Ο αιφνιδιασμός στο Ισραήλ κι ένας πιθανός αιφνιδιασμός στο Αιγαίο

Από Σάββας Δ. Βλάσσης Η σημερινή ευρείας κλίμακος επίθεση των τρομοκρατών της Χαμάς εναντίον του Ισραήλ, αιφνιδίασε και προκάλεσε σοβαρό κλ...

Από Σάββας Δ. Βλάσσης

Η σημερινή ευρείας κλίμακος επίθεση των τρομοκρατών της Χαμάς εναντίον του Ισραήλ, αιφνιδίασε και προκάλεσε σοβαρό κλονισμό από τα αποτελέσματα που είχε, όχι μόνο εκ της κλίμακος απωλειών σε στρατιωτικό προσωπικό και αμάχους. Ισχυρές εντυπώσεις προκάλεσε η καταστροφή ισραηλινών φρουρών στα σύνορα με την Γάζα, που συνελήφθησαν εντελώς απροετοίμαστες.

Ήταν βέβαιο ότι η απάντηση του Ισραήλ θα είναι σκληρή και οι τρομοκράτες δεν άργησαν να δεχθούν πλήγματα από κάθε μέσο πρώτης αντιδράσεως για να ακολουθήσει η μεθοδική ανταπόκριση σε δεύτερο χρόνο. Η έρευνα που θα διεξαχθεί για την αποτυχία του ισραηλινού μηχανισμού ασφαλείας γενικότερα σε επίπεδο Πληροφοριών, αναμένεται ως συνήθως να καταδείξει την υποβάθμιση των ενδείξεων που πάντα υπάρχουν σε αυτές τις περιπτώσεις και την συνολική εσφαλμένη εκτίμηση που έγινε από τα ηγετικά κλιμάκια. Αυτό όμως είναι κάτι που θα γίνει αργότερα και θα οδηγήσει ασφαλώς στην λήψη μέτρων. Εκείνο που προέχει, είναι η ταχεία ανασύνταξη και η επιστροφή με αποφασιστικό τρόπο στο πεδίο, για την εξάλειψη της απειλής.

Η περίπτωση της τρομοκρατικής επιθέσεως στο Ισραήλ, χαρακτηρίσθηκε από προετοιμασία συντονισμένων χτυπημάτων κατά μήκος της επιτηρούμενης μεθορίου από χερσαία τμήματα, που φαίνεται να συνδυάστηκαν με μικρές αεροκίνητες ομάδες (με πτητικές συσκευές αλεξιπτώτων πλαγιάς – “παραπέντε”) και προκάλεσαν ρήγματα. Εξουδετερώθηκαν φυλάκια κι εν συνεχεία ξεχύθηκαν ομάδες της Χαμάς στις ισραηλινές πόλεις, προκαλώντας χάος. Παραλλήλως, μπαράζ ρουκετών εκτοξεύθηκε εναντίον των ισραηλινών εδαφών, επιτείνοντας την σύγχυση και τις καταστροφές.

Η υπεροχή των Ισραηλινών Αμυντικών Δυνάμεων (IDF) και των δυνάμεων ασφαλείας, θεωρείται βέβαιο ότι θα οδηγήσει σε γρήγορο τακτικό έλεγχο της καταστάσεως και επιχειρησιακή αντεπίθεση.

Αυτό που έχει σημασία, ήταν ο χρόνος ανταποκρίσεως των Ισραηλινών. Πόσος χρόνος δηλαδή απαιτήθηκε από τον αρχικό κλονισμό και την έναρξη επεξεργασίας των Πληροφοριών, μέχρι την ανάληψη της πρώτης ανταποκρίσεως και σε δεύτερο χρόνο, την λήψη αποφάσεων σε ανώτατο επίπεδο.

Η περίπτωση, ως ιστορικώς η δεύτερη μεγάλη αποτυχία σε επίπεδο υπηρεσιών Πληροφοριών του Ισραήλ (μετά τον στρατηγικό αιφνιδιασμό του Γιομ Κιπούρ το 1973) καθιστά επίκαιρο και πάλι τον μη αποκλεισμό τέτοιας αποτυχίας ακόμη και από ένα κράτος υψηλού επιπέδου οργανώσεως, το οποίο τελεί σε μόνιμη απειλή και καθημερινό πόλεμο. Πόσο πιθανή είναι μια τέτοια αποτυχία στην περίπτωση της Ελλάδας, που επίσης βρίσκεται σε διαρκή επαγρύπνηση έναντι της τουρκικής απειλής;

Οι διαφορές βεβαίως μεταξύ απειλών επισήμων κρατών και τρομοκρατικών οργανώσεων που μπορεί να υποστηρίζονται από επίσημα κράτη, είναι μεγάλες. Αλλά και η Ουκρανία υπέστη αιφνιδιαστική ρωσική εισβολή, παρά τις πλούσιες, και σωστές στην τελική εκτίμηση, Πληροφορίες που είχε και από την Δύση.

Η τελευταία τέτοιου τύπου δοκιμασία στην Ελλάδα, σημειώθηκε το 2020, όταν αρχικώς η Τουρκία επιτέθηκε με όπλο χιλιάδες λαθρομετανάστες που εξαπέλυσε στον Έβρο κι εν συνεχεία ενεργώντας στην θάλασσα, σε νερά ανατολικώς Δωδεκανήσου. Η Αθήνα εκτίμησε σωστά την κατάσταση σε επίπεδο Πληροφοριών και η κυβέρνηση έλαβε υπ’ όψιν την εκτίμηση αυτή, αντί να την αγνοήσει. Ελήφθησαν έτσι μέτρα, τα οποία απέδωσαν.

Στην καθαρά στρατιωτική “αναμέτρηση” στην θάλασσα, την ελληνική ανταπόκριση διέκρινε το χαρακτηριστικό της επιθετικότητος. Ενώ η σταδιακή ανάδειξη της καταστάσεως από πλευράς κινητοποιήσεως του αντιπάλου, προκάλεσε φυσιολογικούς δισταγμούς λόγω και της καταστάσεως ετοιμότητος των Ενόπλων Δυνάμεων, σε επίπεδο ανωτάτης ηγεσίας η χώρα ήταν σε θέση να τους ξεπεράσει ταχύτατα και να αντιδράσει με υψηλό δείκτη ενεργειών υπολογισμένου ρίσκου. Μπορεί οι επιλογές αυτές να μην ήταν προϊόν καθολικής εμπνεύσεως – επιλογής και να εκφράσθηκαν απόψεις συντηρητικότερων χειρισμών, αποφασιστικός παράγοντας όμως τελικώς, ήταν το επιθετικό πνεύμα στην αντίληψη του Α/ΓΕΕΘΑ.

Εκ του αποτελέσματος, οι επιλογές δικαιώθηκαν.

Όμως η συγκεκριμένη κρίση, ήταν μάλλον μονοδιάστατη. Η κινητοποίηση των Ενόπλων Δυνάμεων ήταν μεν καθολική, πλην όμως οι ενέργειες έγιναν κατά βάση στο ναυτικό πεδίο. Οι Πληροφορίες για τις προθέσεις του αντιπάλου ήταν καλές και το γενικότερο αρχικό πλαίσιο, αρκετά προσδιορισμένο. Εν τούτοις, παρά το ότι μια αεροναυτική αναμέτρηση είναι κυρίαρχη στην αμυντική προετοιμασία της χώρας και στον πυρήνα του προσανατολισμού της στρατιωτικής ηγεσίας, δεν έλειψαν δισταγμοί και διαφορετικές αντιλήψεις στους επιμέρους χειρισμούς.

Τί θα γινόταν στην περίπτωση μιας διαφορετικού τύπου, ποιοτικώς εμπλουτισμένης, κρίσεως;

Οι Ισραηλινοί ξέρουν πώς να αντιδράσουν στην νέα τρομοκρατική εκστρατεία της Χαμάς, επειδή έχουν αντιμετωπίσει και στο παρελθόν τέτοιας φύσεως απειλή. Δεν κινδυνεύει με ακρωτηριασμό η επικράτεια του Ισραήλ από 1.000 ενόπλους τρομοκράτες που εισχώρησαν. Επιπλέον, δεν υφίστανται πίεση, πολιτική ή χρόνου, ώστε να έλθουν σε συμβιβασμό με τον εχθρό, αν δεν έχουν νικήσει.

Αντιθέτως, η Ελλάδα υφίσταται μία πολύ μεγαλύτερη απειλή οργανωμένου κράτους, που διεκδικεί καθαρά ελληνικά νησιωτικά εδάφη. Επίσης, η ελληνική ανταπόκριση, θα υπόκειται στην απαίτηση αποτελεσμάτων υπό πιθανούς περιορισμούς χρόνου, εκ της ασκήσεως πολιτικών πιέσεων στις δύο πλευρές, από το διεθνές περιβάλλον.

Η Τουρκία απειλεί καθημερινώς τα ελληνικά νησιά και δεν κρύβει τις αρπακτικές διαθέσεις της. Μια εκστρατεία επεισοδίων κινούμενη αρχικώς στο “γκρι πεδίο”, η οποία αιφνιδίως θα εξελιχθεί σε πολλαπλές ταυτόχρονες επιθετικές ενέργειες εναντίον μικρών νησιωτικών φρουρών, συνιστά δοκιμασία υψηλότατου κινδύνου για κυβέρνηση και στρατιωτική ηγεσία. Δεν απαιτούνται μόνο ειδικά σχέδια και δυνάμεις αλλά προηγουμένως, μία άμεση “ένεση αδρεναλίνης” στην διαδικασία αντιδράσεως της στρατιωτικής ηγεσίας, ώστε ο αρχικός κλονισμός να επισπεύσει την αντίδραση προς ανάκτηση της πρωτοβουλίας των κινήσεων, πριν οι ενέργειές μας στο πεδίο τεθούν εκτός τακτικώς κρίσιμου χρόνου πολιτικών αποφάσεων. Το επιθετικό πνεύμα, πρέπει να είναι κυρίαρχο.

Η πρόσφατη ατυχία του Ισραήλ, πρέπει να μας βοηθήσει να αντιληφθούμε ότι είμαστε αντιμέτωποι με έναν εχθρό που μπορεί να κάνει πολύ πιο επικίνδυνα πράγματα από την Χαμάς. Έναν εχθρό, τον οποίο αφενός δεν πρέπει να υποτιμούμε ως προς την δυνατότητα να αιφνιδιάσει, αφετέρου σε μελλοντικές κρίσεις, πρέπει να ξέρουμε ότι δεν θα κληθούμε να τον αντιμετωπίσουμε απαραιτήτως, όπως τις περασμένες φορές.doureios.com