Στρατιωτικό Μουσείο Πολέμου 1912-13: Από έδω ξεκίνησε η απελευθέρωση των Ιωαννίνων - Αφιέρωμα της Ένωσης Στρατιωτικών Ηπείρου

Γενικό Στρατηγείο Πολέμου 1912-13 ή παλαιό Χάνι του Εμίν Αγά βρίσκεται στο νότιο τμήμα του Νομού Ιωαννίνων, κοντά στα σύνορα με το Νομό Πρέ...

Γενικό Στρατηγείο Πολέμου 1912-13 ή παλαιό Χάνι του Εμίν Αγά βρίσκεται στο νότιο τμήμα του Νομού Ιωαννίνων, κοντά στα σύνορα με το Νομό Πρέβεζας. Απέχει από την πόλη των Ιωαννίνων 29 χιλιόμετρα και η οδική σύνδεση πραγματοποιείται διαμέσου της εθνικής οδού Ιωαννίνων – Αθηνών, και ενός μικρού τμήματος επαρχιακού δρόμου μήκους λιγότερο από 1 χιλιόμετρο.

Το Χάνι του Εμίν Αγά στεγάζει σήμερα την έκθεση του Μουσείου Πολέμου 1912-13. Είναι ανοιχτό στο κοινό και δέχεται επισκέπτες 6 ώρες κάθε ημέρα για όλη την εβδομάδα. Φιλοξενεί επίσης σε μόνιμη βάση προσωπικό (Αρχιφύλακα και οπλίτες) του 625 M/Π ΤΠ του Στρατοπέδου «Κατσιμήτρου», οι οποίοι είναι υπεύθυνοι για τη λειτουργία και φύλαξη του Μουσείου.

Στην πρώτη αίθουσα, που το 1913 λειτούργησε ως γραφείο του αρχιστράτηγου Κωνσταντίνου, εκτίθενται η αυθεντική στολή εκστρατείας, τα προσωπικά αντικείμενα και μία εικαστική απεικόνιση του διαδόχου.

Η δεύτερη αίθουσα διαθέτει περιμετρικό καθιστικό («μπάσι») και χρησιμοποιήθηκε ως χώρος συσκέψεων. Σήμερα εκθέτει φωτογραφικό υλικό με τα γεγονότα και τις σημαντικότερες προσωπικότητες του 1913, ένα παλαιό μυδραλιοβόλο και μία βιτρίνα με οθωμανικά και ελληνικά μετάλλια ανδρείας και οπλισμό (τυφέκια και ξιφολόγχες).

Στην τρίτη αίθουσα παρουσιάζονται αυθεντικοί πίνακες του Κενάν Μεσσαρέ, εμπνευσμένοι από τον ελληνικό αγώνα. Στην τέταρτη αίθουσα εκτίθεται πρόπλασμα τμήματος του λεκανοπεδίου των Ιωαννίνων με τις θέσεις μάχης, η οποία συνοδεύεται από οπτικοακουστική εγκατάσταση.

Η ιστορία του κτιρίου

Το σημερινό Μουσείο Πολέμου 1912-13 στις αρχές του 20ου αιώνα λειτουργεί ως χάνι, δηλαδή πανδοχείο, και ανήκει σε έναν Οθωμανό της εποχής, τον Εμίν Αγά. Αποτελούταν από ένα σύνολο ισόγειων και διώροφων λιθόκτιστων κτιρίων, οργανωμένων γύρω από μία εσωτερική αυλή. Σήμερα διασώζεται ένα κτίριο μόνο από το συγκρότημα, το οποίο στεγάζει την έκθεση του Μουσείου Πολέμου.

Την 10η Ιανουαρίου του 1913 ο διάδοχος και μετέπειτα βασιλιάς Κωνσταντίνος καταφθάνει στη Φιλιππιάδα μαζί με το Επιτελείο του. Στο Χάνι του Εμίν Αγά εγκαθιστά το Γενικό Στρατηγείο και αναλαμβάνει τη διοίκηση της Στρατιάς της Ηπείρου. 

Η επιχείρηση απελευθέρωσης των Ιωαννίνων παρουσίαζε ιδιαίτερη δυσκολία, η οποία οφειλόταν στην ισχυρή φρουρά που διέθετε ο Εσσάτ Πασάς, στην καλή οργάνωση του φρουριακού συγκροτήματος της πόλης των Ιωαννίνων, στη γεωμορφολογία της περιοχής και κυρίως στην ύπαρξη του ορεινού όγκου του Μπιζανίου, ο οποίος ήταν ενισχυμένος από μόνιμα πυροβολεία κατασκευασμένα από Γερμανούς ειδικούς, και στις δυσμενείς καιρικές συνθήκες του χειμώνα του 1912-13, οι οποίες συνέβαλαν στη μείωση της μαχητικής ικανότητας του ελληνικού στρατού, εξαιτίας των κρυοπαγημάτων και της εξάπλωσης ασθενειών.

Το πρωί της 19ης Φεβρουαρίου 1913 άρχισε η προπαρασκευή του Πυροβολικού εναντίον των οχυρωμένων θέσεων των Τούρκων και το πρωί της 20ης Φεβρουαρίου 1913 οι ελληνικές δυνάμεις ξεκίνησαν την κύρια επίθεση. Τη νύχτα της 20ης προς την 21η Φεβρουαρίου 1913 οι αντιπρόσωποι των Τούρκων οδηγήθηκαν από το διοικητή του 9ου Τάγματος Ευζώνων ταγματάρχη Βελισσαρίου Ιωάννη στο Γενικό Στρατηγείο, όπου έφθασαν την 4η π.μ. της 21ης Φεβρουαρίου 1913. Εκεί υπογράφηκε η συνθήκη παράδοσης των Ιωαννίνων από τις τουρκικές δυνάμεις «άνευ όρων». Η είδηση μεταδόθηκε με ενθουσιασμό στο πανελλήνιο και την ίδια ημέρα ο ελληνικός στρατός εισήλθε στην πόλη των Ιωαννίνων.

Η χρονική στιγμή και η αιτία κατεδάφισης των βοηθητικών κτιρίων του Χανιού δεν είναι γνωστή. Στη θέση τους σήμερα υψώνεται ο λιθόκτιστος περίβολος.

Πριν από τη μετατροπή του σε Μουσείο Πολέμου το Χάνι στέγασε το Αστυνομικό Τμήμα της περιοχής.

ΠΗΓΗ: museumfinder.gr ΔΕΙΤΕ ΚΑΙ ΤΟ ΒΙΝΤΕΟ