Η μεγάλη κεφαλή στο προαύλιο του ΕΜΠ αποτελεί το εμβληματικό μνημείο στο οποίο μικροί και μεγάλοι αφήνουν ένα λουλούδι, τιμώντας τους ...
Η μεγάλη κεφαλή στο προαύλιο του ΕΜΠ αποτελεί το εμβληματικό μνημείο στο οποίο μικροί και μεγάλοι αφήνουν ένα λουλούδι, τιμώντας τους αγωνιστές του Πολυτεχνείου.
Και στις φετινές εκδηλώσεις για το Πολυτεχνείο, που ξεκίνησαν σήμερα με το άνοιγμα των πυλών του ΕΜΠ, το άγαλμα-κεφαλή θα είναι το σημείο όπου φοιτητές, μαθητές, πολιτικές οργανώσεις και εκπρόσωποι κομμάτων θα αφήσουν στεφάνια ή ένα λουλούδι.
Η διάσημη κεφαλή στο Πολυτεχνείο είναι ένα έργο του γλύπτη Μέμου Μακρή, ενός αγωνιστή της Εθνικής Αντίστασης κατά τη γερμανική κατοχή, από τον οποίο αφαιρέθηκε η ελληνική υπηκοότητα το 1964.
Παρά το πλούσιο έργο του, ο Μακρής έγινε ευρύτερα γνωστός στην Ελλάδα όταν δημιούργησε το κεφάλι που βρήκε θέση στο προαύλιο του Πολυτεχνείου. Η κεφαλή στο Πολυτεχνείο έχει τη μορφή του κεφαλιού του καθηγητή Νίκου Σβορώνου, ενός σημαντικού Ελληνα ιστορικού.
Με ενέργειες του Πρύτανη Γ. Βουδούρη τοποθετήθηκε κοντά στην είσοδο του Πολυτεχνείου να συμβολίζει τους αγώνες των φοιτητών και που χιλιάδες παιδιά και μεγάλοι έχουν καταθέσει λουλούδια πάνω της και γύρω της νομίζοντας ότι πρόκειται για κάποιο άγαλμα που έπεσε την φρικτή εκείνη βραδιά που μπήκε το τανκ στο πολυτεχνείο ή ότι είναι το κεφάλι που εικονίζει κάποιον άγνωστο αγωνιστή φοιτητή.
Ο καινοτόμος ιστορικός, Νίκος Σβορώνος (1911-1989) διέπρεψε ως επιστήμονας στη Γαλλία, μελέτησε τον σχηματισμό και τη λειτουργία των κοινωνικών δομών στο Βυζάντιο και στον Νέο Ελληνισμό βασιζόμενος στην εξονυχιστική εξέταση οικονομικών τεκμηρίων και νομικών κειμένων, εισήγαγε νέα επιστημονικά εργαλεία στην ιστοριογραφική έρευνα και άφησε σημαντική παρακαταθήκη στους έλληνες ιστορικούς την πρωτοποριακή και διαρκώς ανήσυχη σκέψη του.
Ο Νίκος Σβορώνος γεννήθηκε το 1911 στη Λευκάδα και προερχόταν από Βενιζελική οικογένεια. Στα μαθητικά του χρόνια υπήρξε συνεκδότης του μαθητικού χειρόγραφου περιοδικού Νέος δρόμος (1926-1927)] .
Σπούδασε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Από το 1935 έως το 1936 εργάστηκε στο Μέγα λεξικόν της Ελληνικής γλώσσης του εκδοτικού οίκου Δ.Δημητράκος. Εργάσθηκε στο Μεσαιωνικό Αρχείο της Ακαδημίας Αθηνών, στο οποίο προσλήφθηκε το 1936. Παράλληλα δίδασκε στο Πρότυπον Λύκειον Αθηνών (Σχολή Μπερζάν).
Μετά την επιστροφή του από το μέτωπο της Αλβανίας συμμετείχε στην Εθνική Αντίσταση. Το 1942 υπέβαλε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης ως διδακτορική διατριβή το Περί των εν Ελλάδι νομισμάτων κατά την Τουρκοκρατίαν. Το 1943 εντάσσεται στις τάξεις του Ε.Α.Μ. και συνεργάζεται στην έκδοση του παράνομου περιοδικού Πρωτοπόροι.
Μετά τη Συμφωνία της Βάρκιζας επέστρεψε στην Αθήνα.Τον Δεκέμβριο του 1945, χάρις τις ενέργειες του διευθυντή του Γαλλικού Ινστιτούτου Οκτάβ Μερλιέ και με υποτροφία της Γαλλικής Δημοκρατίας, με το πλοίο «Ματαρόα» κατέφυγε στη Γαλλία. Στο Παρίσι γράφτηκε στην Ecole Pratique des Hautes Etudes και στην Ecoles des Langes Orienatales.
Το 1955 του αφαιρέθηκε η ελληνική ιθαγένεια και το 1961 απέκτησε τη γαλλική. Το 1962 απέκτησε το doctorat τρίτου κύκλου και το 1975 ανακηρύχτηκε Docteur des Lettres της Σορβόννης.
Εργάσθηκε στο CNRS και δίδαξε ως διευθυντής σπουδών στην Ecole Pratique des Hautes Etudes (IV Section) ιστορία των θεσμών της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας. Μετά την πτώση της δικτατορίας δίδαξε στα πανεπιστήμια Θεσσαλονίκης και Κρήτης, διετέλεσε μέλος της διοικούσας επιτροπής του Πανεπιστημίου Κρήτης και διευθυντής ερευνών στο Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών, και ανακηρύχθηκε επίτιμος διδάκτωρ των Πανεπιστημίων Αθηνών(1976) και Θεσσαλονίκης(1977).
Πέθανε το 1989 στην Αθήνα.... Είναι ο μόνος Έλληνας που κατέθεσε στεφάνι εν ζωή, στη μαρμάρινη κεφαλή του «νεκρού» εαυτού του
