Πώς ήταν τα όργια στην αρχαιότητα – Από τα διονυσιακά γλέντια της Ελλάδας μέχρι τις «Ρωμαϊκές ακολασίες»

    Η αρχαία Ελλάδα ήταν γνωστή για τις διονυσιακές τελετές, όπου άνδρες όλων των ηλικιών συμμετείχαν σε έξαλλα δείπνα, συνοδευόμενα από φα...

 


 
Η αρχαία Ελλάδα ήταν γνωστή για τις διονυσιακές τελετές, όπου άνδρες όλων των ηλικιών συμμετείχαν σε έξαλλα δείπνα, συνοδευόμενα από φαγητό, κρασί αλλά και μερικές φορές… όργια. Κατά πόσο, όμως, τα όργια ήταν ένα συνηθισμένο φαινόμενο στον αρχαίο κόσμο; Μήπως είναι απλώς μια υπερβολή των ταινιών του Χόλιγουντ;



Σήμερα, ακούγοντας τη λέξη «όργιο», κάποιοι σκέφτοναι τον κόσμο της ελληνικής αλλά και της ρωμαϊκής αρχαιότητας, χάρη στις λιγότερο ή περισσότερο γαργαλιστικές ταινίες που απεικονίζουν την ακολασία αυτοκρατόρων. Ο όρος χρησιμοποιείται επίσης σήμερα για να υποδηλώσει κάθε είδους υπερβολή. Το όργιο αντιπροσωπεύει την απόλυτη γιορτή των απολαύσεων της σάρκας, σε έναν αρχαίο κόσμο απαλλαγμένο από ηθικούς περιορισμούς. Πώς ήταν όμως στην πραγματικότητα;

Από το «όργιο»… στα όργια

Στην αρχαιότητα, η λέξη «όργιο» χρησιμοποιούνταν για τις τελετές που τελούνταν προς τιμήν θεών όπως ο Διόνυσος, η λατρεία του οποίου εξυμνούσε την αναγέννηση της φύσης. Αφορά τις λεγόμενες μυστηριακές λατρείες – δηλαδή εκείνες που περιορίζονται σε μυημένους, άνδρες και γυναίκες, οι οποίοι προηγουμένως ορκίστηκαν να μην αποκαλύψουν τα μυστικά τους.

Ο όρος «όργια» υποδηλώνει πάθος και συγκίνηση. Οι οργιαστικές τελετές – ελάχιστα γνωστές λόγω του μυστηρίου που τις περιβάλλει – μπορούσαν να περιλαμβάνουν την επίδειξη αντικειμένων σεξουαλικής μορφής, κατά τη διάρκεια εκστατικών και βίαιων επιδείξεων που στόχευαν στην επίτευξη μιας κατάστασης συλλογικής νάρκωσης.

Αλλά μόνο μετά το 1800, κατά τη διάρκεια του 19ου αιώνα και κυρίως στη γαλλική λογοτεχνία, το όργιο πήρε την έννοια των ομαδικών σεξουαλικών πρακτικών, που τις περισσότερες φορές συνδέονταν με υπερβολές σε αλκοόλ και φαγητό.

Εταίρες… και ψάρια

Το όργιο, με τον κατάλληλο ορισμό, δεν είναι, ωστόσο, μια σύγχρονη εφεύρεση. Τα συμπόσια που συνδυάζουν τη γαστρονομία και την ερωτική απόλαυση είναι γνωστά στα κλασικά κείμενα. Έτσι, τον 4ο αιώνα π.Χ., ο Έλληνας ρήτορας Αισχίνης, στην ομιλία του κατά του Τιμάρχου, κατηγορεί τον εχθρό του ότι έχει παραδοθεί στα «πιο ντροπιαστικά ελαττώματα» και «σε όλα όσα δεν θα έπρεπε να αφήνει ένας ελεύθερος ευγενής να τον υποτάξουν».

Ποια ήταν αυτά τα ντροπιαστικά ελαττώματα; Ο Τίμαρχος προσκαλεί στο σπίτι του αυλητές και γυναίκες να δειπνούν μαζί του. Καταλαβαίνουμε ότι οι φλαουτίστριες δεν βρίσκονταν εκεί απλώς ως καλλιτέχνιδες, επιλεγμένες αποκλειστικά για το μουσικό τους ταλέντο, αλλά νεαρές εταίρες, προετοιμασμένες να ικανοποιήσουν τις σεξουαλικές απαιτήσεις των παρευρισκόμενων.

Εκτός από το να μαζεύει εταίρες, η κατανάλωση πολύ ακριβών ψαριών ήταν μια λεπτομέρεια που σημείωναν ιδιαίτερα οι ρήτορες του 4ου αιώνα π.Χ. Ο Δημοσθένης συνδέει αυτές τις δύο πτυχές της ακολασίας μεταξύ τους, σε έναν από τους λόγους του.

Το 346 π.Χ., η πόλη της Αθήνας είχε στείλει πρεσβευτές στον βασιλιά Φίλιππο Β’ της Μακεδονίας, ο οποίος απειλούσε την Ελλάδα με τα στρατεύματά του. Όμως, ο ηγεμόνας είχε διαφθείρει ορισμένους από τους Αθηναίους πρεσβευτές, σε σημείο που υποστήριζαν τις αυτοκρατορικές του φιλοδοξίες.

Ένας από αυτούς τους απεσταλμένους, ο οποίος είχε εξαγοραστεί από τον Μακεδόνα βασιλιά, κατηγορείται από τον Δημοσθένη ότι σπατάλησε τα παράνομα κέρδη του σε «εταίρες και ψάρια». Μια διπλή δόση αδηφαγίας, τόσο σαρκοβόρας όσο και σαρκικής. ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΕΔΩ