Μικροί πυρηνικοί αντιδραστήρες σε όλη την Ευρώπη;

   Μεγαλύτερη χρηματοδότηση για τα ενεργειακά τους όνειρα ζητούν οι χώρες της Ευρώπης που τάσσονται αναφανδόν υπέρ των πυρηνικών εργοστασίω...

  

Μεγαλύτερη χρηματοδότηση για τα ενεργειακά τους όνειρα ζητούν οι χώρες της Ευρώπης που τάσσονται αναφανδόν υπέρ των πυρηνικών εργοστασίων «παλιάς» τεχνολογίας για την παραγωγή ενέργειας στη γηραιά ήπειρο. Η «πυρηνική συμμαχία» συγκλήθηκε την περασμένη Δευτέρα με εκπροσώπους από τη Γαλλία, την Ολλανδία, τη Σουηδία, τη Φινλανδία, την Τσεχία, την Κροατία, τη Βουλγαρία, την Ουγγαρία, την Πολωνία, τη Ρουμανία, τη Σλοβακία και τη Σλοβενία. Η Ιταλία και το Βέλγιο (που έχει αναλάβει την εκ περιτροπής προεδρία της ΕΕ έως τον Ιούλιο) επίσης συμμετείχαν στη συνάντηση αλλά με την ιδιότητα παρατηρητών.

ΠΗΓΗ economia.gr

Για πρώτη φορά, η συμμαχία συνεδρίασε χωρίς τον εμπνευστή της, τον πρώην υπουργό ενεργειακής μετάβασης της Γαλλίας Agnès Pannier-Runacher, ο οποίος αντικαταστάθηκε από τον υπουργό Οικονομίας Bruno Le Maire και τον εντεταλμένο υπουργό του για την ενέργεια, Roland Lescure, κατά τον τελευταίο κυβερνητικό ανασχηματισμό. Η Γαλλία διαδραματίζει ενεργό ρόλο και εξετάζει σοβαρά τις προοπτικές, ως ο μεγαλύτερος εξαγωγέας ηλεκτρικής ενέργειας στον κόσμο και η πιο πυρηνικά στοχοπροσηλωμένη χώρα στον κόσμο, με 58 αντιδραστήρες στην επικράτειά της να παράγουν το 75% των αναγκών της σε ηλεκτρική ενέργεια.

Κατά τη συνάντηση της «συμμαχίας», τα φιλοπυρηνικά κράτη επανέλαβαν την έκκλησή τους να τερματιστούν οι οικονομικές διακρίσεις εις βάρος της ενέργειας χαμηλών εκπομπών άνθρακα, και διερεύνησαν τις δυνατότητες χρηματοδοτικών μέσων, όπως η στήριξη της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων, το Ταμείο Καινοτομίας και οι κατευθυντήριες γραμμές για τις κρατικές ενισχύσεις ή τα «σημαντικά έργα κοινού ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος». Το «όραμα» της συμμαχίας είναι η ανάπτυξη μικρών αντιδραστήρων (SMR) σε ευρωπαϊκό έδαφος, με τον Le Maire να υπολογίζει το κόστος , σε πρώτη φάση, σε εκατοντάδες δισεκατομμύρια ευρώ, μεταξύ άλλων και για έρευνα. Το ενδιαφέρον είναι πως οι υποστηρικτές των SMR ευαγγελίζονται πως όλα αυτά θα γίνουν στο όνομα της ευρωπαϊκής μετάβασης στην κλιματική ουδετερότητα, παρότι η ανθρωπότητα δεν έχει ακόμα λύσει το ζήτημα της βιώσιμης διαχείρισης των πυρηνικών αποβλήτων.

Θεωρητικά, τίποτα δεν εμποδίζει την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων από το να χρηματοδοτήσει την πυρηνική ενέργεια, παρόλο που τα διοικητικά όργανα της τράπεζας δεν τάσσονται υπέρ τέτοιων κινήσεων τα τελευταία χρόνια. «Η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων έχει χρηματοδοτήσει επενδύσεις στην πυρηνική ενέργεια ύψους έως 7 δισεκατομμυρίων ευρώ. Μετά το 2000, ο αριθμός αυτός έπεσε σε μόλις ένα δισεκατομμύριο», δήλωσε ο Le Maire. Τους τελευταίους μήνες καταγράφεται μια σημαντική στροφή ωστόσο, καθώς οι υποψήφιοι για την προεδρία της ΕΤΕπ έπρεπε να απευθυνθούν σε κράτη μέλη που τάσσονται υπέρ της πυρηνικής ενέργειας. Η πρώην αντιπρόεδρος της ισπανικής κυβέρνησης Nadia Calviño, που διορίστηκε επικεφαλής της ΕΤΕπ από την 1η Ιανουαρίου 2024, έχει καταστήσει σαφές ότι τάσσεται υπέρ της χρηματοδότησης της πυρηνικής ενέργειας, ιδίως των SMR.

Για τους μεγαλύτερους αντιδραστήρες ωστόσο, τα πράγματα είναι πιθανό να είναι πιο περίπλοκα, ιδίως καθώς οι επενδυτικές αποφάσεις χρειάζονται την έγκριση όλων των κρατών μελών. «Αν η Γερμανία είναι αντίθετη, δεν νομίζω ότι μπορεί υλοποιηθεί κάποιο έργο», σχολίασε πηγή εντός της ΕΤΕπ στη γαλλική Euractiv. Και η Γερμανία θεωρείται σχεδόν βέβαιο πως δεν θα επικροτούσε μια τέτοια οπισθοχώρηση: η χώρα έκλεισε τον Ιανουάριο του 2022 και τον τελευταίο πυρηνικό αντιδραστήρα της εκπληρώνοντας την υπόσχεση της Άνγκελας Μέρκελ του 2011, μετά την πυρηνική καταστροφή της Φουκουσίμα στην Ιαπωνία.

Έμμεση πίεση προς την πυρηνική«λύση» ασκείται πλέον σε διεθνή κλίμακα: ο επικεφαλής του παρατηρητηρίου πυρηνικών του ΟΗΕ, κάλεσε τις αναπτυξιακές τράπεζες και τους κυβερνητικούς μετόχους τους να χρηματοδοτήσουν νέα έργα, προειδοποιώντας ότι η αποτυχία να το πράξουν θα μπορούσε να καθυστερήσει την ενεργειακή μετάβαση. Ο Ραφαέλ Γκρόσι, γενικός διευθυντής του Διεθνούς Οργανισμού Ατομικής Ενέργειας, δήλωσε στους Financial Times ότι η έλλειψη χρηματοδότησης της πυρηνικής ενέργειας χωρίς εκπομπές από πολυμερείς δανειστές όπως η Παγκόσμια Τράπεζα και η Ασιατική Τράπεζα Ανάπτυξης είναι «εκτός κλίματος» και κόντρα στις επιθυμίες των περισσότερων μετόχων τους.