29η ΜΑΪΟΥ 1453: Πού βρίσκεται η θρυλική «Κόκκινη Μηλιά» που θα καταφύγουν οι Τούρκοι όταν οι Έλληνες θα τους διώξουν από την Κωνσταντινούπολη

Οι μύθοι γύρω από την Πόλη είναι πολλοί. Ενας από αυτούς αφορά στην Κόκκινη Μηλιά, η οποία σύμφωνα με τις παραδόσεις του ελληνικού λαού...

Οι μύθοι γύρω από την Πόλη είναι πολλοί. Ενας από αυτούς αφορά στην Κόκκινη Μηλιά, η οποία σύμφωνα με τις παραδόσεις του ελληνικού λαού, είναι μυθικός τόπος προς τον οποίο θα εκδιωχθούν οι Τούρκοι από την Κωνσταντινούπολη. Σύμφωνα με την παράδοση, μετά την απελευθέρωση της Βυζαντινής πρωτεύουσας, θα πρωτοστατήσει ο «Μαρμαρωμένος Βασιλιάς» που θα εγερθεί από τον ύπνο του και θα προσκυνήσει στην Αγιά Σοφιά.

Η «Κόκκινη Μηλιά», τουλάχιστον από λαογραφικής άποψης, είναι μία μυθολογική τοποθεσία –ακαθόριστη γεωγραφικά– όπου, σύμφωνα με μια εκδοχή του νεοελληνικού θρύλου για το Μαρμαρωμένο Βασιλιά (Κωνσταντίνο ΙΑ’ Παλαιολόγο) και την επανάκτηση της Κωνσταντινούπολης, θα καταφύγουν οι Τούρκοι, όταν οι Έλληνες θα τους διώξουν από την Κωνσταντινούπολη.

Κατά τη δεύτερη αυτή εκδοχή, η «Κόκκινη Μηλιά» τοποθετείται κάπου κοντά στην Άγκυρα.

Κατά το Ν. Γ. Πολίτη, η «Κόκκινη Μηλιά» αντιστοιχεί στο «Μονοδένδριον» των Βυζαντινών, πιθανολογούμενη πατρίδα των Τούρκων ή του Μωάμεθ στα σύνορα της Περσίας.

Ο θρύλος της «Κόκκινης Μηλιάς» ενισχύθηκε σημαντικά από την ιδεολογία της «Μεγάλης Ιδέας», που ίσχυσε στην Ελλάδα ως κυρίαρχη κρατική ιδεολογία μέχρι το 1922.

Αξιοσημείωτο όμως είναι ότι από έρευνα και μελέτη τουρκικών αρχείων βρέθηκε ότι την εποχή εκείνη οι Τούρκοι χρησιμοποιούσαν την έκφραση «Κόκκινο Μήλο» για κάθε μεγάλη και ισχυρή πόλη, και έτσι αποκαλούσαν και την Κωνσταντινούπολη πριν την κατάληψή της. Παρά ταύτα δεν έχει θεωρηθεί βέβαιο και εξακριβωμένο αν με την τουρκική αυτή ονομασία σχετίζεται η «Κόκκινη Μηλιά» των Ελλήνων.

Από την λαογραφική έρευνα που είχε κάνει ο Νικόλαος Πολίτης, η Κόκκινη Μηλιά αντιστοιχεί προς το Μονοδένδριο των προ της Άλωσης βυζαντινών χρησμών και προφητειών που λέγονταν κατά τις επικίνδυνες πολιορκίες που αντιμετώπιζε η Κωνσταντινούπολη. Το πως όμως και πότε αντικαταστάθηκε το Μονοδένδριο με την Κόκκινη Μηλιά, αλλά και σε ποιούς λόγους στηρίχθηκε η δεύτερη, παραμένει άγνωστο.

Πιθανώς σχετικός είναι ο τουρκικός μύθος για το Κόκκινο Μήλο (Kizil elma), που συμβολίζει τον υπέρτατο στόχο κατάκτησης. Αρχικά χαρακτηρίστηκε Κόκκινο Μήλο η Κωνσταντινούπολη, και μετά η Ρώμη, η Βιέννη και η Μόσχα. Ο μύθος και ο όρος χρησιμοποιούνται και στη σύγχρονη εποχή. Αριστεροί και δεξιοί εθνικιστές που φοβούνται διάλυση της Τουρκίας αν ενταχθεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση, αυτοαποκαλούνται «Συνασπισμός του Κόκκινου Μήλου».

Σύμφωνα με μια άλλη εκδοχή, η «Κόκκινη Μηλιά» είναι το όριο ως το οποίο θα επεκταθεί η Ελλάδα στη Μικρά Ασία, εκδιώκοντας τους Τούρκους. Κατά τη δεύτερη αυτή εκδοχή, η «Κόκκινη Μηλιά» τοποθετείται κάπου κοντά στην Άγκυρα.

Κατά το Ν. Γ. Πολίτη, η «Κόκκινη Μηλιά» αντιστοιχεί στο «Μονοδένδριον» των Βυζαντινών, πιθανολογούμενη πατρίδα των Τούρκων ή του Μωάμεθ στα σύνορα της Περσίας.
Ο θρύλος της «Κόκκινης Μηλιάς» ενισχύθηκε σημαντικά από την ιδεολογία της «Μεγάλης Ιδέας», που ίσχυσε στην Ελλάδα ως κυρίαρχη κρατική ιδεολογία μέχρι το 1922.

Αξιοσημείωτο όμως είναι ότι από έρευνα και μελέτη τουρκικών αρχείων βρέθηκε ότι την εποχή εκείνη οι Τούρκοι χρησιμοποιούσαν την έκφραση «Κόκκινο Μήλο» για κάθε μεγάλη και ισχυρή πόλη, και έτσι αποκαλούσαν και την Κωνσταντινούπολη πριν την κατάληψή της. Παρά ταύτα δεν έχει θεωρηθεί βέβαιο και εξακριβωμένο αν με την τουρκική αυτή ονομασία σχετίζεται η «Κόκκινη Μηλιά» των Ελλήνων