Πόσο απειλούν την ελληνική Αεροπορία οι τουρκικοί S-400; Από την πεδιάδα της Άγκυρας πάντως καθόλου...

   Στα τέλη του 2017, Τουρκία και Ρωσία υπέγραψαν συμφωνία ύψους 2,5 δισ. δολαρίων για την παράδοση μονάδων S-400. Ο Αμερικανός υπουργός Εξ...

  

Στα τέλη του 2017, Τουρκία και Ρωσία υπέγραψαν συμφωνία ύψους 2,5 δισ. δολαρίων για την παράδοση μονάδων S-400. Ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών είχε εκφράσει την αντίθεσή του για τη συμφωνία, αλλά η Άγκυρα είχε απορρίψει την απειλή αμερικανικών κυρώσεων, επικαλούμενη –με βάση τα ρωσοτουρκικά πρωτόκολλα– ότι η αγορά των S-400 ήταν πιο συμφέρουσα από το σύστημα MIM-104 Patriot.

Τα πρώτα τμήματα των S-400 έφτασαν στην Τουρκία στις 12 Ιουλίου 2019. Οι ΗΠΑ απείλησαν την Άγκυρα με κυρώσεις CAATSA και στις 17 Ιουλίου ανέστειλαν τη συμμετοχή της Τουρκίας στο πρόγραμμα F-35, δηλώνοντας ότι «το F-35 δεν μπορεί να συνυπάρξει με μια ρωσική πλατφόρμα συλλογής πληροφοριών που θα χρησιμοποιηθεί για να μάθει για τις προηγμένες δυνατότητές του».

Μέχρι τώρα, έχουν παραδοθεί στην Τουρκία τέσσερις πυροβολαρχίες αποτελούμενες από 36 μονάδες πυρός και περισσότερα από 192 βλήματα. Δεν είναι γνωστό ποια υποσυστήματα παραδόθηκαν μαζί με τις συστοιχίες, καθώς χρησιμοποιούνται διάφορα ραντάρ, αλλά και είδη βλημάτων. Πάντως, θεωρητικά οι S-400 με την χρήση πανοραμικού ραντάρ 91N6E μπορεί να ανιχνεύει στόχους σε εμβέλεια 600 χλμ και να κατευθύνει βλήματα εναντίον στόχων μεγέθους μαχητικού στα 390 χλμ. Η χρήση ραντάρ 92N6E (ή 92N2E) δίνει εμβέλεια 400 χλμ με ικανότητα ταυτόχρονης παρακολούθησης 100 στόχων.
Μέχρι το Ιόνιο

Τα βλήματα έχουν διαφορετικές δυνατότητες. Συγκεκριμένα: Τα 40N6E έχουν βεληνεκές 400 χλμ, τα 48N6DM και 48N6E3 250 χλμ, τα 48N6E2 200 χλμ, τα 9M96 και 9M96E2 120 χλμ και τα 9M96E μόνο 40 χλμ. Πιθανότατα, οι τουρκικοί S-400 είναι μεν υψηλού βεληνεκούς, αλλά υποδεέστεροι από τους S-400 που χρησιμοποιούν οι ρωσικές ένοπλες δυνάμεις. Η ελληνική πλευρά, ωστόσο, οφείλει να συνυπολογίσει και τη χειρότερη εκδοχή, ότι η Τουρκία διαθέτει τους κορυφαίους S-400.

Για να αξιοποιηθεί πλήρως τo ραντάρ των S-400 πρέπει να βρίσκεται σε θέση, η οποία δεν εμποδίζει την πρόσκτηση στόχων λόγω παρεμβαλλομένων ορεινών όγκων. Άρα πρέπει να βρίσκονται σε κορυφές από όπου να εποπτεύουν τον ορίζοντα. Με αυτά τα δεδομένα, η τοποθέτηση των ραντάρ στην οροσειρά ανατολικά του Κουσάντασι, με εμβέλεια 600 χλμ επιτρέπει να ανιχνεύσουν στόχους μέχρι το Ιόνιο, καλύπτοντας δηλαδή όλη την ηπειρωτική Ελλάδα. Τα δε βλήματα μπορούν άνετα να πλήξουν αεροσκάφη που απογειώνονται από τα περισσότερα ελληνικά αεροδρόμια.

Αναμφίβολα, οι τουρκικοί S-400 είναι κορυφαίο αντιαεροπορικό σύστημα και γι’ αυτό ο Ερντογάν δεν έχει υποχωρήσει στις αμερικανικές πιέσεις. Ο Ακάρ προσπάθησε στο παρελθόν να χρυσώσει το χάπι: «Δεν είναι σαν να χρησιμοποιούμε τα S-400 συνεχώς. Αυτά τα συστήματα λειτουργούν ανάλογα με την εκτίμηση απειλών. Εμείς είμαστε αυτοί που αποφασίζουν γι’ αυτό». Η Ουάσιγκτον, όμως, δεν “τσιμπάει”. Δεν διαπραγματεύεται με την Άγκυρα, αν δεν αρθεί το τετελεσμένο.

Τα 2,5 δισ. δολάρια και το κύρος

Η Άγκυρα προτείνει στις ΗΠΑ να διατηρεί τους S-400 επιχειρησιακούς, αλλά όχι ενεργούς και όποτε κρίνει να τους ενεργοποιήσει. Εν τω μεταξύ μπορεί άνετα να τεστάρει τα συστήματα σε όλα τα μέσα που κατέχει, τα οποία είναι συμβατά με ΝΑΤΟϊκά συστήματα, αλλά και των όπλων που αναπτύσσει η τουρκική βιομηχανία. Με πρόσχημα δε την ένταση με την Ελλάδα και επικαλούμενος απειλή, μπορεί να ενεργοποιήσει όποτε θέλει τους S-400.

Οι ΗΠΑ έχουν αποκλείσει διμερή διαπραγμάτευση για το θέμα των ρωσικών πυραύλων, απορρίπτοντας και την πρόταση του φιλότουρκου Γ.Γ. του ΝΑΤΟ Στόλτενμπεργκ να γίνει κάτι τέτοιο υπό την αιγίδα της Συμμαχίας. Ο Αμερικανός πρέσβης στην Άγκυρα Ντέιβιντ Σάτερφιλντ είχε δηλώσει ότι οι κυρώσεις δεν θα αρθούν, εκτός εάν η Τουρκία παραιτηθεί από τους S-400. Αλλά ούτε κι αυτό φαίνεται πιθανό.

Ο Ακάρ ισχυρίζεται ότι η Άγκυρα προτείνει λογικές λύσεις, αλλά αυτή η τακτική δεν περνάει με τους Αμερικανούς. Το ενδεχόμενο ο Ερντογάν να υποχωρήσει θεωρητικά δεν μπορεί να αποκλειστεί, αλλά είναι ελάχιστα πιθανό. Πρώτον, επειδή δεν είναι εύκολο να πετάξει στα σκουπίδια 2,5 δισ. Δεύτερον, επειδή μία τέτοια υποχώρησή του θα ήταν καταλυτικό πλήγμα για το κύρος του εντός και εκτός Τουρκίας, καθώς και πλήγμα στη σχέση του με το Κρεμλίνο.

Οι τουρκικοί S-400, λοιπόν, κατά πάσα πιθανότητα θα παραμείνουν στην Τουρκία σε επιχειρησιακή δυνατότητα, αλλά όχι ενεργοποιημένοι. Προσωρινά είναι εγκατεστημένοι μακριά από το Αιγαίο, σε μία κοιλάδα κοντά στην Άγκυρα. Επειδή, όμως, μπορούν οποτεδήποτε να μετακινηθούν, (αλλά όχι χωρίς να το παρουμε μυρωδιά) η Ελλάδα οφείλει να βρει λύση στο δύσκολο αυτό αμυντικό πρόβλημα. Η αγορά των υπερσύγχρονων μαχητικών Rafale δεν λύνει από μόνη της το πρόβλημα. Απαιτούνται έξυπνοι τρόποι για να αμβλυνθεί η απειλή για την ελληνική Πολεμική Αεροπορία.