Οι Έλληνες «Διάσημοι» που έχασαν τη ζωή τους στον πόλεμο (1940-1944)

Λογοτέχνες, καλλιτέχνες και αθλητές που έδωσαν τη ζωή τους για την Ελλάδα, από τις αρχές του ελληνοϊταλικού πολέμου ως και την απελευθέ...

Λογοτέχνες, καλλιτέχνες και αθλητές που έδωσαν τη ζωή τους για την Ελλάδα, από τις αρχές του ελληνοϊταλικού πολέμου ως και την απελευθέρωση της πατρίδας μας

Το 1940 δεν υπήρχε GTNM. Ούτε βέβαια “The Voice”. O “Master Chef” της εποχής, δεν είχε πολλές επιλογές για το μενού. Οι “ Άγριες Μέλισσες ” δεν έμπαιναν στα σπίτια των Ελλήνων, αλλά πετούσαν στη φύση. Το Ποτάμι, δεν ήταν κόκκινο. Ήταν ένα ποτάμι πατριωτισμού και ενθουσιασμού, που έπνιξε με την ορμή του τους Ιταλούς και έφτασε πολλά χιλιόμετρα μέσα στο αλβανικό έδαφος. Οι αθλητές της εποχής εκείνης, δεν είχαν παχυλά συμβόλαια, δεν έκαναν χλιδάτη ζωή, δεν περιτριγυρίζονταν από μοντέλα, που μάλλον δεν υπήρχαν κιόλας... Οι θρυλικές γυναίκες της Πίνδου , οι μεγάλες και σπουδαίες γυναίκες που “κρύβονται” πίσω από τους μεγάλους άνδρες, τους ήρωες του 1940, ίσως δεν αφιέρωναν καθόλου χρόνο για την προσωπική τους εμφάνιση. Οι πρόγονοι μας, στον ελληνοϊταλικό πόλεμο του 1940-41, κατάφεραν να πετύχουν πολλά μικρά θαύματα.

Σελέμπριτι την εποχή εκείνη, δεν υπήρχαν. Οι “επώνυμοι” του 1940, δεν προσπάθησαν να...βάλουν βύσματα και να λουφάρουν. Αντίθετα, πολλοί από αυτούς έκαναν τα πάντα για να πολεμήσουν .

Οι περισσότεροι επέστρεψαν ζωντανοί στα σπίτια τους. Κάποιοι, είχαν για ενθύμια μικρά ή μεγάλα τραύματα. Δυστυχώς, μερικοί δεν γύρισαν ποτέ από το μέτωπο, ενώ και κάποιοι έχασαν τη ζωή τους στη διάρκεια της κατοχής.

Οι λογοτέχνες που σκοτώθηκαν στον πόλεμο

Τη δεκαετία του ‘90, ο Σωτήρης Κούβελας είχε προκαλέσει σάλο με τη δήλωση του “οι ποιητές είναι λαπάδες”(!). Στον πόλεμο του ‘40, οι ποιητές και οι λογοτέχνες γενικότερα, απέδειξαν ότι μόνο λαπάδες δεν είναι. Ο νομπελίστας Οδυσσέας Ελύτης που προσβλήθηκε από τύφο και σώθηκε από θαύμα, ο Άγγελος Βλάχος (μετέπειτα και ακαδημαϊκός), ο Ανδρέας Καραντώνης, ο Άγγελος Τερζάκης(επίσης ακαδημαϊκός αργότερα), ο Λουκής Ακρίτας, ο Γιάννης Μαγκλής, ο Διονύσιος Ρώμας, ήταν μόνο μερικοί από αυτούς που πολέμησαν στην πρώτη γραμμή. Ο σπουδαίος Γιώργος Θεοτοκάς, για να τον δεχτούν εθελοντή στον πόλεμο, το ζήτησε σαν...ρουσφέτι από τον Στρατηγό Γυαλίστρα. Δυστυχώς όμως, υπήρξαν και κάποιοι που έχασαν τη ζωή τους. Ξεχωριστή περίπτωση ανάμεσά τους, ήταν ο Γιώργος Σαραντάρης.

Γιώργος Σαραντάρης

Γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη το 1908. Το 1912 μετανάστευσε με την οικογένεια του στην Ιταλία, όπου σπούδασε και έμεινε ως το 1931. Όταν ήρθε στην Ελλάδα, δεν μιλούσε σχεδόν καθόλου ελληνικά. Σταδιακά όμως, βελτίωσε τις επιδόσεις του στην ελληνική γλώσσα και παρακολούθησε πανεπιστημιακά μαθήματα των σπουδαίων καθηγητών (μετέπειτα και πολιτικών), Κωνσταντίνου Τσάτσου και Παναγιώτη Κανελλόπουλου. Ο Νίκος Παππάς και η Ρίτα Μπούμη-Παππά γράφουν για τον Σαραντάρη: “Πάντα μιλούσε κι έγραφε σαν Ιταλός, με τη χαρακτηριστική προφορά και τους φωνητικούς ιδιωματισμούς της ιταλικής γλώσσας”. Λέγεται μάλιστα ότι τα ποιήματα του τα έγραφε πρώτα στα ιταλικά κι έπειτα τα μετέφραζε στα ελληνικά. Οι ποιητικές του συλλογές (“Οι Αγώνες του Χρόνου”,1933, “Τα Ουράνια”,1934, “Αστέρια”,1935, “Γράμματα σε Μια Γυναίκα”,1936 και “Στους Φίλους Μιας Άλλης Χαράς”,1940), εντυπωσιάζουν. Έγραψε επίσης το φιλοσοφικό δοκίμιο “Δοκίμια Λογικής σαν θεωρία του Απόλυτου και του μη Απόλυτου” (1939). Από τις φιλοσοφικές του ανησυχίες, ξεκινά το μεταφυσικό στοιχείο που υπάρχει στους στίχους του.

Με την κήρυξη του ελληνοϊταλικού πολέμου, κλήθηκε στα όπλα και στάλθηκε στο μέτωπο. Έχουμε κατά καιρούς διαβάσει ενστάσεις και αντιρρήσεις διαφόρων, για το αν έπρεπε αυτός ο “ντελικάτος” ποιητής να σταλεί στην πρώτη γραμμή. Θα μπορούσε, ισχυρίζονται πολλοί, να προσφέρει τις υπηρεσίες του την πατρίδα από τα μετόπισθεν. Ο Σαραντάρης, δεν διαμαρτυρήθηκε. Οι κακουχίες και η σκληρότητα του πολέμου όμως, τον λύγισαν. Αρρώστησε από κοιλιακό τύφο, κοντά στην Πρεμετή. Μεταφέρθηκε στην Αθήνα όπου και πέθανε στις 25 Φεβρουαρίου 1941. Ήταν μόλις 33 ετών. Ο θάνατος του ήταν μία μεγάλη απώλεια για την ελληνική λογοτεχνία και φιλοσοφία.

Ο Φώτος Πασχαλινός (λογοτεχνικό ψευδώνυμου του Θεόδωρου Ι. Ζώρα), γεννήθηκε στην Αμαλιάδα το 1913. Σπούδασε στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Πήρε μέρος στην Αντίσταση. Συνελήφθη στη γενέτειρα του, την Αμαλιάδα και εκτελέστηκε από τους Γερμανούς το 1943. Όσο ζούσε, εξέδωσε την ποιητική συλλογή “Επαρχιακά”(1937). Είχε έτοιμη και μια δεύτερη, με τίτλο “Τριάντα Ποιήματα”, την οποία ωστόσο δεν πρόλαβε να εκδώσει. Συνεργάστηκε με τα περιοδικά “Νέα Εστία”, ”Πνευματική Ζωή” και “Ηλειακά Χρονικά”.

Ο Δώρης Άνθης (λογοτεχνικό ψευδώνυμο του Νίκου Ζωγραφόπουλου), γεννήθηκε το 1921. Τα ελάχιστα στοιχεία που γνωρίζουμε για αυτόν, τα χρωστάμε στον φίλο του Μιχάλη Σταφυλά. Ο Δώρης, πήρε μέρος στην Αντίσταση και σκοτώθηκε, στις αρχές Ιανουαρίου του 1945, από σφαίρα Άγγλου στρατιώτη…

Τέλλος Άγρας

Ο Τέλλος Άγρας (λογοτεχνικό ψευδώνυμο του Ευάγγελου Ιωάννου, από τον θρυλικό μακεδονομάχο Σαραντέλο Αγαπηνό,γνωστό ως Τέλλο Άγρα), γεννήθηκε στην Καλαμπάκα το 1899. Σπούδασε νομικά, εργάστηκε στο Υπουργείο Γεωργίας και το 1927 διορίστηκε στην Εθνική Βιβλιοθήκη. Εξέδωσε τις ποιοτικές συλλογές “Τα Βουκολικά και τα Εγκώμια” (1934) και “Καθημερινές” (1940). Μετά τον θάνατο του, αδημοσίευτα ποίηματα του κυκλοφόρησαν με τον τίτλο “Τριαντάφυλλα Μιανής Ημέρας” (1965), σε επιμέλεια Κώστα Στεργιόπουλου. Στις 11 Οκτωβρίου 1944, κι ενώ η γερμανική κατοχή τελείωνε, τραυματίστηκε στον αστράγαλο από αδέσποτη σφαίρα (έχει γραφτεί ότι αυτή προερχόταν από τις συγκρούσεις των ανδρών των Ταγμάτων Ασφαλείας, με εκείνους του ΕΑΜ). Μεταφέρθηκε στον “Ευαγγελισμό”, όπου δυστυχώς δεν δόθηκε η δέουσα προσοχή στο τραύμα του. Ένα μήνα αργότερα,στις 12 Νοεμβρίου το 1944, ο Τέλλος Άγρας πέθανε από γάγγραινα.

ΔΕΙΤΕ ΤΗΝ ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΕΔΩ