Ο βαρύτατος φόρος των ΛΟΚ το '74 και η επική μάχη τους στο «Κότζα Καγιά». Συγκλονιστικές οι μαρτυρίες των καταδρομέων

Βαρύτατος ήταν ο φόρος αίματος των Λόχων Ορεινών Καταδρομών κατά το τραγικό καλοκαίρι του 1974, αλλά και το 1964 στην Τηλλυρία. Συνολικά...

Βαρύτατος ήταν ο φόρος αίματος των Λόχων Ορεινών Καταδρομών κατά το τραγικό καλοκαίρι του 1974, αλλά και το 1964 στην Τηλλυρία. Συνολικά 180 λοκατζήδες έχασαν τη ζωή τους προασπιζόμενοι τα πάτρια εδάφη. Την Κυριακή 16 Ιουλίου πραγματοποιήθηκε δέηση για την ανάπαυση της ψυχής τους και την ανεύρεση όσων από αυτούς είναι ακόμα αγνοούμενοι. Απούσα από την τελετή μόνο η Κυβέρνηση, για ανεξήγητο λόγο. Ούτε ένα στεφάνι δεν κατατέθηκε εκ μέρους της!







Όταν μετά τη θεία λειτουργία τελείτο επιμνημόσυνη δέηση στο παρακείμενο «Άλσος Πεσόντων και Αγνοουμένων Καταδρομέων», η σκέψη όλων στράφηκε με σπαραγμό ψυχής στους τόσους ηρωικούς νεκρούς και αγνοουμένους.


• 31η Μοίρα Καταδρομών: Απόντες αξιωματικοί εννιά, υπαξιωματικοί και οπλίτες 25.
• 32α Μοίρα Καταδρομών: Απόντες αξιωματικοί έξι, υπαξιωματικοί και οπλίτες 38.
• 33η Μοίρα Καταδρομών: Απόντες αξιωματικοί έξι, υπαξιωματικοί και οπλίτες 63.
• Α’ Μοίρα Καταδρομών: Απόντες αξιωματικοί τρεις, υπαξιωματικοί και οπλίτες 30.

Ο ονομαστικός κατάλογος των ηρώων ατέλειωτος…

Ταγματάρχης Κατσάνης Γεώργιος, επισμηναγός Παναγόπουλος Βασίλειος, λοχαγός Ροκάς Θεόδωρος, υπολοχαγός Παπαγεωργίου Νικόλαος, υπολοχαγός Κατούντας Νικόλαος, ανθυπολοχαγός Θεοδώρου Αντώνιος, ανθυπολοχαγός Σωκράτους Σωκράτης, ανθυπολοχαγός Μελιφρονίδης Γεώργιος, ΔΕΑ Τσαμκιράνης Δημήτριος, επισμηνίας Άνθιμος Ηλίας, λοχίας Μαρκαντώνης Ευμένιος, λοχίας Αριστείδου Κυριάκος, λοχίας Καρβοχωριανός Νικόλαος, λοχίας Κυριάκου Χρίστος, λοχίας Ρωσσίδης Κωνσταντίνος, δεκανέας Ισιδώρου Ισίδωρος, δεκανέας Γεωργίου Σάββας, δεκανέας Παπαχριστοδούλου Νικόλαος, υποδεκανέας Λεωνίδου Ανδρέας, καταδρομέας Σοφοκλέους Ανδρέας, καταδρομέας Κοντονικόλα Δημήτριος, καταδρομέας Αλεξάνδρου Χρίστος, καταδρομέας Δρουσιώτης Σωτήριος, καταδρομέας Αναστασόπουλος Ανδρέας, ανθυπολοχαγός…, ΔΕΑ…, λοχίας…, καταδρομέας...

Παρόντες σε τιμητική παράταξη και δεκάδες συμπολεμιστές των ηρώων, οι οποίοι λίγο πριν είχαν διανύσει απόσταση 350 χιλιομέτρων σε χρόνο 18 ωρών. Με άσπρα μαλλιά όλοι, αλλά με αετίσιο το βλέμμα και δυνατό το παρουσιαστικό, αποφασισμένοι και πάλι να δώσουν το «παρών» τους στην όποια προσπάθεια για απελευθέρωση.


Η επική μάχη κατάληψης του «Κοτζά Καγιά»

Την Κυριακή 21 Ιουλίου 1974 το βράδυ, έγινε η επική μάχη του «Κοτζά Καγιά» στον Πενταδάκτυλο, μεταξύ καταδρομέων της 31ης Μοίρας Καταδρομών της Εθνικής Φρουράς και μεγάλης δύναμης Τουρκοκυπρίων τρομοκρατών και Τούρκων αλεξιπτωτιστών, οι οποίοι είχαν εισβάλει στην Κύπρο. Ως «μια ασύλληπτη σε ιδέα και εκτέλεση αποστολή», χαρακτηρίζει την επιχείρηση αυτή ο τότε ανθυπολοχαγός της Μοίρας Ματθαίος (Μάκης) Οικονομίδης, πρόεδρος του Παγκύπριου Συνδέσμου Εφέδρων Καταδρομέων. Και συνεχίζει:

«Οι Τούρκοι επάνδρωναν στην περιοχή γύρω στα 150 πολυβολεία, που ακόμη και ολόκληρη η δύναμη της Εθνικής Φρουράς ίσως να μην μπορούσε να τα εκπορθήσει. Κι όμως το πετύχαμε. Ο 13ος λόχος κρούσεως στον οποίο ανήκα, είχε αποστολή να διεισδύσει στα μετόπισθεν του εχθρού και από το νότιο άκρο να επιτεθούν οι λόχοι 11 και 12. Στους καταδρομείς είχαμε πει πως επρόκειτο για μια απλή αποστολή όπως αυτές που εκατοντάδες φορές κάναμε στις ασκήσεις και ότι υπάρχει και ένα στρατόπεδο Τούρκων καταδρομών, το οποίο πρέπει να καταλάβουμε.

»Με το που νύχτωσε φτάσαμε εκεί που ήταν οι Τούρκοι σκοποί, περάσαμε απαρατήρητοι από δίπλα τους και φτάσαμε στο δάσος της Αγύρτας. Εκεί, περνούσαμε μέσα από τα περίπολα των Τούρκων, χωρίς να μας έχουν αντιληφθεί διόλου. Ανεβοκατέβαιναν στην κορυφογραμμή όπου ήταν το στρατόπεδο, κάποια στιγμή μάλιστα, ένας Τούρκος αλεξιπτωτιστής πάτησε στο χέρι τον καταδρομέα Χριστοφή Πανίκο, από τη Λεμεσό!

»Περάσαμε μέσα από τη χαράδρα του Αγίου Ιλαρίωνα, του οποίου η κατάληψη μάς είχε γίνει ψύχωση στην προηγούμενη ζωή μας στο στρατόπεδο. Και την ώρα εκείνη, από τη σκέψη όλων περνούσε η απόφαση αυτή και δοξάζαμε το Θεό που μας αξίωσε να βρεθούμε στο συγκεκριμένο σημείο. Το τραγούδι “Πάνω στον Άγιο Ιλαρίωνα εμείς θα βγούμε πρώτοι”, το τραγουδούσαμε πάντα στους στρατιωτικούς αγώνες και τις διάφορες εκδηλώσεις μας. Και η άγια εκείνη ώρα έφθασε!

«Σηκωθείτε όλοι πάνω!»

Κάποια στιγμή φτάσαμε μπροστά στον μικρό τοίχο του στρατοπέδου, 22 συνολικά άντρες του 13ου λόχου. Πήδηξε τότε ο λοχαγός μας Γλεντζές Ηλίας από το τοιχάκι και έπεσε πάνω στον Τούρκο σκοπό, που τον εξουδετέρωσε ακαριαία. Ακολουθήσαμε κι εμείς. Εγώ προχώρησα προς ένα θάλαμο, όπως ήταν η αποστολή μου. Δεν είχε μέσα κρεβάτια, αλλά ήταν γεμάτος από Τούρκους αλεξιπτωτιστές, οι οποίοι καθόντουσαν κάτω με φως από δύο φανούς θυέλλης και με τα όπλα πάνω τους. Τους είπα στα ελληνικά “Σηκωθείτε όλοι πάνω!”. Αυτοί δεν κατάλαβαν, αλλά ούτε και περίμεναν καν ότι μέσα στο στρατόπεδο με 150 πολυβολεία πριν από αυτό και χωρίς να πέσει έστω και μια σφαίρα, αντίπαλοι θα έμπαιναν μέσα και θα τους έβλεπαν μπροστά τους. Ήταν κάτι το ασύλληπτο. Εγώ μαζί με τους άλλους που με ακολουθούσαν μαζέψαμε τότε όλους τους αλεξιπτωτιστές, τους απομονώσαμε και ετοιμαστήκαμε για τυχόν απόπειρα αντεπίθεσης. Οι φίλιες δυνάμεις βρίσκονταν κάποια χιλιόμετρα μακριά.

»Με βάση την αποστολή μας, λίγο πριν από το φως της ημέρας έπρεπε να έρθει το Πεζικό για να καταλάβει το ύψωμα και οι καταδρομείς να πάμε να ξεκουραστούμε. Στο τούρκικο στρατόπεδο είχαν διεισδύσει και καταδρομείς από τους δύο άλλους λόχους, οι οποίοι και ενώθηκαν με εμάς. Μαζί με τον ανθυπολοχαγό του 12ου λόχου Κώστα Μαλεκίδη, πήραμε ένα τούρκικο πολυβόλο 50άρι και το στήσαμε λίγο πιο πάνω από την κορυφογραμμή, όπου υπήρχε και κάλυψη.

Τούρκικο γιουρούσι!

»Πράγματι, σε λίγο άρχισαν οι αντεπιθέσεις των Τούρκων. Ερχόντουσαν με αλαλαγμούς προς τα πάνω καθοδηγούμενοι από κάποιον χότζα, ο οποίος τους παρότρυνε να επιτεθούν! Να ανακαταλάβουν βέβαια το ύψωμα δεν μπορούσαν, γιατί μόλις έφταναν κοντά στα 2-4 μέτρα (για να μην βλέπουν από πού δέχονταν τα πυρά) τους κτυπούσαμε και τους εκκαθαρίζαμε. Μέχρι να χαράξει το φως τη Δευτέρα 22 Ιουλίου, το ύψωμα ήταν κατάσπαρτο από πτώματα! Οι επιθέσεις τότε των Τούρκων σταμάτησαν και το θέαμα εκεί ήταν φρικιαστικό, αφού άρχισαν να κάνουν εξορμήσεις γύπες, που έπαιρναν πτώματα και έφευγαν!

»Ο λοχαγός Γλεντζές ζήτησε τότε οδηγίες, γιατί, επαναλαμβάνω, λίγο πριν από το πρώτο φως, έπρεπε να έρθει το Πεζικό για να καταλάβει το ύψωμα κι εμείς να φύγουμε. Σε λίγο, ο λοχαγός με πληροφόρησε πως η εντολή του διοικητή Καταδρομών ήταν να εγκαταλείψουμε το ύψωμα και να πάμε στον χώρο της απόβασης, στο Πέντε Μίλι της Κερύνειας, “γιατί εκεί παίζεται το μεγαλύτερο χαρτί”.

Παγίδες στο τουρκικό στρατόπεδο

»Ήταν μέρα πια κι εμείς ήμασταν περικυκλωμένοι από χιλιάδες Τουρκοκύπριους και εισβολείς από την Τουρκία. Ήρθε τότε εκεί ο ταγματάρχης Αλέξανδρος Μανιάτης, ο οποίος και παρέλαβε τη Μοίρα, αφού ο διοικητής μας είχε τραυματισθεί κατά το πραξικόπημα, ενώ ο υποδιοικητής μας είχε σκοτωθεί και η Μοίρα ήταν ακέφαλη!

Στον λοχαγό μου έδωσε οδηγίες να παγιδέψει το στρατόπεδο και να μείνουμε και οι δυο εκεί. Πράγματι, όλοι οι άλλοι της Μοίρας έφυγαν και μείναμε μόνο ο λοχαγός κι εγώ. Οι Τούρκοι είχαν αντιληφθεί προφανώς ότι η Μοίρα έφευγε, οπότε άρχισαν να κινούνται προς τα πάνω. Αν γνώριζαν, βέβαια, ότι στο ύψωμα ήμασταν μόνο δύο άτομα, θα μας παραλάμβαναν εύκολα. Ο Γλεντζές ασχολείτο την επόμενη ώρα με την παγίδευση αντικειμένων στο διοικητήριο με χειροβομβίδες, κι εγώ παρακολουθούσα τους Τούρκους που έρχονταν.

Στεκόμουν στην πόρτα και έλεγα στον λοχαγό “οι Τούρκοι είναι στα τόσα μέτρα...”! Απέφυγα να βάλω, γιατί θα καταλάβαιναν εύκολα οι Τούρκοι ότι τα πυρά προέρχονταν μόνο από ένα όπλο.

Γύριζα συνέχεια με αγωνία και έβλεπα τον λοχαγό που συνέχιζε την παγίδευση, ενώ στο πάτωμα ήταν νεκρός και ο διοικητής των Τούρκων!

» Όταν πια οι Τούρκοι έφτασαν στα 15 μέτρα, είπα στον Γλεντζέ “φεύγουμε”.

Αρχίσαμε τότε να βάλλουμε ενώ αποχωρούσαμε και, αφού διασπάσαμε τον κλοιό των επιτιθέμενων Τούρκων, φτάσαμε σώοι κάποιαν ώρα στη διάβαση Αγίου Παύλου. Εκεί έγινε προσκλητήριο. Διαπιστώσαμε ότι είχαμε μόνο ένα νεκρό: Τον Χριστοφόρου Χριστόφορο, από τον Ποταμό του Κάμπου…».
Νίκος Παπαναστασίου
philenews