Ο Κώστας Γεωργουσόπουλος τα λέει έξω από τα δόντια: Οι βιασμοί ήταν συμπεριφορά σχεδόν «θεσμική» στο θέατρο

Με άρθρο στα «Νέα Σαββατοκύριακο» και τίτλο «Το εφτάψυχο αλαλούμ», ο άνθρωπος που γνωρίζει το θέατρο όσο κανείς, ο βραβευμένος συγγραφέας ...

Με άρθρο στα «Νέα Σαββατοκύριακο» και τίτλο «Το εφτάψυχο αλαλούμ», ο άνθρωπος που γνωρίζει το θέατρο όσο κανείς, ο βραβευμένος συγγραφέας και φημισμένος θεατροκριτικός, Κώστας Γεωργουσόπουλος, γράφει με αφορμή τις φρικτές αποκαλύψεις και καταγγελίες στον καλλιτεχνικό κόσμο.

Στο άρθρο του ο κ. Γεωργουσόπουλος κάνει μια ιστορική αναδρομή, φωτίζοντας «παραδόσεις», περιγράφοντας τρομακτικές «τελετές» υποδοχής των νέων ηθοποιών, και αναλύοντας ένα πλαίσιο σχεδόν «θεσμοθετημένων» βιασμών.

Γράφει χαρακτηριστικά ο κ. Γεωργουσόπουλος:

«Στην ελληνική σκηνή υπήρχε μια “τρομερή” εθιμική τελετή υποδοχής ενός νέου ηθοποιού στη σκηνή από τους έμπειρους συναδέλφους του. Οταν πρωτοανέβαινε στο σανίδι, του σκάρωναν καψώνια (έφευγαν από τη σκηνή, δεν του απαντούσαν στις ατάκες, λέγανε τα λόγια του, αφήνοντάς τον άφωνο και ξεκρέμαστο, του τραβούσαν την καρέκλα, του λύναν τα κορδόνια των παπουτσιών!).

Σκοπός, να δοκιμάσουν, τάχα, την ετοιμότητά του, την ευφυΐα του και την αυτοσχεδιαστική του εφευρετικότητα. Υπάρχουν στην ιστορία του θεάτρου μας νέοι που έπαθαν νευρικό κλονισμό, που εγκατέλειψαν το θέατρο ή αντέδρασαν και ξεπέρασαν την παγίδα, έλαβαν τα διαπιστευτήρια και εντάχθηκαν στη συντεχνία. Απάνθρωπο έθιμο, αλλά παλιότερα ευρέως διαδεδομένο. Ανάλογες πρακτικές ήταν ο έμπειρος ηθοποιός να αλλάζει τα λόγια του και να αποσυντονίζει τον νεαρό συμπαίχτη. Συχνά μιλούσαν ταυτόχρονα ή συνομιλούσαν συνωμοτικά με άλλο πρόσωπο επί σκηνής, αγνοώντας τον συνομιλητή του έργου.

Το “Αλαλούμ” εξαφάνισε ευαίσθητους νέους από το επάγγελμα ή έχρισε πρωταγωνιστές, εκείνους που με θράσος είχαν την ετοιμότητα να αυτοσχεδιάσουν και, συχνά, να αντεπιτεθούν με τα ίδια μέσα στον έμπειρο! Αν σκεφτεί κανείς πως όλα αυτά θυμίζουν ζούγκλα, θα είναι μέσα στα πράγματα. Ηταν, όμως, τραυματικά εγκληματική, όταν η, τάχα μου, μυητική διαδικασία ξεκινούσε από τα καμαρίνια, τις πρόβες και τις περίφημες ακροάσεις. Εκεί νέοι ηθοποιοί, ανεξαρτήτως φύλου, υποχρεούντο σε ταπεινώσεις, εξευτελισμούς και, βεβαίως-βεβαίως, σεξουαλικές προσβολές έως και βιασμούς. Σε αυτή την περίπτωση λειτουργούσε το σύνδρομο της εξουσιαστικής επιβολής, λόγω θέσεως, εργασιακής εξάρτησης, δημοφιλίας και επαγγελματικών προοπτικών, με σύνηθες επακόλουθο ωμούς εκβιασμούς, βιασμούς, ταπεινώσεις.

Παλιότερα αυτή η συμπεριφορά ήταν σχεδόν “θεσμική” στο θέατρο, σήμερα έχει μάλλον ελαττωθεί, αλλά δεν έχει πλήρως εξαφανιστεί, ακόμη και σε επίσημα, επιχορηγούμενα από το κράτος ή τους δήμους θεατρικά σχήματα. Και σήμερα αντιδρούν, και συχνά βίαια, οι νέοι καλλιτέχνες που διαθέτουν άλλου είδους κοινωνική αγωγή και διατίθενται ποικίλα κέντρα να απευθυνθούν. Παρ’ όλ’ αυτά, ένας νέος καλλιτέχνης που υφίσταται μια τέτοιου είδους απαξίωση πνευματική, ηθική ή σωματική, διστάζει να διαμαρτυρηθεί δημόσια, διότι φοβάται ότι θα λειτουργήσει μια ιδιότυπη “ομερτά” στον επαγγελματικό χώρο του θεάτρου, όπου τα σχήματα είναι συνεχώς μεταβαλλόμενα κατά τρόπο κυκλικό!»

Ο κ. Γεωργουσόπουλος επισημαίνει πως η κακοποίηση με λεκτική, χειρονομημένη ή σεξουαλική μέθοδο δεν συναντάται μόνο στο θέατρο. «Δεν είναι μόνο στο θέατρο που συμβαίνουν αυτές οι ταπεινώσεις κάθε είδους. Στο θέατρο, και γενικά σε επαγγέλματα που έχουν δημόσια παρουσία, γίνονται εμφανή», σημειώνει.