Σήμα μυστήριο από τον πλανήτη «κόλαση» – Τι λένε οι επιστήμονες

  Την απάντηση στο μυστήριο με τον εξωπλανήτη «55 Cancri e» πιστεύουν ότι βρήκαν οι επιστήμονες. Σύμφωνα με νέα μελέτη του Πανεπιστημίου Κο...

 

Την απάντηση στο μυστήριο με τον εξωπλανήτη «55 Cancri e» πιστεύουν ότι βρήκαν οι επιστήμονες. Σύμφωνα με νέα μελέτη του Πανεπιστημίου Κορνέλ, τα περίεργα σήματα που εκπέμπει η «υπερ-Γη» μπορεί να οφείλονται ότι με διαφορά λίγων ωρών χάνει και δημιουργεί ξανά την ατμόσφαιρα της.

Από το 2004 όταν και ανακαλύφθηκε ο εξωπλανήτης οι αστρονόμοι λάμβαναν περίεργα σήματα χωρίς να μπορούν να τα εξηγήσουν. Τα ηφαίστεια σε αυτόν τον πλανήτη ενεργοποιούνται περιοδικά και εκτοξεύουν καυτό αέριο που σχηματίζει μια ατμόσφαιρα. Στη συνέχεια αυτή η ατμόσφαιρα καταρρέει και πάλι και ο πλανήτης μένει απροστάτευτος, σύμφωνα με την μελέτη. Για να ελεγχθεί η εγκυρότητα αυτής της θεωρίας θα πρέπει να εκπαιδευτεί στην έρευνα του εξωπλανήτη το Διαστημικό Τηλεσκόπιο James Webb (JWST).

Ο πλανήτης, «55 Cancri e» είναι βραχώδης και περίπου οκτώ φορές πιο ογκώδης από τον πλανήτη μας. Απέχει περίπου 40 έτη φωτός από τη Γη. Είναι δορυφόρος ενός άλλου αστέρα. Μεταξύ τους τα δύο διαστημικά σώματα απέχουν λιγότερο από το 2% της απόστασης που έχει η Γη με τον Ήλιο. Έτσι μία πλήρης τροχιά του «55 Cancri e» γύρω από τον αστέρα γίνεται σε μόλις 17 ώρες.

Αυτό δημιουργεί ορισμένες ακραίες συνθήκες στον πλανήτη που έχουν αποδειχθεί ανεξήγητες. Ίσως η πιο αινιγματική πτυχή του πλανήτη, όπως επισημαίνεται σε μια εργασία που έγινε δεκτή τον Σεπτέμβριο στο Astrophysical Journal Letters, είναι η φύση του σήματος διέλευσης του. Αυτό είναι το φως που είναι ορατό από τη Γη όταν ο «55 Cancri» το σημείο μπροστά από τον αστέρα, κάνοντας μια μικροσκοπική έκλειψη, και το φως που είναι ορατό όταν ο πλανήτης περνά πίσω από τον αστέρα του.

Μερικές φορές, όταν ο 55 Cancri e περνά πίσω από τον αστέρα του, δεν εκπέμπεται ορατό φως από τον ίδιο τον πλανήτη, ενώ άλλες φορές ο πλανήτης εκπέμπει ένα ισχυρό σήμα φωτός. Στο υπέρυθρο φως, υπάρχει πάντα ένα σήμα, αν και το σήμα αυτό ποικίλλει σε ένταση.

Παρατηρήσεις αυτού του υπέρυθρου φωτός με το διαστημικό τηλεσκόπιο Spitzer έδειξαν ότι η ημέρα σε αυτό τον πλανήτη παρουσίαζε εξαιρετικά υψηλές θερμοκρασίες πάνω από 2.427 βαθμούς Κελσίου. Αντίθετα η νύχτα είχε πολύ χαμηλές θερμοκρασίες περίπου – 1.127 βαθμούς Κελσίου.

Στη νέα μελέτη, οι συγγραφείς υποθέτουν ότι η κοντινή απόσταση του πλανήτη με τον αστέρα του, προκαλεί εκτόνωση αερίων. Αυτό σημαίνει ότι ενεργοποιούνται γιγάντια ηφαίστεια και θερμικοί αεραγωγοί και εκτοξεύουν καυτά στοιχεία πλούσια σε άνθρακα στην ατμόσφαιρα.

Ωστόσο ο πλανήτης δεν μπορεί να διατηρήσει αυτήν την ατμόσφαιρα για πολύ λόγω της ακραίας θερμότητας. Τελικά αυτό το αέριο εξαφανίζεται και αφήνει τον πλανήτη «γυμνό» μέχρι να αρχίσει και πάλι η διαδικασία από την αρχή.

Σε αντίθεση με τους περισσότερους πλανήτες, η ατμόσφαιρα του «55 Cancri e» είναι ασταθής. Η διαδικασία εκτόνωσης αερίων προσπαθεί να αυξήσει τον όγκο της ατμόσφαιρας, ενώ η ακραία ακτινοβολία και ο ηλιακός άνεμος από τον αστέρα την παρασύρουν. Αλλά αυτές οι δύο διαδικασίες δεν είναι σε ισορροπία και γι’ αυτό κάποιες φορές ο πλανήτης έχει ατμόσφαιρα, και άλλες δεν έχει.

Οι ερευνητές πιστεύουν ότι αυτή η ανισορροπία στην πλανητική ατμόσφαιρα μπορεί να εξηγήσει τα περίεργα σήματα διέλευσης. Όταν ο πλανήτης δεν έχει ατμόσφαιρα δεν εκπέμπει ορατό φως αν και η καυτή επιφάνεια του πλανήτη εξακολουθεί να εκπέμπει υπέρυθρο φως. Όταν η έχει ατμόσφαιρα, τόσο το ορατό φως όσο και όλη η ακτινοβολία που έρχεται από την επιφάνεια εμφανίζονται στο σήμα διέλευσης.