοί –συγκεκριμένα, το 35% όσων έρχονται είναι από το Αφγανιστάν και μόνο το 15,6% προέρχεται από τη Συρία. Το 14,1% είναι άνθρωποι από διάφορες χώρες, το 12% από τη Δημοκρατία του Κονγκό, το 10,5% από το Ιράκ και το 9,3% από την Παλαιστίνη.
Οσον αφορά τη διαμονή σε ξενοδοχεία, πρόκειται για ένα πρόγραμμα ακριβό (ονομάζεται Philoxenia), κατά κοινή ομολογία, που υλοποιήθηκε προκειμένου να φιλοξενηθούν όσοι μεταφέρθηκαν εσπευσμένα από τα νησιά πέρυσι το φθινόπωρο, όταν είχε αυξηθεί κατά πολύ ο πληθυσμός στα κέντρα υποδοχής και ταυτοποίησης (ΚΥΤ ή αλλιώς hotspot) στα νησιά.
Ο αρχικός προϋπολογισμός ήταν 40 εκατ. ευρώ και αφορούσε τη διαμονή 6.000 αιτούντων άσυλο σε 56 ξενοδοχεία σε διάφορες περιοχές της χώρας, από τον Οκτώβριο του 2018 έως και τον Νοέμβριο του 2019.
Λίγο πριν από το τέλος του έτους, το συγκεκριμένο πρόγραμμα λήγει. Αυτό σημαίνει ότι, εφόσον δεν ανανεωθεί από την Ε.Ε., θα πρέπει να βρεθεί χώρος μεταστέγασης των χιλιάδων ανθρώπων που διαμένουν στα ξενοδοχεία.
Αντιστοίχως, σε ξενοδοχεία στη Βόλβη και στα Γρεβενά φιλοξενούνται 1.800 άτομα, χάρη σε χρήματα που προσέφερε, ως δωρεά, η Βουλή των Ελλήνων. Ωστόσο, η χρηματοδότηση και γι’ αυτά τα ξενοδοχεία ολοκληρώνεται τον επόμενο Νοέμβριο. Το πρόγραμμα ΕΣΤΙΑ προβλέπει τη διαμονή 25.000 ατόμων (αιτούντων άσυλο, αλλά και αναγνωρισμένων προσφύγων) σε διαμερίσματα σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Τρίκαλα, Ιωάννινα, Κρήτη, Αρκαδία, Καρδίτσα, Λιβαδειά.
Εχει προβλεφθεί η χρηματοδότησή του έως και το τέλος του 2020, ωστόσο τον επόμενο χρόνο πρέπει τη διαχείρισή του να αναλάβουν οι εθνικές αρχές, δηλαδή το υπουργείο Μετανάστευσης, σε συνεργασία με την Ελληνική Εταιρεία Τοπικής Ανάπτυξης και Αυτοδιοίκησης (ΕΕΤΑΑ). Η μετάβαση προϋποθέτει προετοιμασία η οποία δεν είναι καθόλου εύκολη και συχνά οδηγεί σε μεγάλα προβλήματα: Είναι χαρακτηριστικό ότι στα νησιά, όταν την πρωτοβάθμια περίθαλψη την ανέλαβε το κράτος, επί πολλούς μήνες δεν υπήρχε γιατρός.
Αργησε το Helios
Οσον αφορά την ένταξη, τέσσερα χρόνια μετά την προσφυγική κρίση, μόλις στις αρχές Ιουλίου του 2019 ξεκίνησε να εφαρμόζεται το πρόγραμμα Helios, που αφορά τη στήριξη των αναγνωρισμένων προσφύγων με επιδότηση ενοικίου (για έξι μήνες), μαθήματα ελληνικών και προγράμματα κατάρτισης.
Σε αυτό το πρόγραμμα προβλέπονται 10.000 θέσεις – πολύ λίγες σε σχέση με τον αριθμό των αναγνωρισμένων προσφύγων, ο οποίος ήδη ξεπερνά τις 40.000. Μεγάλες είναι και οι ελλείψεις στις δομές ασυνόδευτων ανηλίκων, οι οποίες δημιουργήθηκαν την τελευταία τριετία –παρά το γεγονός ότι υπήρχε σχετική χρηματοδότηση.
Ετσι, έως και το τέλος Μαΐου 2019, σε σύνολο σχεδόν 4.000 ασυνόδευτων ανηλίκων που υπολογίζεται ότι βρίσκονται στη χώρα –εκ των οποίων το 93,8% είναι αγόρια– μόνο τα 1.012 είχαν τοποθετηθεί σε κατάλληλες για ανηλίκους δομές φιλοξενίας. Τα 909 παιδιά βρίσκονταν σε προσωρινές δομές, δηλαδή κυρίως σε ξενοδοχεία, και τα 1.867 εντός των κέντρων υποδοχής και ταυτοποίησης, μαζί με ενηλίκους, χωρίς να υπάρχει προστασία, σε αστυνομικά τμήματα (προστατευτική φύλαξη) ή και απροστάτευτα, στον δρόμο.
Πρόκειται για ένα σύστημα που λειτουργεί στα όρια επί μεγάλο χρονικό διάστημα και απαιτούνται άμεσα δραστικές πρωτοβουλίες, ώστε να μη βρεθούν χιλιάδες άνθρωποι χωρίς καμία στέγη.
