Ξεκινούν μεθοδικά στα στρατόπεδα Πολωνών αιχμαλώτων της δυτικής Ρωσίας και Ουκρανίας οι μαζικές εκτελέσεις 22.000 περίπου αξιωματικών και ε...
Ξεκινούν μεθοδικά στα στρατόπεδα Πολωνών αιχμαλώτων της δυτικής Ρωσίας και Ουκρανίας οι μαζικές εκτελέσεις 22.000 περίπου αξιωματικών και επιφανών μελών της επιστημονικής κοινότητας και της πολιτικής σκηνής της Πολωνίας, από το διαβόητο Λαϊκό Κομμισαριάτο Εσωτερικής Ασφάλειας (NKVD) της ΕΣΣΔ.
Οι Πολωνοί αιχμάλωτοι είχαν συλληφθεί κατά την επίθεση και κατοχή σημαντικού μέρους της Πολωνίας κατά το 1939 από τον Κόκκινο Στρατό λίγο μετά την γερμανική εισβολή κατά της Πολωνίας στα δυτικά. Οι συλλήψεις, βέβαια και οι εκτοπισμοί στην ανατολική Σοβιετική Ένωση και Σιβηρία συνεχίστηκαν μέχρι το 1944, με αποτέλεσμα η τύχη εκατοντάδων χιλιάδων Πολωνών διανοουμένων, στρατιωτικών, πολιτών και κρατικών υπαλλήλων να αγνοείται μέχρι το τέλος του πολέμου.
Ήδη, στις 5 Μαρτίου 1940 πέντε ανώτατα μέλη του Πολίτμπιρο και ο Γενικός Γραμματέας του ΚΚΣΕ Ιωσήφ Στάλιν υπέγραψαν τη διαταγή εξόντωσης 25.000 μελών της Πολωνικής ιντελιγκέντσιας περιλαμβανομένων και 14.552 αξιωματικών. Η πραξη αυτού του αδιανόητου κυνισμού, σκοπό είχε να στερήσει το μελλοντικό Πολωνικό κράτος από την πνευματική του ηγεσία και να το κάνει πιο εύκολα διαχειρίσιμο.
Υπόμνημα του Λαυρέντι Μπέρια, αρχηγού της NKVD και επικεφαλής κρατικής ασφάλειας ως τον θάνατο του Στάλιν, που τον ενημερώνει για το πολωνικό “πρόβλημα” και προτείνει την εκτέλεση των Πολωνών αξιωματικών
Έτσι, μεταξύ 3 και 28 Απριλίου, σε μια μεγάλη και μυστική επιχείρηση της NKVD, άνδρες της υπηρεσίας μετέφεραν τους αιχμαλώτους των στρατοπέδων Kozelsk, Starobelsk, Ostashkov και φυλακών από την Ουκρανία και τη Λευκορωσία σε απομονωμένες περιοχές εντός των δασών, όπου είχαν σκαφτεί με μηχανήματα μεγάλοι λάκοι και τους εκτέλεσαν με συνοπτικές διαδικασίες. Το επόμενο έτος όμως, η γερμανική εισβολή κατά της ΕΣΣΔ έφερε την περιοχή των ομαδικών τάφων υπό γερμανική κατοχή.
Με τις αναφορές για το έγκλημα να εμφανίζονται ήδη από το 1942, ανακαλύπτονται στο δάσος του Κατύν, κοντά στο Σμολένσκ, οι πρώτοι μαζικοί τάφοι Πολωνών αιχμαλώτων αξιωματικών του στρατού και της αεροπορίας και πολιτικών και πνευματικών προσωπικοτήτων, η τύχη των οποίων αγνοείτο. Όλα τα πτώματα βρέθηκαν προσεκτικά ενταφιασμένα, με δεμένα χέρια και μία σφαίρα στο πίσω μέρος του κρανίου.
Μετά από μια περίοδο αμηχανίας (γερμανικές σφαίρες βρέθηκαν μέσα στα πτώματα, οι οποίες είχαν δωρηθεί, όπως αποδείχθηκε, στη μπολσεβικική Ρωσία μετά τη Συνθήκη του Μπρέστ-Λιτόβσκ το 1918), οι Γερμανικές αρχές αποφασίζουν να δώσουν διεθνή έκταση στην ανακάλυψή τους αξιοποιώντας την για λόγους προπαγάνδας. Πολυμελής αντιπροσωπεία του Ερυθρού Σταυρού από 12 χώρες θα επισκεφθεί τους χώρους ταφής και θα εκτελέσει κινηματογραφούμενες νεκροψίες, που αποκαλύπτουν την ευθύνη των Σοβιετικών αρχών στην ενορχήστρωση μιας μαζικής δολοφονίας.
Η αποκάλυψη του Κατύν θα σοκάρει την εξόριστη Πολωνική κυβέρνηση, που θα έρθει σε ρήξη με την Βρετανική για τις σχέσεις της με τον Στάλιν. Οι Ρώσοι δεν αποδέχτηκαν την ενοχή τους για την πράξη αυτά παρά το 2010, όταν με πράξη της ρωσικής Δούμας αναγνωρίστηκαν τα εγκλήματα των μαζικών δολοφονιών και επιρρίφθηκε η ευθύνη στον Στάλιν, ως ηθικό αυτουργό.
Ήδη, από το 1998 ο Ρώσος πρόεδρος Γιέλτσιν δημιούργησε μια σειρά μνημείων για τα θύματα της σφαγής ενώ το 2010 ο πρωθυπουργός Πούτιν κάλεσε για πρώτη φορά τον ομόλογό του της Πολωνίας, Ντόναλντ Τούσκ για να τιμήσουν μαζί δημόσια τα θύματα στο Κατύν. Η πράξη ήταν σημαντική αλλά αμαυρώθηκε από τον θάνατο του Πολωνού προέδρου, Λεχ Καζίνσκυ και 95 άλλων αξιωματούχων δύο μήνες αργότερα, όταν το αεροσκάφος με το οποίο μετέβαιναν στο Κατύν για τις τελετές μνήμης κατέπεσε και συνετρίβη με την απώλεια όλων των επιβαινόντων. Το ατύχημα έριξε τη Ρωσία και την Πολωνία σε έναν νέο κύκλο ψυχρών σχέσεων.
Δεν υπάρχουν σχόλια
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.