Γιατί το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης έβγαλε «κόκκινη κάρτα» στον Κεμάλ Ατατούρκ

Το 1936, το περίφημο πανεπιστήμιο αρνήθηκε να αναγορεύσει τον Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ σε επίτιμο διδάκτορα πριν από επίσκεψη στην Τουρκία τ...

Το 1936, το περίφημο πανεπιστήμιο αρνήθηκε να αναγορεύσει τον Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ σε επίτιμο διδάκτορα πριν από επίσκεψη στην Τουρκία του βασιλιά της Αγγλίας Εδουάρδου Η΄. Στην απόρριψη της πρότασης του Φόρειν Όφις πρωτοστάτησε ο πρύτανης Χέρμπερτ Φίσερ, επικαλούμενος τις σφαγές των Ελλήνων στη Σμύρνη. Η εξέλιξη αυτή επιβάρυνε το κλίμα της βασιλικής επίσκεψης στην Κωνσταντινούπολη.



Είχε, επίσης, αρνητικό αντίκτυπο στις προσπάθειες του Λονδίνου για βελτίωση των βρετανο-τουρκικών σχέσεων. Για την υπόθεση αυτή που εξελίχθηκε σε φιάσκο πρώτου μεγέθους για τη βρετανική διπλωματία τεκμηριωμένες αναφορές υπάρχουν στο αρχείο του χειριστή της, του σερ Πέρσι Λορέιν, ο οποίος διετέλεσε πρεσβευτής στην Άγκυρα από το 1934 έως το 1938. Ο ίδιος ήταν και ο εμπνευστής της ιδέας να τιμηθεί με διδακτορικό τίτλο ο Τούρκος ηγέτης από κορυφαίο βρετανικό πανεπιστήμιο.

Η βελτίωση των σχέσεων με την Τουρκία και ο περιορισμός της γερμανικής επιρροής στη χώρα αυτή αποτέλεσε σταθερή επιδίωξη όλων των βρετανικών κυβερνήσεων του μεσοπολέμου. Αυτός ήταν και ο λόγος, εκτός των άλλων, της υποβαθμισμένης Βρετανικής εκπροσώπησης κατά τον εορτασμό των εκατό ετών από τη Ναυμαχία του Ναβαρίνου, που έγινε το 1927 στην Ελλάδα. Οι Βρετανοί αποφάσισαν να κρατήσουν χαμηλό προφίλ ώστε να μην ενοχληθεί υπερβολικά το Κεμαλικό καθεστώς που είχε καταλάβει την εξουσία στην Τουρκία μετά τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο.


Η Σμύρνη στις φλόγες! Σε 10,000 περίπου υπολογίσθηκαν οι ανθρώπινες απώλειες. Ανάμεσά τους ο Μητροπολίτης Χρυσόστομος ο οποίος βασανίσθηκε και απαγχονίσθηκε από Τούρκους στρατιώτες στις 27 Αυγούστου 1922. Σαράντα-τρεις χιλιάδες ελληνικά σπίτια και περί τα 5,000 χιλιάδες καταστήματα έγιναν στάχτη μαζί με χριστιανικούς ναούς και ευαγή ιδρύματα. Η πρωτεύουσα της Ιωνίας έγινε το απόλυτο σύμβολο της Μικρασιατικής καταστροφής με τον Ελληνισμό να ξεριζώνεται από πατρογονικές εστίες στις οποίες είχε ζήσει και μεγαλουργήσει για τρεις χιλιάδες χρόνια. Στη φωτογραφία διακρίνεται το αντιτορπιλικό των ΗΠΑ «Λίτσφιλντ» που στάλθηκε να περισώσει τα οστά του Ελληνοαμερικανού Γεωργίου Διλβόη (George Dilboy) μετά τη σύληση από τον όχλο νεκροταφείου στα Αλάτσατα κοντά στη Σμύρνη. Ο Διλβόης είχε σκοτωθεί στη Γαλλία στις 13 Ιουλίου 1918 πολεμώντας ηρωικά με τον Αμερικανικό Στρατό κατά τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο. Παρών στην τελετή μετακομιδής των οστών στο στρατιωτικό κοιμητήριο του Άρλινγκτον ήταν ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζον Κούλιτζ



Σε αντίθεση με τη γαλλική εκπροσώπηση που ήταν ιδιαίτερα αναβαθμισμένη στις εορταστικές εκδηλώσεις της Πύλου, η βρετανική αντιπροσωπεία είχε ως επικεφαλής έναν υποστράτηγο, τον σερ Άλφρεντ Κόντρινγκτον. (Επρόκειτο πάντως για τον εγγονό του Βρετανού ναυάρχου, που κατέστρεψε τον Τουρκο-αιγυπτιακό στόλο το 1827 με τη βοήθεια πολεμικών πλοίων από τη Γαλλία και τη Ρωσία) Σημαντική λεπτομέρεια: Πρεσβευτής της Μεγάλης Βρετανίας στην Αθήνα το 1927 ήταν ο σερ Πέρσι Λορέιν, ο οποίος τοποθετήθηκε στην Άγκυρα επτά χρόνια αργότερα.

Η αναγόρευση του Κεμάλ σε επίτιμο διδάκτορα του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης ήταν ένα από τα θέματα που χειρίσθηκε ως διπλωματικός εκπρόσωπος της Αυτού Μεγαλειότητος στην τουρκική πρωτεύουσα. Δεν ήταν λίγες οι φορές που κολάκευε αχαλίνωτα όχι μόνο τους ηγέτες, αλλά και αξιωματούχους των χωρών στις οποίες είχε διαπιστευθεί με σκοπό να γίνει ευκολότερο το έργο του.

Το 1938, ως πρεσβευτής στη Ρώμη, ο σερ Πέρσι Λορέιν είχε στείλει στο Λονδίνο χωρίς κρυπτογράφηση μια εγκωμιαστική έκθεση για τον υπουργό Εξωτερικών Κόμη Γκαλεάτσο Τσιάνο, ελπίζοντας ότι θα διέρρεε και θα έφθανε στον ίδιο μέσω των Ιταλικών μυστικών υπηρεσιών. Η πρόταση για την απονομή διδακτορικού τίτλου στον Κεμάλ Ατατούρκ εγκρίθηκε ασμένως από το Φόρειν Όφις. Κανένας δεν είχε υπολογίσει, όμως, την πιθανότητα διαφωνίας του πρυτάνεως – κάτι που τελικά συνέβη.ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΕΔΩ