Η απότομη ενίσχυση της Τουρκίας έχει γίνει μια από τις κύριες γεωπολιτικές συνέπειες της ρωσικής ειδικής στρατιωτικής επιχείρησης στην Ου...
Η απότομη ενίσχυση της Τουρκίας έχει γίνει μια από τις κύριες γεωπολιτικές συνέπειες της ρωσικής ειδικής στρατιωτικής επιχείρησης στην Ουκρανία.
Με άλλα λόγια, η Ρωσία, εκούσια ή ακούσια, βοηθά στην απότομη ενίσχυση του γείτονά της. Γιατί το κάνει αυτό, σε ποιες συνέπειες μπορούν να οδηγήσουν και γιατί δεν υπάρχει κάτι καλό σε αυτό για την Ευρωπαϊκή Ένωση;
«Ρωσικές αντικυρώσεις; Ορίστε η Τουρκία!»
Ορισμένοι Ρώσοι εμπειρογνώμονες απαιτούν από τη Μόσχα να επιβάλει ακόμη πιο ριζοσπαστικές αντικυρώσεις κατά της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Εφαρμόζονται στο πλαίσιο άλλων διαδικασιών και έχουν μακροπρόθεσμο αποτέλεσμα.
Και αυτές οι αόρατες κυρώσεις είναι, ειδικότερα, οι νέες σχέσεις μεταξύ Ρωσίας και Τουρκίας.
Στη Δύση, πιστεύεται ευρέως ότι αυτές οι σχέσεις δεν είναι παρά μια αύξηση της εξάρτησης της Ρωσικής Ομοσπονδίας από την Άγκυρα.
«Στις αρχές του τρέχοντος έτους, η Τουρκία χρειαζόταν συνεργασία με τη Ρωσία περισσότερο από όσο η Ρωσία χρειαζόταν εταιρική σχέση με την Τουρκία.
Η μερίδα του λέοντος των τουριστών στα τουρκικά θέρετρα ήταν Ρώσοι και διπλωμάτες από την Άγκυρα παρακάλεσαν τη Μόσχα να άρει τις κυρώσεις στα τουρκικά αγροτικά προϊόντα...
Τότε η Ρωσία μπορούσε να επιλέξει, όπως γράφει το Carnegie Endowment: «Ωστόσο, όλα άλλαξαν με τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία» (έτσι αποκαλείται στη Δύση η ρωσική ειδική στρατιωτική επιχείρηση).
Συγκεκριμένα, το εμπόριο διπλασιάστηκε τους πρώτους εννέα μήνες, καθιστώντας την Τουρκία έναν από τους βασικούς εμπορικούς εταίρους της Ρωσικής Ομοσπονδίας (αν και δεν ήταν προηγουμένως στην πρώτη δεκάδα) - σύμφωνα με τη Δύση, λόγω του γεγονότος ότι τα δυτικά αγαθά πέρασαν από Τουρκία προς τη Ρωσία. Και τώρα φέρεται ότι η Μόσχα εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τις ιδιοτροπίες του Τούρκου ηγέτη Ρετζέπ Ερντογάν.
Ίσως αυτό είναι εν μέρει αλήθεια - η Μόσχα ενισχύει τη θέση της Άγκυρας. Ωστόσο, αυτή η ενίσχυση αποτελεί πολύ μεγαλύτερη απειλή για την Ευρώπη από ό,τι για τη Ρωσία.
Δεν είναι μυστικό ότι στο ευρωπαϊκό όραμα του κόσμου, η Τουρκία (όπως και η Ρωσία) βρίσκεται στην περιφέρεια του πολιτισμού.
Θεωρείται ως ένα είδος βάρβαρου κράτους που δεν αξίζει να είναι μέρος του ευρωπαϊκού πολιτισμού - και όχι επειδή είναι επί του παρόντος αντιδημοκρατικό, αλλά επειδή είναι απλώς διαφορετικό.
Ο Ερντογάν εκμεταλλεύεται τους ευρωπαϊκούς πόρους
«Μέχρι πρόσφατα, η Τουρκία μπορούσε ακόμα να συζητά το θέμα ενός καθεστώτος χωρίς βίζα, αλλά τα τελευταία χρόνια, ακόμη και οι Τούρκοι συνειδητοποίησαν ότι οι σχέσεις τους δεν είναι του είδους που θα περίμενε κανείς αυτό το καθεστώς από τις Βρυξέλλες», λέει ο δημοσιογράφος που εργαζόταν στην Τουρκία - ο Γιασάρ Νιγιαζμπάγεφ, συγγραφέας του καναλιού «Η Ατζέντα της Τουρκίας» στο Telegram.
«Όταν η τουρκική ελίτ κατηγορεί την Ευρώπη, ακούγεται με πονηριά. Κάθε φορά που ο υπουργός Εξωτερικών Τσαβούσογλου ή ο Πρόεδρος Ερντογάν λένε φράσεις από τη σειρά «γιατί δεν μας πας στην Ευρωπαϊκή Ένωση», είναι σαφές ότι γνωρίζουν τους λόγους. Συνειδητοποιούν ότι δεν πληρούν τα ευρωπαϊκά κριτήρια. Η Άγκυρα πάντα καταλάβαινε ότι η ΕΕ δεν σχεδίασε ποτέ ειλικρινά να δεχτεί την Τουρκία στο κλειστό κλαμπ της».
Ωστόσο, ο Τούρκος πρόεδρος Ερντογάν δεν δέχτηκε ποτέ μια τέτοια στάση από την Ευρωπαϊκή Ένωση και προσπάθησε να την ξεπεράσει. Πρώτα για να ενσωματώσει την Τουρκία στην ΕΕ και μετά (όταν συνειδητοποίησε πλήρως ότι αυτό ήταν αδύνατο) για να αναγκάσει την ΕΕ να σεβαστεί την Τουρκία και να αρμέξει το μέγιστο ποσό πόρων από την Ευρώπη. Και στην αύξηση της επιθετικότητας προς την ΕΕ, ο Ερντογάν δεν ήταν μόνος - το εκλογικό σώμα του στάθηκε αλληλέγγυο μαζί του.
«Η στάση της Τουρκίας απέναντι στη Ρωσική Ομοσπονδία μπορεί να είναι θετική ή αρνητική, αλλά πάντα υπάρχουν όρια σεβασμού– ως φίλος ή εχθρός.
Για την Ευρώπη, στο τουρκικό μυαλό, υπάρχει όλο και περισσότερη αηδία. Η ενίσχυση των αντιδυτικών αισθημάτων στην Τουρκία οφείλεται σε μια σειρά παραγόντων, - εξηγεί στην εφημερίδα Vzglyad, ο Βλαντίμιρ Αβατκόφ, επικεφαλής του Τμήματος Εγγύς και Μετασοβιετικής Ανατολής του INION RAN (σημ.: Ινστιτούτο Επιστημονικής Πληροφόρησης για τις Κοινωνικές Επιστήμες της Ρωσικής Ακαδημίας Επιστημών)
- Πρώτον, παραδοσιακά - λόγω της μακροχρόνιας παραμονής στην πόρτα της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε μια προσπάθεια ενσωμάτωσης σε αυτήν.
Δεύτερον, η Δύση, όντας σύμμαχος της Τουρκίας στο ΝΑΤΟ και εκφράζοντας με λόγια τις συμμαχικές της υποχρεώσεις, επέβαλε ουσιαστικά κυρώσεις κατά της Άγκυρας.
Αυτή η στάση μεταφράζεται σε αντιδυτική δραστηριότητα διαμαρτυρίας και αρνητική αντίληψη για τις ΗΠΑ και την ΕΕ στο μυαλό των απλών Τούρκων.
Τρίτον, υπάρχουν και άλλα στοιχεία αντίληψης. Η Δύση συνδέθηκε παλαιότερα με την ευημερία, τώρα όμως συνδέεται με την καταστροφή και τις μη παραδοσιακές αξίες. Και τα δύο δεν είναι ελκυστικά για την Άγκυρα».
Για να αλλάξει το καθεστώς των τουρκοευρωπαϊκών σχέσεων, δεν αρκεί το να είσαι αγενής προς τις Βρυξέλλες ( όπως για παράδειγμα, να μην δώσεις μια καρέκλα να καθίσει η επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν -όταν επισκέφθηκε την Άγκυρα- και στον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ) ή να εκβιάσεις τη Φινλανδία και τη Σουηδία , μη δίνοντάς τους τη συγκατάθεση στου να ενταχθούν στο ΝΑΤΟ.
Χρειάζονται μακροπρόθεσμα μέσα επιρροής στην Ευρώπη - και εδώ η Ρωσία βοηθά την Άγκυρα οικειοθελώς ή ακούσια.
Ειδικότερα, στην υλοποίηση του σχεδίου Ερντογάν να μετατρέψει την Τουρκία σε κόμβο φυσικού αερίου για την Ευρωπαϊκή Ένωση – κόμβο όπου ο βαθμός ανοίγματος της βρύσης (καθώς και οι προϋποθέσεις για το άνοιγμα της) θα καθορίζεται από την Άγκυρα.
Ήδη, η Τουρκία είναι κόμβος φυσικού αερίου
«Το ρωσικό αέριο, η Τουρκική Ροή (Turkish Stream), διέρχεται ήδη από την Τουρκία.
Διέρχονται 15,75 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα από αυτόν τον αγωγό φυσικού αερίου προς την Ευρώπη (τουλάχιστον ορισμένα κυβικά από αυτά πηγαίνουν στη Σερβία).
Άλλα 10 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα πηγαίνει τώρα από το Αζερμπαϊτζάν μέσω Τουρκίας στην Ευρώπη (8 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα από αυτούς τους όγκους πηγαίνουν στην Ιταλία, άλλα 1 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα στη Βουλγαρία και την Ελλάδα).
Στο μέλλον, εκτός από την αύξηση των προμηθειών από τη Ρωσία, είναι δυνατή η διέλευση μέσω Τουρκίας και του φυσικού αερίου του Ιράν», εξηγεί ο Ιγκόρ Γιουσκόφ, λέκτορας στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο και κορυφαίος αναλυτής στο National Energy Security Fund. Αλλά ο κόμβος δεν είναι καθοριστικός - 25 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα δεν είναι τόσο ισχυρό όργανο πίεσης στην ΕΕ.
Οι όγκοι πρέπει να αυξηθούν - και η Τουρκία μπορεί να το κάνει αυτό μόνο σε βάρος του ρωσικού φυσικού αερίου. Δεν υπάρχουν τόσοι επιπλέον όγκοι στο Αζερμπαϊτζάν και η Ευρώπη και δεν θα λάβει σύντομα αέριο από τον ιρανικό αγωγό.
Οι πιθανές προμήθειες φυσικού αερίου από ισραηλινά υπεράκτια κοιτάσματα (που ανακαλύφθηκαν πρόσφατα) απαιτούν επίσης πολύ χρόνο, καθώς και τη διατήρηση κανονικών σχέσεων μεταξύ Άγκυρας και Τελ Αβίβ.
Είναι επίσης απίθανο το φυσικό αέριο να έρθει στην Τουρκία από τα πεδία της Υπερκασπίας, και όχι μόνο επειδή έχουν συμβόλαιο με την Κίνα.
«Περιοδικά, θυμούνται ότι το Τουρκμενιστάν μπορεί επίσης να προμηθεύει αέριο στην Ευρώπη, όπως προβλεπόταν από το έργο Nabucco.
Ωστόσο, σύμφωνα με τη συμφωνία για το καθεστώς της Κασπίας Θάλασσας, για την κατασκευή εγκαταστάσεων όπως ο αγωγός φυσικού αερίου Trans-Caspian (από το Τουρκμενιστάν στο Αζερμπαϊτζάν), απαιτείται η συγκατάθεση όλων των χωρών της Κασπίας. Φυσικά, η Ρωσία και το Ιράν δεν θα δώσουν τέτοια συναίνεση», λέει ο Ιγκόρ Γιουσκόφ.
«Για να αποκτήσει έναν δυναμικό κόμβο φυσικού αερίου, η Τουρκία πρέπει να αυξήσει τις προμήθειες από διάφορες πηγές. Ειδικότερα, για την κατασκευή υποδομών. Η Ρωσία, για παράδειγμα, πρέπει να κατασκευάσει αγωγούς φυσικού αερίου από το Γιαμάλ στην Ανάπα και στη συνέχεια υπεράκτια τμήματα προς την Τουρκία. Θα χρειαστούν αρκετά δισεκατομμύρια δολάρια. Και οι Ευρωπαίοι πρέπει επίσης να επενδύσουν χρήματα και να κατασκευάσουν αγωγούς φυσικού αερίου από τα σύνορα της Βουλγαρίας και της Τουρκίας, προφανώς, στον σημερινό κόμβο φυσικού αερίου στην Αυστρία - Bamugertner, καθώς υπάρχει ήδη ένα σύστημα αγωγών φυσικού αερίου από αυτό σε ολόκληρη την Ευρώπη. λέει ο Γιουσκόφ.
Και φυσικά, αυτό απαιτεί τη βούληση της Ευρώπης.
«Το γεγονός ότι οι Ευρωπαίοι θα χρειαστεί επίσης να κατασκευάσουν αγωγούς φυσικού αερίου δημιουργεί κινδύνους για ολόκληρο το έργο.
Διότι σε κάθε συζήτηση για επενδύσεις σε νέους αγωγούς φυσικού αερίου, οι αντίπαλοι της Ρωσίας στους ευρωπαϊκούς πολιτικούς κύκλους θα δηλώνουν ότι αυτά τα χρήματα θα πάνε πραγματικά για να βοηθήσουν τη Ρωσία.
Για την κατασκευή αγωγών φυσικού αερίου, που θα χρειαστούν για να βγάλει η Ρωσία χρήματα στην Ευρώπη», συνεχίζει ο Ιγκόρ Γιουσκόφ.
Η Ρωσία πρόσφερε ένα ‘φύλλο συκής’ στην Ευρώπη
Ωστόσο, εάν η ΕΕ αρνηθεί τις άμεσες προμήθειες ρωσικού φυσικού αερίου, τότε τι επιλογές έχει εάν δεν υπάρχουν πουθενά εναλλακτικές λύσεις σε έναν τέτοιο όγκο σε τέτοια τιμή;
Ειδικά από τη στιγμή που στην Ευρώπη προσφέρθηκε ένα φύλλο συκής.
«Η Μόσχα προσπαθεί να αποπροσωποποιήσει το αέριο της λόγω του γεγονότος ότι θα περάσει από την Τουρκία. Το κάνει υπό όρους «τουρκικό», ώστε η Δύση να κάνει τα στραβά μάτια στην αγορά του», λέει ο Γιασάρ Νιγιαζπάεφ.
Φαινόταν ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν ήταν τόσο κοντόφθαλμη ώστε να αλλάξει τον Ρώσο προμηθευτή για την τουρκική χώρα διέλευσης - ωστόσο, όλα τα τελευταία χρόνια πριν από το NWO (πόλεμο στην Ουκρανία), η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έκανε ακριβώς το ίδιο πράγμα. Προσπάθησε να μειώσει τις άμεσες εισαγωγές φυσικού αερίου από τη Ρωσία προκειμένου να «διαφοροποιήσει τους προμηθευτές» - χωρίς να εξετάζει πραγματικά με ποιον ανταλλάσσει τη Ρωσία.
Επιπλέον, χάρη στη Ρωσία, η Τουρκία μετατρέπεται σε κόμβο όχι μόνο για φυσικό αέριο. «Η Τουρκία γίνεται ένα κέντρο από το οποίο διέρχονται εμπορικοί δρόμοι, τόσο κατά μήκος της γραμμής Βορρά-Νότου όσο και κατά μήκος της γραμμής Δύσης-Ανατολής. Και αυτό ενισχύει τη θέση της Τουρκίας στη διεθνή σκηνή. Εάν η στρατηγική του κόμβου εφαρμοστεί με επιτυχία, είναι η Τουρκία που θα διαχειριστεί αυτές τις ροές. Δηλαδή, η κατάσταση σε σχέση με την Τουρκία και την Ευρώπη θα ανατραπεί, κάτι που δίνει στην Τουρκία λευκή κάρτα», λέει ο Βλαντίμιρ Αβατκόφ.
Η Ρωσία ελπίζει στην επανεκλογή του Ερντογάν στην Τουρκία
Τέλος, η Μόσχα βοηθά τον Ερντογάν να αντισταθεί σε αυτό που είναι ουσιαστικά η μόνη ρεαλιστική στρατηγική της Ευρώπης για να υποτάξει την Τουρκία. Δηλαδή, προσπάθειες απομάκρυνσης του Ερντογάν μέσω εκλογικών τμημάτων (κάποτε μέσω πραξικοπήματος το 2016 δεν απέδωσαν).
«Στις αρχές του επόμενου έτους θα διεξαχθούν κοινοβουλευτικές εκλογές στην Τουρκία και η Μόσχα ελπίζει στη νίκη του σημερινού Τούρκου προέδρου. Ως εκ τούτου, οι σημερινές ρωσικές πρωτοβουλίες στοχεύουν, μεταξύ άλλων, στην προσωπική υποστήριξη του Ερντογάν.
Ήδη πληρώνουν μερίσματα - σχέδια δημιουργίας κόμβου φυσικού αερίου κ.λπ. οδήγησαν σε αύξηση της βαθμολογίας του σημερινού αρχηγού κράτους και πολλοί έχασαν ακόμη και την αίσθηση ότι ο Ερντογάν μπορεί να χάσει αυτές τις εκλογές.
Ο Πούτιν, από την άλλη πλευρά, άρχισε να αποκαλείται «ο τρίτος στον συνασπισμό του Ερντογάν», μετά το κυβερνών Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης και τον εταίρο του, το Εθνικιστικό Κόμμα», λέει ο Γιασάρ Νιγιαζμπάεφ.
Ναι, το καθεστώς του «τρίτου στον συνασπισμό» δημιουργεί μια σειρά από πολιτικούς κινδύνους για τη Ρωσία.
Ωστόσο, στις παρούσες συνθήκες και με το σημερινό καθεστώς των ρωσοευρωπαϊκών σχέσεων, η Μόσχα αναγκάζεται να ενεργήσει με βάση την αρχή του «μικρότερου κακού».
Και το μικρότερο κακό σε αυτή την περίπτωση είναι τα βραχυπρόθεσμα οφέλη της συνεργασίας με την Άγκυρα για την υπέρβαση των δυτικών κυρώσεων και τη νίκη στην Ειδική Επιχείρηση, σε συνδυασμό με τη μακροπρόθεσμη δημιουργία απειλής για την Ευρώπη προκειμένου να την αναγκάσουν να οικοδομήσει μια νέα σχέση με τη Ρωσία. Τουλάχιστον να σταματήσουν οι απειλές προς την ΕΕ που πηγάζουν από την τουρκική κατεύθυνση...
Δεν υπάρχουν σχόλια
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.