Εκσυγχρονισμός των αντιαεροπορικών SA-8B με πυραύλους IRIS-T ή AIM-9

  Η προσθήκη των σοβιετικής κατασκευής αντιαεροπορικών συστημάτων SA-8B (OSA) στο οπλοστάσιο του ΕΣ πριν από σχεδόν 28 χρόνια, έφερε μια ση...

 



Η προσθήκη των σοβιετικής κατασκευής αντιαεροπορικών συστημάτων SA-8B (OSA) στο οπλοστάσιο του ΕΣ πριν από σχεδόν 28 χρόνια, έφερε μια σημαντική αλλαγή στις δυνατότητες αεράμυνας της χώρας μας. Το SA-8B θεωρείται ότι τέθηκε σε υπηρεσία το 1974 και είναι ένα πυραυλικό σύστημα εδάφους-αέρος παντός καιρού και χαμηλού ύψους.

Στα πλεονεκτήματά του, είναι το όχημα 6x\6 στο οποίο μεταφέρεται το σύστημα, που παρέχει μεγάλη ευελιξία σε κάθε έδαφος, ενώ χάρη σε δυο μικρούς κινητήρες μπορεί να κινείται στο νερό. Πίσω από τα βλήματα που είναι έτοιμα για χρήση, βρίσκεται ένα
ραντάρ ανίχνευσης μέγιστης ακτίνας περίπου 30 χιλιομέτρων. Μπροστά βρίσκεται το συγκρότημα καθοδήγησης των πυραύλων που αποτελείται από ένα κεντρικό ραντάρ ιχνηλάτησης στόχου με εμβέλεια 25 χιλιόμετρα, δύο ραντάρ ιχνηλάτησης του πυραύλου, δύο κεραίες μεταφοράς εντολών για τα βλήματα, ενώ υπάρχει και ένα οπτικό βοήθημα LLLTV.

O πύραυλος του SA-8, που σήμερα είναι πλέον παρωχημένος και με ελάχιστη επιχειρησιακή αξία, έχει βάρος 190 κιλά και αναπτύσσει μέγιστη ταχύτητα 2 Μαχ. Το ελάχιστο ύψος στο οποίο μπορεί να προσβάλλει στόχους είναι 50 μέτρα και το μέγιστο 13.000. H μικρότερη εμβέλεια των πυραύλων είναι 1.600 μέτρα και η μέγιστη φτάνει τα 12 χιλιόμετρα.

Το πλεονέκτημα στο SA-8 είναι πως πρόκειται για ένα ολοκληρωμένο και αυτόνομο σύστημα αεράμυνας, πράγμα που σημαίνει ότι είναι σε πολύ μεγάλο βαθμό ευέλικτο. Η βελτιωμένη έκδοση, το SA-8B παρουσιάστηκε στις αρχές της δεκαετίας του ‘80 με σημαντικότερη διαφορά το μεγαλύτερο αριθμό μεταφερόμενων βλημάτων (6), εξελιγμένης έκδοσης με αυξημένη εμβέλεια και ταχύτητα.

O Ελληνικός Στρατός έχει αποκτήσει το βελτιωμένο SA-8B, από τα πρώην ανατολικογερμανικά αποθέματα. Η πρώτη εμφάνιση του SA-8B έγινε άλλωστε από τις σοβιετικές δυνάμεις στο Μαγδεμβούργο της Ανατολικής Γερμανίας, και ο Ανατολικογερμανικός στρατός από τους πρώτους που το παρέλαβαν. Έτσι, όταν η μόλις ενωμένη Γερμανία πρότεινε στον ΕΣ διάφορα οπλοσυστήματα, οι επιτελείς «άρπαξαν» την ευκαιρία των SA-8B. Βέβαια δεν πήραμε τότε τα αυτοκινούμενα αντιαεροπορικά πυροβόλα ZSU-23-4, ούτε και τα τεθωρακισμένα MT-LB (που πρωταγωνιστούν στην Ουκρανία), αλλά δεν πειράζει.

Τα πρώην ανατολικογερμανικά SA-8B συμπληρώθηκαν με μεταχειρισμένα ρωσικά SA-8B που αποκτήθηκαν στα πλαίσια της προμήθειας των επίσης ρωσικών αντιαεροπορικών συστημάτων TOR-M1. Έτσι, τα TOR-M1 κατευθύνθηκαν στο μέτωπο του Έβρου, ενώ τα SA-8B διατέθηκαν στην ΑΣΔΕΝ. Οπότε τα νησιά απέκτησαν για πρώτη φορά αντιαεροπορική άμυνα με εμβέλεια έστω και λίγο μεγαλύτερη από τους αρχαίους Redeye και τους σύγχρονους Stinger.

Από αυτή τη σελίδα, έχουμε γράψει πολλές φορές υπέρ της άμεσης αντικατάστασης των SA-8B καθώς τα θεωρούμε πλέον ως άνευ ουσιαστικής αξίας στο σύγχρονο πεδίο της μάχης. Ο αργός, ευάλωτος σε ηλεκτρονικά αντίμετρα πύραυλος, δεν έχει ελπίδες να καταρρίψει κάποιο εχθρικό F-16. Δεν το έχει κάνει στα νιάτα του, στην κοιλάδα Μπεκάα, αντιμετωπίζοντας τα πρώιμα ισραηλινά F-16A, δεν θα το κάνει στα βαθιά γεράματα μετά από 40 χρόνια, αντιμετωπίζοντας τα τουρκικά F-16C CCIP σε περιβάλλον ηλεκτρονικού πολέμου.

Όσοι ισχυρίζονται πως τουλάχιστον θα καταφέρουν να καταρρίψουν εχθρικά ελικόπτερα T129 & UH-60A, αγνοούν πως θερμικά, ακουστικά και ηλεκτρομαγνητικά το σύστημα είναι σαν ένας τεράστιος “προβολέας”. Συνεπώς, θα έχει γίνει βορά των εχθρικών συστημάτων καταστολής αεράμυνας, πολύ πριν (ακόμη κι από loitering munitions).

Κάποιοι άλλοι ισχυρίζονται πως η 50 ετών παλιά τεχνολογία των καμερών των συστημάτων, σοβιετικής τεχνολογίας, μπορεί να εντοπίσει παθητικά στόχο. Ας πούμε επιγραμματικά, πως για να γίνει αυτό, πρέπει το SA-8B να έχει ανοιχτό τον κινητήρα (οπότε θερμικά είναι στόχος), η κάμερα δεν θα εγκλωβίσει κάτι παρά μόνο κατά τύχη, αλλά και οι πύραυλοι είναι ημιενεργούς καθοδήγησης, οπότε θέλουν καταύγαση, «φωτισμό» από ραντάρ. Άρα άρα πάλι θα έχει ηλεκτρομαγνητικές εκπομπές, άρα… τέλος.

Και για να κλείσουμε τα σενάρια: όσοι ισχυρίζονται πως τα SA-8B μπορούν να καταρρίψουν τα Bayraktat TB2, μάλλον πλανώνται. Τα τελευταία δίνουν πολύ μικρό ίχνος στο παλιό σοβιετικό ραντάρ έρευνας. Ακόμη κι αν καταφέρουν να τα εντοπίσουν, δεν μπορούν να δώσουν σωστά δεδομένα κατεύθυνσης για την καθοδήγηση των πυραύλων. Κοινώς, αν ρίξουν, θα ρίξουν στο “περίπου”.

Αν τώρα κάποιοι φίλοι μας, πεπεισμένοι πως το τεχνολογίας του ’70 σύστημα, μπορεί να έχει ελπίδες επιβίωσης στο σύγχρονο πεδίο της μάχης, κι θεωρούν πως υπερβάλουμε, ας μελετήσουν τα αποτελέσματα των συγκρούσεων στο Ναγκόρνο Καραμπάχ. Κι εκεί οι Αρμένιοι είχαν τα ακόμη καλύτερα OSA-AKM, αλλά τελικά τα περισσότερα καταστράφηκαν χωρίς να καταφέρουν να καταρρίψουν ούτε ένα Bayraktar TB2. Αντίθετα, τα ΤΒ2 κατέστρεψαν τα περισσότερα SA-8B των Αρμενίων.

Αυτοί είναι οι λόγοι που θεωρούμε τα SA-8B ως σύστημα που θα θυσιάσουμε πολύτιμα στελέχη του Πυροβολικού, και δεν θα καταφέρουμε και τίποτα. Πολλές φορές έχουμε προτείνει εναλλακτικές λύσεις, που όμως, αν εξαιρέσουμε τα Avenger που θα παίρναμε δωρεάν από τις ΗΠΑ, έχουν μεγάλο κόστος. Ο λόγος είναι πως πρέπει να αναπτύξουμε από την αρχή ένα φορέα που να είναι All In One, Όλα σε Ένα (ραντάρ, πύραυλοι).

Η σημερινή ιδέα που παρουσιάζουμε για ανάβαθμιση του συστήματος με νέους πυραύλους δεν είναι δική μας, προέρχεται από το εξωτερικό. Ήδη την έχουν μελετήσει οι Πολωνοί, ενώ την εκδοχή της με χρήση πυραύλων IRIS-T και ΑΙΜ-9 (ΑΙΜ-9Χ λέει το άρθρο), την πρότεινε πολύ πρόσφατα η ιστοσελίδα defence-ua.com της Ουκρανίας, για τα δικά τους SA-8B της που πολεμούν αυτή τη στιγμή τους εισβολείς. Οπότε αν και δεν μιλάμε για κάτι τελείως καινούργιο, είναι όμως άξιο συζήτησης και σχολιασμού και μπορούμε να τη δούμε ως εφαρμογή στα τα ελληνικά SA-8B.

Αυτή τη στιγμή, υπηρετούν στην Πολεμική Αεροπορία δυο πύραυλοι αέρος-αέρος, για χρήση από τα μαχητικά F-16C/D, οι IRIS-T της Diehl και η γνωστή οικογένεια αμερικανικών πυραύλων ΑΙΜ-9P/J/L/M. Και οι δυο έχουν κατά καιρούς εμφανιστεί σε σχέδια ή υλοποιήσεις αντιαεροπορικών συστημάτων, εκτοξευόμενοι από το έδαφος υπό γωνία. Αυτός είναι κι ο λόγος που επιλέξαμε μόνο αυτούς τους δυο, κι όχι τους MICA. Πάμε πρώτα στους γνωστούς μας ΑΙΜ-9.

Ο ΑΙΜ-9 είναι πολύ απλός στη χρήση και στην πιστοποίηση. Θυμίζουμε πως η ΠΑ είχε καταφέρει και τον είχε πιστοποιήσει, με δυσκολίες και μειονεκτήματα, ακόμη και στο γαλλικό Mirage F.1CG. Βέβαια ο πύραυλος μετά την έκδοση ΑΙΜ-9Μ έγινε πολύ πιο περίπλοκος, ειδικά ο ΑΙΜ-9Χ. Αλλά οι τελευταίες εκδόσεις δεν ενδιαφέρουν τόσο, όσο οι ποσότητες ΑΙΜ-9L που έχει η ΠΑ, όπως και αρκετοί εκσυγχρονισμένοι ΑΙΜ-9Ρ. Οι πύραυλοι αυτοί, θα αντικατασταθούν με περισσότερους IRIS-T, για να καλυφθούν οι ανάγκες των 123 F-16V & F-16C/D Block 50+Adv. Έτσι θα υπάρχει ένα απόθεμα με ΑΙΜ-9P/L που μπορεί να φέρεται από τα αεροσκάφη, μπορεί όμως να αποκτήσει κι άλλες χρήσεις.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΤΗ ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΕΔΩ