ΔΕΝ ΞΕΧΝΑΜΕ... ΒΕΛΙΚΑ ΤΡΑΪΚΟΥ: Η ΗΡΩΪΔΑ ΔΑΣΚΑΛΑ ΤΟΥ ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟΥ ΑΓΩΝΑ ΠΟΥ ΚΑΤΑΚΡΕΟΥΡΓΗΣΑΝ ΟΙ ΒΟΥΛΓΑΡΟΙ ΚΟΜΙΤΑΤΖΗΔΕΣ ΣΤΑ 21 ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑ (1904)

Στη φωτογραφία, η ηρωίδα του Μακεδονικού αγώνα, Βελίκα Τράικου, νεκρή και κατακρεουργημένη (ετών 21) Βελίκα Τράικου Εγινε το μάτι κα...

Στη φωτογραφία, η ηρωίδα του Μακεδονικού αγώνα, Βελίκα Τράικου, νεκρή και κατακρεουργημένη (ετών 21)
Βελίκα Τράικου

Εγινε το μάτι και το αυτί του αγώνα. Κανείς δεν μπορούσε να την υποψιαστεί, καθώς μετέφερε έγγραφα ραμμένα στα ξεφτισμένα της ποδογύρια ή χαμένα στις πανέμορφες πλεξίδες της...

Το κείμενο του Στρατηγού Ζιαζιά:

► Η Βελίκα Τράικου υπήρξε μια δασκάλα, νεομάρτυς του Μακεδονικού αγώνος. Γεννημένη το 1883, στο Γραδεμπόριο, πεντάρφανη από μικρή, μα προικισμένη με αδάμαστη θέληση, με τη βοήθεια φιλανθρώπων κατόρθωσε να φοιτήσει στο Ανώτερο Παρθεναγωγείο Θεσσαλονίκης και το 1900 διορίστηκε δασκάλα στην περιοχής Καρατζόβας, στη φωλιά των Βουλγάρων Κομιτατζήδων, όπου ρίχτηκε στην αποστολή της με ενθουσιασμό.
Κι όταν τον Αύγουστο του 1901, που ο Ίων Δραγούμης κατευθύνονταν στο ελληνόψυχο Μοναστήρι, πραγματοποιήθηκε στη Μητρόπολη Θεσσαλονίκης μεγάλη σύσκεψη Ελλήνων πατριωτών, η Βελίκα ήταν παρούσα κι έκανε τις προτάσεις της…
• Το φθινόπωρο ο Δραγούμης ζήτησε από το Κέντρο Θεσσαλονίκης να του στείλουν ένα πρόσωπο άξιο να επωμιστεί το βαρύ έργο του συνδέσμου Μοναστηρίου – Καστοριάς – Θεσσαλονίκης. Συνιστούσε να είναι έμπιστο, γενναίο, ικανό, να αντέχει σε κακουχίες και πεζοπορία, να διαθέτει εξαιρετική ευφυΐα για ν’ αποφεύγει τις παγίδες των Βουλγάρων, να διακατέχεται από βαθύ αίσθημα ευθύνης και προ παντός να είναι αποφασισμένο να δώσει και τη ζωή του ακόμα για ό,τι πιστεύει κι υπηρετεί.
• Φαντάζεται κανείς την κατάπληξη του, όταν είδε να του στέλνουν, αντί κάποιου θεριεμένου παλικαριού, τη ροδομάγουλη δασκαλίτσα Βελίκα! Κι όμως, η κοπέλα εκείνη στάθηκε άξια στο ύψος της σπουδαίας της αποστολής, γιατί, γνωρίζοντας άπταιστα την τουρκική και βουλγαρική γλώσσα και προικισμένη με σπάνια υποκριτικά προσόντα, παριστάνοντας πότε τη μισότρελη Τουρκάλα χωρική και πότε τη Βουλγάρα ραδικού ή γαλατού, έγινε το μάτι και το αυτί του αγώνα. Κανείς δεν μπορούσε να την υποψιαστεί, καθώς μετέφερε έγγραφα ραμμένα στα ξεφτισμένα της ποδογύρια ή χαμένα στις πανέμορφες πλεξίδες της.
• Αεικίνητη κι αγωνιστική έμοιαζε γοργοπόδαρο ελάφι, που εκμηδένιζε την απόσταση Μοναστήρι – Θεσσαλονίκη. Κι ήταν ν’ απορεί κανείς, εκείνη η σφριγηλή κοπέλα, που ο κίνδυνος ήταν η ανάσα της, πώς μπορούσε και μεταμορφώνονταν, όταν το ήθελε, σ’ ένα αξιολύπητο πλάσμα πέρα κι έξω από κάθε υποψία.
• Το 1903, η βουλγαρική θηριωδία στη Μακεδονία είχε ξεπεράσει κάθε προηγούμενο. Η γη βαφόταν με αίμα αθώων. Άγρια εγκλήματα γίνονταν καθημερινά κι όμως, η Βελίκα, απτόητη, γύριζε στις ερημιές. Όλοι θαύμαζαν κι υπολόγιζαν την προσφορά της. Κι όταν αργότερα με τον ερχομό του Παύλου Μελά ο αγώνας εντάθηκε, η μικρή ηρωίδα προσέφερε ανεκτίμητες υπηρεσίες σαν σύνδεσμος των προξενείων.
• Όμως σε μια τέτοια αποστολή στα Γιαννιτσά, δολοφονικό χέρι Βουλγάρων έσχισε τα νεανικά της στήθη, όταν, παρά τα βασανιστήρια στα οποία την υπέβαλαν να μαρτυρήσει τι γνώριζε, αυτή εξακολουθούσε να παριστάνει την τρελή. Έτσι πήρε στο θάνατο τα μυστικά της. Ήταν καλοκαίρι, 28 Αυγούστου του 1904. Στη Θεσσαλονίκη, όπου μεταφέρθηκε η σωρός της, της έγινε μεγαλοπρεπής κηδεία και τη θρήνησε μια ολόκληρη λαοθάλασσα.
• Σήμερα, οι μοντέρνοι νεοέλληνες θεωρούν ότι πρέπει να ξεχαστεί και να παραμείνει μία άγνωστη!
Δάσκαλοι και δασκάλες, καθ ολη την διάρκεια του Μακεδονικού Αγωνα, παρά το νεαρό της ηλικίας τους, έφευγαν από την ησυχία της Αθήνας και πήγαιναν να διδάξουν στα ελληνόπουλα της Μακεδονίας Χριστό και Ελλάδα. Πολλοί και πολλές βρήκαν φρικτό θάνατο.