Αν ψάξει κανείς την ετυμολογία των λέξεων των λατινογενών γλωσσών, θα βρει πολλή Ελλάδα εντός τους. Περισσότερη ίσως απ’ όση θα ήθελα...
Αν ψάξει κανείς την ετυμολογία των λέξεων των λατινογενών γλωσσών, θα βρει πολλή Ελλάδα εντός τους.
Περισσότερη ίσως απ’ όση θα ήθελαν ή θα ήταν έτοιμοι να αποδεχτούν πολλοί.
Σύμφωνα μάλιστα με την παραδεδομένη αντίληψη των λατινικών λεξικών που τυπώνονται στην Οξφόρδη, το 21,5% της λατινικής γλώσσας προέρχεται ευθέως από τα αρχαία ελληνικά (10.500 ελληνικές λέξεις).
Η ελληνική έχει δώσει πολλά στον κόσμο. Ακόμα και ονόματα χωρών έχουν προέλθει κατευθείαν από τη γλώσσα μας.
Εδώ θα μιλήσουμε μόνο για όσες χώρες συγκεντρώνουν τη συναίνεση των γλωσσολόγων περί ελληνικής ετυμολογίας. Γιατί αλλιώς ο κατάλογος θα είναι μακρύς και ατέλειωτος.
Θεωρίες περί ελληνικότητας στην ονομασία κρατών θα βρει κανείς με το τσουβάλι.
Για τη Σκοτία, ας πούμε, διατυπώνεται από μερίδα ιστορικών και γλωσσολόγων η άποψη πως ο όρος «Scoti», από τον οποίο προέρχεται το όνομα της χώρας, έχει τις ρίζες του σε μια φυλή επιδρομέων που είχαν πάρει το όνομά τους από το ελληνικό «σκότος».
Όπως υπάρχει και η υπόθεση πως το όνομα της Γεωργίας προέρχεται από το λατινικό «Georgius», που με τη σειρά του είχε τις ρίζες του στο ελληνικό «γεωργός». «Georgi» αποκαλούσαν τους κατοίκους της τότε (Καυκασιακής) Ιβηρίας οι ρωμαίοι ιστορικοί.
Τέτοιες θεωρίες περί ελληνικότητας τοπωνυμίων είναι πραγματικά ανεξάντλητες στους κόλπους της επιστήμης, ας δούμε όμως αυτά που σπανίως αμφισβητούνται…
Αίγυπτος
Aegyptus τη λέγανε οι Λατίνοι, παίρνοντας τη λέξη από τους Έλληνες. Παρά το γεγονός ότι οι κάτοικοι του πανάρχαιου βασιλείου ονόμαζαν πολύ διαφορετικά τα εδάφη τους, επικράτησε τελικά η ελληνική ονομασία «Αίγυπτος», την οποία συναντάμε και στην αρχαιότερη γραφή των Μυκηναίων (Γραμμική Β’).
Οι Έλληνες ονόμασαν έτσι τη χώρα από μια λέξη της νεότερης αρχαίας αιγυπτιακής, τη «Hikuptah», η οποία είχε τις ρίζες της σε μια παραφθορά της ακόμα πιο αρχαίας «Hwt-ka-Ptah», που σήμαινε «οίκος της ψυχής του Πτα», όπως έγραφε η πινακίδα σε ναό του θεού Πτα στη Μέμφιδα.
Τα λατινικά λεξικά μας λένε πως ο όρος ήταν απλώς ένα από τα ονόματα της Μέμφιδας που οι Έλληνες μετέτρεψαν σε όνομα όλης της χώρας. «Μαύρη χώρα» (Kemet) ονόμαζαν οι ίδιοι οι Αιγύπτιοι τις εκτάσεις του βασιλείου τους, πιθανότατα από το εύφορο χώμα στο δέλτα του Νείλου.
Το ελληνικό επίθετο «αιγύπτιος» μετατράπηκε στα κοπτικά σε «γύπτιος» (και «κύπτιος»), και από κει πέρασε στα αραβικά αργότερα. Egipte ήταν ο Αιγύπτιος στα παλιά αγγλικά και Egypte στα γαλλικά, όροι που προέκυψαν από την ελληνική λέξη...
Αιθιοπία
Εδώ έχουμε μια χώρα το όνομα της οποίας έχει προκύψει ευθέως από τα ελληνικά. «Αιθίωψ» ήταν για τους αρχαίους Έλληνες ο άνθρωπος με το «καμένο πρόσωπο» (αίθω + ωψ), καθώς ηλιοκαμένοι θεωρούσαν πως ήταν οι άνθρωποι που κατοικούσαν στη σημερινή χώρα στο Κέρας της Αφρικής, την τότε Νουβία.
Η Ηρόδοτος χρησιμοποιεί τον όρο για να καταδείξει όσους ζούσαν σε αυτό το τμήμα της υποσαχάριας Αφρικής, εκεί στα τέλη του γνωστού κόσμου (Οικουμένη). Δεν αποκλείεται, μας λέει η γλωσσολογία, η ελληνική λέξη να προέρχεται από τον αιγυπτιακό όρο «athtiu-abu», που σήμαινε «κλέφτες καρδιών».
Ερυθραία
Erythræa είπαν οι Λατίνοι την Ερυθραία των Ελλήνων, την περιοχή στα παράλια της Ερυθράς Θάλασσας (Mare Erythreum). Παλιότερα μάλιστα το επίσημο όνομά της ήταν Erythraia, ενώ πλέον είναι γνωστή ως Eritrea. Και σε αυτό ευθύνονται οι Ιταλοί, με την εκεί αποικία τους από το 1890, την Colonia Eritrea.
Η ονομασία πέρασε μετά στους Άγγλους και τους γηγενείς τελικά, η οποία την επαναβεβαίωσαν στο δημοψήφισμα για την ανεξαρτησία τους το 1993 και το κατοπινό Σύνταγμα του 1997.
Όσο για το ελληνικό Ερυθρά Θάλασσα, οι πρόγονοί μας το χρησιμοποιούσαν για να περιγράψουν την ευρύτερη περιοχή, ως τον Ινδικό Ωκεανό...
ΔΕΙΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΧΩΡΕΣ ΕΔΩ
