Η Έξόδος των Τούρκων ξεκίνησε. Αυτό που ήταν υποψία και συμπέρασμα, επιβεβαιώνεται από τα επίσημα νούμερα. Το εμπορικό έλλειμμα της Τ...
Η Έξόδος των Τούρκων ξεκίνησε. Αυτό που ήταν υποψία και συμπέρασμα, επιβεβαιώνεται από τα επίσημα νούμερα. Το εμπορικό έλλειμμα της Τουρκίας για το μήνα Αύγουστο φανερώνει μαζικές αγορές χρυσού από τους Τούρκους στις οποίες προβαίνουν για να προστατέψουν τα χρήματα τους από την δραματική και διαρκή υποτίμηση της λίρας.
Ήταν το μεγαλύτερο έλλειμμα της διετίας, από την παρολίγο συναλλαγματική κατάρρευση του 2018, τo εμπορικο έλλειμμα έφτασε τα 6.31 δισεκ δολάρια, αυξημένο κατά 170% σε σχέση με τον προηγούμενο Αυγουστο, δηλαδή σχεδόν τριπλάσιο.
Η γεωπολιτική αντιπαράθεση στην Ανατολική Μεσόγειο με την Γαλλία και την Ελλάδα δεν καλό στο τουρκικό νόμισμα το οποίο και σήμερα υποχώρησε σε νέο χαμηλό στη σχέση ανταλλαγής της με το δολάριο (7,4453 τουρκικές λίρες για ένα δολάριο).
Στη μάχη των αγορών συναλλάγματος, ο Ερντογάν δοκιμάζει ήττες κάθε μέρα.
Την ίδια ώρα νοικοκυριά και επιχειρήσεις ακούν τις εθνικιστικές ιαχές του Ερντογάν, αλλά ταυτόχρονα κάνουν και τα κουμάντα τους. Με ένα τρόπο που μπορούν οι Έλληνες να θυμηθούν, διαισθάνονται τον κίνδυνο και αντιλαμβάνονται ότι πρέπει να προστατέψουν την αγοραστική τους δύναμη ενόψει αυτού που έρχεται. Η υποτίμηση της λίρας κάθε μέρα τους επιβεβαιώνει και στέλνει όλο και περισσότερο κόσμο στα ανταλλακτήρια και τα χρυσοχοεία
Μόνον οι εισαγωγές χρυσού το μήνα Αύγουστο, έφτασαν τα 4 δισεκ δολάρια. Ένας γρήγορος υπολογισμός παραπέμπει σε εισαγωγές σχεδόν 58 τόνων χρυσού.
Μεγάλο μέρος των αγορών χρυσού γίνεται σε κοσμηματοπωλεία, καθώς οι Τούρκοι προσπαθούν να αποφύγουν τις υψηλές προμήθειες που το καθεστώς έχει επιβάλλει στην αγορά χρυσού από την τράπεζα και την αγορά συναλλάγματος από τα ανταλλακτήρια.
Οι Τούρκοι όμως δεν διστάζουν και παρά το ότι η τιμή του χρυσού είναι σε υψηλό ρεκόρ, το κύμα εξόδου από την τουρκική λίρα ενισχύεται καθώς η ισοτιμία της βρίσκεται σε χαμηλό ρεκόρ και τίποτα δεν φαίνεται να ανατρέπει αυτή την τάση – τουλάχιστον όσο ο Ερντογάν εφαρμόζει το δικό του αποκλειστικό οικονομικό δόγμα.
Capital Controls εν όψει
Στην προηγούμενη συναλλαγματική κρίση που οι Τούρκοι έσπευδαν στα ανταλλακτήρια συναλλάγματος το καθεστώς είχε σκηνοθετήσει τηλεοπτικά ενσταντανέ στα δελτία με Τούρκους να καίνε δολάρια και να φιλούν με στοργή δεσμίδες τουρκικών λιρών. Ο ίδιος ο Ερντογάν είχε κάνει έκκληση στον πατριωτισμό των Τούρκων ενώ ταυτόχρονα αποθάρρυνε με όποιο τρόπο μπορούσε την πώληση λιρών για συνάλλαγμα κραδαίνοντας το μαστίγιο στους γνωστούς… κερδοσκόπους.
Η προσπάθεια είχε σχετική επιτυχία, αλλά η συναλλαγματική κρίση του 2018 έληξε κυρίως με την απελευθέρωση του πάστορα Μπραντσεν.
Και επειδή καλός ο πατριωτισμός, αλλά καλύτερη η προστασία του νοικοκυριού, συνεχίζουν το ξεφόρτωμα των λιρών για σκληρό νόμισμα ή για χρυσό σε κάθε μορφή.
Προς το παρόν ο Ερντογάν έχει βρει έναν τρόπο να εκμεταλλεύεται ακόμα και αυτό: Καθώς οι Τούρκοι “παρκάρουν” παραδοσιακά τα δολάριά τους σε συναλλαγματικούς λογαριασμούς στις εμπορικές τράπεζες και αυτές με τη σειρά τους οφείλουν να παρκάρουν τα δολάρια τους σε ειδικούς λογαριασμούς στην κεντρική τράπεζα, εκεί τα «τσιμπαει» το δίχτυ του Τούρκου Προέδρου:
Με αναγκαστικό δανεισμό, η κεντρική τράπεζα καταχωρεί τα (δανεικά) δολάρια στα δικά της βιβλία κι έτσι εμφανίζει πλασματικά δολαριακά αποθέματα σε μια δεξαμενή που έχει αδειάσει από καιρό. Αυτά, σε συνδυασμό με τα δολάρια που έρχονται από άδηλους πόρους – τα επίσης δανεικά δολάρια από το Κατάρ, τα χρήματα που θα αρμέξει υπό μορφή αποζημιώσεων και έργων στη Λιβύη, καθώς και από άλλες σκοτεινές πηγές – γίνονται πυρομαχικά για τη συγκράτηση της κατρακύλας της λίρας.
Φυσικά οι φούσκες κάποια στιγμή σπάνε και τα δανεικά δολάρια γίνονται κάποια στιγμή απαιτητά. Επίσης το bank run που έχει ξεκινήσει στην Τουρκία επιταχύνεται και απειλεί να διαταράξει τη λεπτή ισορροπία που προσπαθεί να διατηρήσει ο Ερντογάν.
Σε αυτή την περίπτωση μόνη λύση είναι τα Capital Controls προκειμένου να σταματήσουν τη μαζική έξοδο η οποία μπορεί να προκαλέσει τον ξαφνικό θάνατο και την χρεοκοπία της τουρκικής οικονομίας. Μένει να φανεί η δημιουργικότητα του Ερντογάν στην εφαρμογή τους.
Προσεχώς, έρχονται τα τελευταία και πιο ενδιαφέροντα επεισόδια στο σήριαλ του οικονομικού τυχοδιωκτισμού του άλλοτε «πραγματιστή» Τούρκου ηγέτη.
