Στις 9 Οκτωβρίου 2022, τα τηλεσκόπια στο διάστημα κατέγραψαν έναν πίδακα φωτονίων υψηλής ενέργειας που κατευθυνόταν προς τη Γη. Αυτό αποδ...
Στις 9 Οκτωβρίου 2022, τα τηλεσκόπια στο διάστημα κατέγραψαν έναν πίδακα φωτονίων υψηλής ενέργειας που κατευθυνόταν προς τη Γη. Αυτό αποδεικνύει ότι ανατινάχθηκε ένα σουπερνόβα 1,9 δισεκατομμύρια έτη φωτός μακριά από τη Γη. Τέτοια γεγονότα είναι γνωστά ως «εκλάμψεις ακτίνων γ», και οι αστρονόμοι που συνέχισαν να μελετούν αυτή την έκρηξη δήλωσαν ότι ήταν η «λαμπρότερη όλων των εποχών».
«Το όζον εξαντλήθηκε μερικώς – καταστράφηκε προσωρινά», δήλωσε ο αστρονόμος στο Εθνικό Ινστιτούτο Αστροφυσικής στη Ρώμη, Pietro Ubertini, ο οποίος συμμετείχε στην ανακάλυψη. «Το φαινόμενο ήταν ανιχνεύσιμο για λίγα μόνο λεπτά προτού το όζον επισκευαστεί, οπότε δεν ήταν κάτι σοβαρό», δήλωσε ο Dr. Ubertini. Αλλά αν το σουπερνόβα (Υπερκαινοφανής αστέρας) είχε συμβεί πιο κοντά στην Γη «θα ήταν καταστροφή».
Η ανακάλυψη, η οποία αναφέρθηκε σε μια εργασία που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Nature Communications, καταδεικνύει πώς ακόμη και εκρήξεις που συμβαίνουν μακριά από το ηλιακό μας σύστημα μπορούν να επηρεάσουν την ατμόσφαιρα μας, η οποία μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως ένας γιγαντιαίος ανιχνευτής για ακραία κοσμικά φαινόμενα.
Η σημαντικότητα του όζοντος για την ανθρωπότητα
Το μεγαλύτερο μέρος του ατμοσφαιρικού όζοντος συγκεντρώνεται σε ένα λεπτό στρώμα της στρατόσφαιρας, περίπου 10 έως 25 μίλια πάνω από την επιφάνεια της Γης. Σε αυτή την περιοχή οι ερευνητές ανακάλυψαν μια τρύπα στο όζον πάνω από την Ανταρκτική, η οποία οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στη χρήση χημικών ουσιών που ονομάζονται χλωροφθοράνθρακες και που κάποτε υπήρχαν σε σπρέι αεροζόλ και πλαστικό αφρό. Το στρώμα του όζοντος απορροφά το μεγαλύτερο μέρος της υπεριώδους ακτινοβολίας από τον ήλιο που μπορεί να προκαλέσει ηλιακά εγκαύματα, καρκίνο του δέρματος και ζημιές στις καλλιέργειες.
Προσομοιώσεις έχουν δείξει ότι μια «εκλάμψη ακτίνων γ» στον Γαλαξία μας θα μπορούσε να εξαλείψει το στρώμα του όζοντος στην στρατόσφαιρα για χρόνια, οδηγώντας σε εκτεταμένη εξαφάνιση.
Το όζον υπάρχει επίσης σε χαμηλότερες συγκεντρώσεις ψηλότερα στην ιονόσφαιρα, ένα τμήμα της ατμόσφαιρας που εκτείνεται από 37 έως 310 μίλια υψόμετρο. Σε αυτά τα ύψη, έχει κάποια προστατευτική δράση, αλλά πολύ μικρότερη από ό,τι σε χαμηλότερα ύψη.
Οι κοσμικές εκρήξεις μπορούν να επηρεάσουν ολόκληρη την ιονόσφαιρα
Για να μελετήσουν τις επιπτώσεις της «εκλάμψης ακτίνων γ» στη Γη το 2022, ο Dr. Ubertini και οι συνάδελφοί του εξέτασαν για σήματα στην κορυφή της ιονόσφαιρας χρησιμοποιώντας δεδομένα από τον δορυφόρο China Seismo. Το CSES (China Seismo-Electromagnetic Satellite) ή Zhangheng, είναι μια κινεζο-ιταλική διαστημική αποστολή αφιερωμένη στην παρακολούθηση ηλεκτρομαγνητικού πεδίου και κυμάτων, παραμέτρων πλάσματος και ροών σωματιδίων που προκαλούνται από φυσικές πηγές και τεχνητούς εκπομπούς στο διάστημα κοντά στη Γη.
Εντόπισαν ένα απότομο άλμα στο ηλεκτρικό πεδίο στην κορυφή της ιονόσφαιρας, το οποίο συσχέτισαν με το σήμα της «εκλάμψης ακτίνων γ» που μετρήθηκε από το Διεθνές Εργαστήριο Αστροφυσικής Ακτίνων Γάμμα του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος, μια αποστολή που ξεκίνησε το 2002 για την παρατήρηση της ακτινοβολίας από μακρινά ουράνια αντικείμενα.
Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι το ηλεκτρικό πεδίο αυξήθηκε κατά 60 φορές, καθώς οι ακτίνες γάμμα ιονίζουν μόρια όζοντος και αζώτου ψηλά στην ατμόσφαιρα. Μόλις ιονιστεί, το μόριο δεν είναι σε θέση να απορροφήσει καμία υπεριώδη ακτινοβολία, εκθέτοντας προσωρινά τη Γη σε περισσότερες από τις βλαβερές ακτίνες του ήλιου.
«Είναι ασυνήθιστο για μακρινά κοσμικά φαινόμενα να προκαλούν τόσο μεγάλες ατμοσφαιρικές διαταραχές. Ευτυχώς για εμάς, αυτή η έκλαμψη ακτίνων γάμμα ήταν εξαιρετικά μακρινή, καθιστώντας τις επιπτώσεις της περισσότερο επιστημονική περιέργεια παρά απειλή», πρόσθεσε η Dr. Hayes.
Σύμφωνα με τον Dr. Ubertini, αν η έκρηξη ακτίνων γάμμα ήταν ένα εκατομμύριο φορές μεγαλύτερη, θα μπορούσε να ιονίσει αρκετό όζον ώστε να αποδυναμώσει το προστατευτικό φράγμα για μέρες ή μήνες.
«Οι πιθανότητες να συμβεί κάτι τέτοιο είναι χαμηλές. Εκρήξεις τόσο ισχυρές όσο αυτή που εξερράγη πέρυσι είναι σπάνιες, καθώς συμβαίνουν μόνο μία φορά κάθε 10.000 χρόνια. Και επειδή οι ακτίνες γάμμα βγαίνουν από σούπερ νόβα ως πίδακες, πρέπει επίσης να είναι προσανατολισμένες προς τη σωστή κατεύθυνση για να χτυπήσουν τη Γη» πρόσθεσε.
«Παρόλα αυτά, η γνώση του τρόπου με τον οποίο η ιονόσφαιρα ανταποκρίνεται σε κάθε κοσμικό φαινόμενο είναι σημαντική για τις απειλές που βρίσκονται πιο κοντά στη Γη. Μας βοηθά να μετρήσουμε τον χρόνο αποκατάστασης έπειτα από σημαντικό ιονισμό, ειδικά σε σενάρια που αφορούν έντονες ηλιακές εκρήξεις από τον ήλιο μας», συμπλήρωσε η Dr. Hayes.
Τα καλά νέα είναι ότι το όζον επιδιορθώνεται μόνο του, καθώς τα απελευθερωμένα ηλεκτρόνια συλλαμβάνονται εκ νέου από ιονισμένα μόρια στον αέρα. Σε αυτή την περίπτωση, μέρος της ασπίδας που προστατεύει τη Γη από τους τρομερούς κινδύνους του διαστήματος αποκαταστάθηκε, κρατώντας τον πλανήτη και τους κατοίκους του ασφαλείς για λίγο ακόμα από τη θανατηφόρα ακτινοβολία που διαφορετικά θα έστελνε ο ήλιος προς το μέρος μας.
Δεν υπάρχουν σχόλια
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.